“Hoa hồng” và cánh sóng

Không sợ "điếc tai, chai mông"

Phải có “cơ chế” đặc biệt, chúng tôi mới được Đại úy Nguyễn Thanh Tùng, Đại đội trưởng thông tin hữu tuyến đưa đến mục sở thị công việc trực ở tổng đài thông tin hữu tuyến. Bởi theo nguyên tắc, chỉ những người có nghiệp vụ, chuyên môn và nhiệm vụ cần thiết mới được vào căn phòng để máy thông tin và tìm hiểu nhiệm vụ trực tại đây. Đó là căn phòng nhỏ, sạch bóng được chia làm 2 buồng và ngăn cách bởi kính trong suốt. Bên ngoài là bàn làm việc của người trực còn buồng bên trong là một khối máy khá lớn nằm im lìm như đang ngủ. Đón chúng tôi, cô gái có nước da trắng ngần quê ở Yên Khánh, Ninh Bình, Thiếu úy QNCN Phạm Thị Nga chia sẻ: Cái nghề “điếc tai, chai mông” khó nói lắm các anh ạ!

Nga nhút nhát, kiệm lời với khách lạ khi trò chuyện về công việc chuyên môn, khiến Đại đội trưởng Tùng phải mất khá nhiều thời gian động viên, thuyết phục. Mãi sau Nga mới bộc bạch, công việc của cô và đồng đội không chỉ đơn giản là “ngồi một chỗ” trực máy điện thoại trong thời gian 12 tiếng đồng hồ để trả lời thông tin. Mỗi buổi sáng nhận ca, việc đầu tiên của người trực là phải kiểm tra thông máy ở tất cả các cơ quan, đơn vị trong nội bộ TCKT.

Nga phân tích, kiểm tra máy là hết sức quan trọng vì sẽ xác định được thông tin có thông suốt hay không? Trong hoạt động quân sự, việc gián đoạn thông tin là rất nghiêm trọng. Theo Nga, chế độ kiểm tra này đặc biệt phát huy hiệu quả khi mưa, bão thất thường. Bởi nếu máy không thông thì chắc chắn sẽ xảy ra sự cố, một là đứt dây, hai là máy hỏng. Sau khi ghi chép xong, người trực phải báo với chỉ huy kết quả thử máy để có phương án khắc phục ngay lập tức. Lúc này, đội sửa chữa cơ động sẽ lên đường đến tận nơi để kiểm tra, sửa chữa. Người trực lại phải ngồi sẵn trong phòng để phối hợp với bộ phận sửa chữa ngoài hiện trường kiểm tra thông máy. Nga chia sẻ, một tuần, mỗi người phải đảm nhiệm 3 ngày trực như vậy. Chỉ riêng việc bấm phím của máy điện thoại đã đủ mỏi tay. Với những người mới, công việc ấy phải mất đến hơn giờ đồng hồ. Còn với người thuần thục như Nga thì thời gian kiểm tra máy được rút ngắn xuống còn một nửa. Ngoài nhiệm vụ trực, Nga và các đồng đội nữ khác còn phải thực hiện các nhiệm vụ huấn luyện và làm chuyên môn bảo dưỡng tổng đài.

Khi đã “vào gam”, Nga mới kể thêm, nhân viên thông tin hữu tuyến rất vất vả, đặc biệt khi triển khai diễn tập, hoặc tác chiến ở khu sơ tán gần. Lúc đó, đại đội thông tin hữu tuyến phải thiết lập và xây dựng mạng thông tin thông suốt giữa chỉ huy và các cơ quan, đơn vị trong phạm vi khá lớn. Là phụ nữ, nhưng những lúc diễn tập, chuyển trạng thái SSCĐ…, Nga và các đồng đội nữ khác vẫn phải trực, đi bộ vác dây và khí tài để thiết lập, sửa chữa mạng thông tin không kể thời gian.

Cũng là trong công việc thông tin, nhưng mỗi đơn vị của Tiểu đoàn 18 lại có chức năng và nhiệm vụ riêng. Đối với những chiến sĩ nữ ở đại đội thu phát, công việc của họ cũng là ngồi một chỗ nhưng luôn luôn phải chụp tai nghe và gõ ma-níp, phát, thu tín hiệu. Tại đây, khi trò chuyện với Thiếu úy QNCN Nguyễn Thị Kiều Trang, chúng tôi mới hiểu, nghề này không cho phép lơ đễnh. Hay nói một cách khác, đó là công việc cần đến sự tập trung cao độ và thậm chí là phải rèn luyện được “tinh thần thép”. Trang lấy ví dụ, phụ nữ vốn tình cảm, thương con, thương chồng và hay suy nghĩ. Chỉ cần hai đối tượng ấy “có vấn đề về sức khỏe”, đơn cử như bị “ông vi-rút” ghé thăm, hành hạ là chị em đã lo lắng, tất bật mất ăn, mất ngủ. Khi đến đơn vị, chỉ cần phân tâm, sao nhãng, thu sai, phát sai là coi như thông tin trong bức điện mật sẽ không còn chính xác và gây khó khăn cho người chỉ huy khi đưa ra các mệnh lệnh. Trước hoàn cảnh ấy, Trang đã rèn luyện được khả năng thu, phát điện và trở thành kiện tướng “tịch, tà” cấp 3 trong cuộc thi toàn quân năm 2016.

