QĐND - Nghi thức tưởng niệm, thả vòng hoa viếng hương hồn các liệt sĩ hy sinh trên vùng biển Trường Sa đã trở thành một nghi lễ quan trọng của bộ đội Hải quân. Trong chuyến hành trình công tác dài ngày, cùng với chứng kiến cuộc sống còn không ít gian khổ và tinh thần quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ của cán bộ, chiến sĩ đang bám trụ nơi đầu sóng ngọn gió, chúng tôi còn được chứng kiến nhiều câu chuyện xúc động về tình đồng đội, tình cảm quê hương, đất liền và hải đảo của cán bộ, chiến sĩ Trường Sa.

Nghi thức tưởng niệm các liệt sĩ được tổ chức trên boong tàu HQ 936.

 

Sáng sớm ngày 4-1-2012, tàu HQ 936 thuộc Lữ đoàn 162, Vùng 4 Hải quân đưa chúng tôi đến khu vực đảo Cô Lin, huyện đảo Trường Sa, tỉnh Khánh Hòa. Ánh bình minh rọi chiếu trên đảo càng làm nổi bật lá Quốc kỳ tung bay giữa gió ngàn đại dương.

Đúng 8 giờ, cán bộ, chiến sĩ tàu HQ 936 và Đoàn công tác Lữ đoàn 146, quân phục chỉnh tề tập hợp trên boong tàu, thực hiện nghi thức tưởng niệm 64 cán bộ, chiến sĩ bộ đội hải quân đã hy sinh vì chủ quyền Tổ quốc vào tháng 3-1988 tại khu vực này. Thượng tá Nguyễn Văn Thư, Phó chính ủy Lữ đoàn 146, Trưởng đoàn công tác xúc động bày tỏ: "Cán bộ, chiến sĩ Lữ đoàn 146 mãi mãi khắc ghi tấm gương dũng cảm của các anh hùng liệt sĩ đã xả thân bảo vệ từng tấc đất thiêng liêng của Tổ quốc. Những tấm gương anh hùng đó là nguồn động viên, cổ vũ lớn lao đối với toàn thể quân, dân Trường Sa hôm nay tiếp tục vượt qua khó khăn, thử thách, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền thiêng liêng nơi quần đảo đầy bão tố…".

Những nén nhang trầm được cán bộ, chiến sĩ tàu HQ 936 và Lữ đoàn 146 thắp lên vòng hoa, khói nhang vương vấn trên boong tàu. Những trái bưởi, táo, cam mang hương vị quê nhà được gắn vào vòng hoa, rồi thả xuống mặt biển xanh. Khẩu lệnh phát ra: "Toàn tàu! Một phút mặc niệm 64 liệt sĩ hy sinh, bắt đầu!". Biển chợt lặng yên, chỉ còn nghe tiếng sóng vỗ nhẹ vào mạn tàu…

Thả vòng hoa viếng hương hồn các liệt sĩ.

 

Nữ phóng viên trẻ Hồng Nhạn (Báo Ninh Thuận) lần đầu tiên ra Trường Sa còn thực hiện một ý nguyện thiêng liêng nữa. Gói kỷ vật của chị Nguyễn Thị Dung ở thị xã Ninh Hòa, tỉnh Khánh Hòa gửi cho liệt sĩ Võ Đình Tuấn, một trong 64 cán bộ, chiến sĩ đã hy sinh, được Hồng Nhạn ôm chặt trên tay. Hồng Nhạn cho chúng tôi biết: "Chị Dung là người yêu của chiến sĩ Võ Đình Tuấn. Năm 1987, tại Nha Trang hai người tạm xa nhau, anh Tuấn ra Trường Sa làm nhiệm vụ còn chị Dung tiếp tục học ở Trường Cao đẳng Sư phạm Nha Trang. Sau khi anh Tuấn hy sinh, 10 năm sau chị Dung mới lập gia đình. Ước nguyện của chị Dung là muốn một lần được ra Trường Sa, để "biết con sóng nào đã cuốn anh đi" - như lời chị tâm sự, và gửi anh những kỷ vật của hai người, gồm có những lá thư, những trang nhật ký và tấm ảnh đen trắng chụp chung hai người trước lúc chia tay mà anh Tuấn chưa bao giờ được xem…".

