QĐND - Tỉnh Vĩnh Long có hơn 2 nghìn lò gạch nung thủ công, giải quyết việc làm cho hơn 10 nghìn người. Tuy nhiên, số lò gạch này đã và đang gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng, ảnh hưởng lớn đến cuộc sống của người dân.

Không khí ô nhiễm nặng

Chúng tôi đi dọc theo Tỉnh lộ 902, qua huyện Mang Thít và Long Hồ, nơi tập trung các cơ sở sản xuất gạch thủ công nhiều nhất của tỉnh Vĩnh Long. Hằng ngày, các lò gạch thải ra khói bụi bay mịt mù. Tại tuyến kênh Thầy Cai (tuyến kênh cắt ngang Tỉnh lộ 902 đi qua 2 xã Mỹ Phước và Nhơn Phú, huyện Mang Thít), có hàng trăm lò gạch đang hoạt động nằm xen kẽ với khu dân cư.

ông Nguyễn Văn Tâm, người dân ở xã Mỹ Phước, huyện Mang Thít cho biết, các lò gạch này đã hình thành khoảng 20 năm nay, gây ô nhiễm không khí, làm ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân, cây cối xung quanh các lò gạch hầu như không phát triển được, cằn cỗi, úa vàng. Mặc dù người dân sống gần các lò gạch đã có ý kiến nhiều lần với cấp ủy, chính quyền địa phương, các cơ quan chức năng của tỉnh cũng đã từng đến xem xét, nhưng các lò gạch thủ công này vẫn ngày ngày nhả khói khắp nơi.

Lò gạch thủ công ở huyện Mang Thít (Vĩnh Long) nhả khói, gây ô nhiễm môi trường.

 

Theo Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Vĩnh Long, một trong những nguyên nhân gây ô nhiễm, nguy hại đến sức khỏe của người dân gần khu vực lò gạch trong tỉnh là nồng độ khí HF (axit Flohidric) quá cao, có nơi vượt quy chuẩn từ 10 đến 30 lần và ngày càng có dấu hiệu tăng. Theo đó, nồng độ bụi trong không khí cũng vượt quy chuẩn môi trường đến 8 lần làm ảnh hưởng lớn đến sức khỏe cộng đồng. Ngoài ra, theo ghi nhận của chúng tôi thì phần lớn các lò gạch thủ công này không có nơi chứa, che chắn nguyên liệu dùng để nung gạch (chủ yếu là trấu) và tro than sau khi nung, nên trong các khu vực có lò gạch thủ công, trấu cùng tro than vương vãi, phát tán khắp nơi, khiến nguồn nước sinh hoạt cũng bị ô nhiễm.

Còn đang... đi tìm giải pháp

ông Mai Công Hóa, chủ cơ sở sản xuất gạch Tấn Tạo ở ấp Định Thới A, xã An Phước, huyện Mang Thít, tâm sự:

- Hiện các cơ sở sản xuất gạch ở địa phương đang gặp rất nhiều khó khăn trong sản xuất, bởi sản phẩm làm bằng phương pháp thủ công nên khó cạnh tranh với sản phẩm công nghiệp. Chúng tôi cũng muốn chuyển đổi nghề, hoặc chuyển đổi công nghệ để vừa nâng cao chất lượng sản phẩm, vừa giảm ô nhiễm môi trường. Chúng tôi cũng đã kiến nghị với cấp ủy, chính quyền địa phương, thế nhưng đến nay vẫn chưa có cơ quan nào đến hướng dẫn về việc chuyển đổi sang công nghệ sản xuất hiện đại hay chuyển đổi nghề khác.

Trao đổi với chúng tôi, ông Trương Chí Thiện, Phó trưởng phòng Công Thương huyện Mang Thít thừa nhận, các cơ sở sản xuất gạch thủ công gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến đời sống nhân dân trong nhiều năm. Nhằm giảm dần các lò gạch thủ công, huyện đã quy hoạch thành 6 tuyến sản xuất gạch, ngoài những tuyến trên sẽ không cho phép mở rộng thêm.

ông Thiện cho biết thêm, ngày 16-4-2012, Sở Xây dựng của tỉnh vừa đề nghị UBND các địa phương rà soát, thống kê hoạt động các cơ sở sản xuất gạch ngói trên địa bàn, nhưng đến nay huyện vẫn chưa thực hiện xong. Hiện Phòng Công Thương chưa có chủ trương gì để giúp các cơ sở sản xuất chuyển đổi nghề và công nghệ sản xuất mà đang chờ vào sự chỉ đạo của Sở Công Thương.

Được biết, tháng 7-2000, Bộ Xây dựng đã ban hành Quyết định số 15 về việc quy định đầu tư sản xuất gạch, ngói bằng đất sét nung, trong đó quy định lộ trình xóa bỏ lò thủ công sản xuất gạch, ngói bằng đất sét nung như sau: Đến năm 2005, xóa bỏ lò thủ công tại vùng trong và ven đô thị, thành phố, thị xã, thị trấn, thị tứ; đến năm 2010, xóa bỏ hoàn toàn lò thủ công trên phạm vi cả nước. ở tỉnh Vĩnh Long cũng đã xây dựng lộ trình để triển khai thực hiện, song tiến độ còn nhiều hạn chế. Vì vậy đến nay, trên địa bàn tỉnh vẫn tồn tại nhiều lò gạch thủ công gây ô nhiễm môi trường, làm ảnh hưởng tới đời sống dân sinh, gây bức xúc trong xã hội.

Để tìm hiểu rõ hơn về tình hình hoạt động của các cơ sở sản xuất gạch trên địa bàn tỉnh Vĩnh Long, chúng tôi đã gọi điện thoại liên hệ thời gian làm việc cụ thể với ông Huỳnh Hữu Đức, Phó giám đốc Sở Xây dựng tỉnh Vĩnh Long. Tuy nhiên, ông Đức chỉ cho biết, hiện tỉnh có 1.300 cơ sở sản xuất gạch với hơn 2000 lò sản xuất thủ công. Sở Xây dựng đang phối hợp với Sở Công Thương để điều tra lại tình hình hoạt động của các cơ sở trên để tiến hành giảm bớt số lò gạch thủ công.

Sau khi tìm hiểu, chúng tôi được biết hiện tỉnh Vĩnh Long vẫn chưa đưa ra được giải pháp khả quan nhằm làm giảm các lò gạch thủ công, ngay cả lộ trình cũng không cụ thể. Vì vậy, tình trạng ô nhiễm do các lò gạch thủ công gây ra ở Vĩnh Long chắc còn tồn tại dài dài.

Bài và ảnh: Văn Xây