“Bác sĩ” của máy thông tin

Nếu như các phụ nữ ở bộ phận thu, phát và ở Đại đội hữu tuyến luôn đối mặt với công việc mà như những người trong nghề khái quát là “thối tai, chai mông” thì các phụ nữ ở Xưởng sửa chữa máy thông tin của Tiểu đoàn 18 được ví như các “bác sĩ” của máy thông tin. Trạm kỹ thuật này là một “bệnh xá” thu nhỏ với nhiều loại máy kiểm tra, sửa chữa rất hiện đại, như: Máy đo, đếm tần số, máy đo độ sâu điều chế âm, tần; máy hàn chip…. Các thiết bị kiểm sửa ở đây được sắp xếp và bố trí tập trung tại giữa phòng. Một số loại máy khác lại được để ở phía giáp tường, cuối căn phòng.

Trạm có nhiệm vụ sửa chữa vừa và nhỏ các loại máy, khí tài và thiết bị công nghệ thông tin của TCKT. Ngoài số cán bộ, nhân viên nam, trạm có 4 “bác sĩ” là nữ. Thường thì các máy, khí tài thông tin bị sự cố sẽ được các bộ phận đưa về trạm, phân loại mức độ hỏng hóc rồi sau đó được sửa chữa, khắc phục hoặc gom lại khi đủ thì đưa về nhà máy của Bộ Tư lệnh Thông tin sửa chữa.

Thượng úy QNCN Lương Thị Vinh từng tốt nghiệp Trường TCKT thông tin ở Đồng Đế, Nha Trang và có hơn 20 năm công tác trong ngành kể, các loại máy thông tin thường bị hỏng công suất, trung tần. Sau khi tháo máy, các chị phải dùng đồng hồ kiểm tra theo thứ tự: Kiểm tra nguồn vào, mạch chuông, mạch thoại và mạch số rồi khoanh vùng và xác định tình trạng hỏng hóc sau đó mới lên kế hoạch khắc phục.

Chị Vinh tâm sự, trong các loại máy thông tin được trang bị ở các đơn vị hiện nay, việc xác định nguyên nhân hỏng hóc và sửa chữa máy vô tuyến là khó hơn cả. Bởi các linh kiện trong khối máy này được sản xuất đồng bộ ở nước ngoài. Linh kiện thay thế phải nhập ngoại, rất đắt và mất thời gian. Tuy nhiên, không đầu hàng trước những khó khăn, các “bác sĩ” của trạm đã mày mò, tự nghiên cứu và tìm ra nhiều giải pháp khác phục hiệu quả, sửa chữa, kéo dài khả năng hoạt động của máy. Điển hình là, các “bác sĩ” ở đây đã thiết kế, chế thử được chiếc IC có cùng thông số kỹ thuật đúng với loại bị hỏng để lắp vào mạch chuông của máy V903. Sáng chế này có tác dụng không ngờ khi đưa vào sử dụng, bảo đảm máy hoạt động tốt, không chỉ tiết kiệm thời gian mà còn tiết kiệm chi phí sửa chữa cho đơn vị.

Khi nói về những “bông hồng” của Tiểu đoàn, Thiếu tá Nguyễn Kiên Trung, Chính trị viên hết sức tự hào khen rằng, được công tác cùng các chị em, môi trường đầy kỷ luật khắt khe của chúng tôi cũng mềm và đáng yêu hơn. Anh nhận xét chân tình rằng, mỗi chị em ở đây là một bông hoa hồng về tinh thần làm việc và ý chí vượt khó. Dù phải trực đêm tại đơn vị, dù phải làm việc căng thẳng trong thời gian dài, nhưng các phụ nữ của đơn vị vẫn chăm chỉ, không ngừng nêu cao ý thức trách nhiệm, làm việc hết mình để những cánh sóng hoạt động đều, thông suốt, chính xác và an toàn.

Bài và ảnh: MẠNH THẮNG