Qua lời kể của Hồng Nhạn, chúng tôi được biết, suốt 23 năm qua, chị Dung vẫn thường viết thư, viết nhật ký dành cho liệt sĩ Võ Đình Tuấn với bao lời yêu thương cảm động. Và hôm nay, những trang thư, những trang nhật ký ấy sẽ được gieo vào lòng biển cả, gửi đến một người lính biển đã vĩnh viễn nằm lại với đại dương… Chúng tôi xin được trích một vài đoạn thư và nhật ký của chị: "… Không biết giờ này linh hồn Tuấn đang ở nơi đâu với đồng đội của mình. Dung muốn tận tay vốc một ngụm nước mặn nơi Tuấn hy sinh, nơi Tuấn đã ra đi mãi mãi… Con sóng nào đã cuốn Tuấn đi xa... Cầu mong Tuấn và đồng đội bình yên!". "Quê nhà,... Tuấn ơi, nếu Dung biết đó là lần vĩnh biệt thì Dung đã để cho Tuấn cầm tay, Dung sẽ ngả vào lòng Tuấn, và cũng có thể trao cho Tuấn một nụ hôn, một nụ hôn mà sau một thời gian dài quen biết và yêu thương mà cả hai đứa đều không dám…".

Mấy năm trước, sau khi 4 hài cốt liệt sĩ đã được tìm thấy tại khu vực đảo Gạc Ma, quần đảo Trường Sa, gia đình, người thân liệt sĩ Võ Đình Tuấn đã được lấy mẫu để xét nghiệm AND, nhưng rất tiếc, vẫn chưa tìm được… Theo anh Nguyễn Đình Quân, phóng viên Báo Tiền phong, trong một buổi lễ tưởng niệm các liệt sĩ trước đó tại khu vực các đảo chìm Len Đao, Cô Lin, Gạc Ma, bức thư của cụ Võ Ta và bà Phan Thị Đay là cha, mẹ của liệt sĩ Võ Đình Tuấn đã được hóa vàng, thả xuống lòng biển mênh mông, sâu thẳm…

Chúng tôi bước lên đảo chìm Len Đao khi con nước thủy triều lên cao. Đại úy Ngô Gia Thế, Đảo trưởng cho biết: "Cán bộ, chiến sĩ trên đảo thường xuyên huấn luyện, tổ chức luyện tập thuần thục các phương án chiến đấu. Dù ở giữa biển khơi nhiều khó khăn, gian khổ, nhưng cán bộ, chiến sĩ toàn đảo luôn đoàn kết một lòng, kề vai sát cánh, quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ, không phụ lòng tin của đất liền, xứng đáng với sự hy sinh của các thế hệ người Việt Nam để gìn giữ từng tấc đất thiêng liêng của Tổ quốc".

Trong nắng chiều chói chang, chúng tôi nhận thấy dải cát trắng phía Tây Nam đảo Len Đao nổi lên rất rõ và trông giống như hình bản đồ nước Việt Nam thu nhỏ. Thiếu úy Nguyễn Xuân Trung đang phiên gác trên đảo chìm cho chúng tôi biết, cứ mỗi khi hoàng hôn buông xuống, đứng trên sân thượng ngôi nhà, nhìn dải cát hình chữ S và sóng biển xanh dào dạt xô vào, vun từng hạt cát san hô làm dải cát ngày thêm lớn rộng, các anh càng thấm thía hơn trách nhiệm và nghĩa vụ thiêng liêng bảo vệ chủ quyền biển, đảo nơi đầu sóng.

Rời các đảo chìm Len Đao, Cô Lin, tàu HQ 936 nhổ neo hành quân tiếp về đảo chìm Đá Đông. Một đợt áp thấp nhiệt đới đang tràn qua quần đảo bão tố. Tàu đi xa, nhưng dường như vòng hoa tưởng niệm hương hồn các liệt sĩ vẫn còn mãi nơi đường chân trời. Cũng như chị Nguyễn Thị Dung, mọi người trong đoàn công tác chúng tôi xin gửi vào biển cả ngàn lần yêu thương…

Bài và ảnh: Trần Hoài