QĐND Online - Những ngày đầu năm 2013, chúng tôi có mặt tại nơi cực bắc của Tổ quốc đúng vào lúc từng đợt không khí lạnh tràn về. Cái rét ở miền biên viễn như cắt da, cắt thịt. Vượt lên sự khắc nghiệt của thời tiết, cán bộ, chiến sĩ biên phòng Hà Giang vẫn vững vàng tay súng, tuần tra bảo vệ từng tấc đất thiêng liêng của Tổ quốc.

Sau gần một ngày đường ròng rã từ Hà Nội, chúng tôi mới có mặt tại Đồn biên phòng (ĐBP) Phó Bảng – nơi xuất phát của vấn đề bảo đảm quân trang chống rét (QTCR) cho lực lượng biên phòng trên tuyến biên giới phía Bắc và các đơn vị thuộc vùng rét đậm.

Nhờ trang bị hệ thống bếp lò hơi cơ khí nên đời sống bộ đội biên phòng đã cải thiện đáng kể.

Dù nhiệt độ ngoài trời còn chỉ còn 6 - 7 độ nhưng cán bộ, chiến sĩ vẫn duy trì bình thường các hoạt động canh gác, tuần tra bảo vệ biên giới, xuống các bản làng nắm tình hình an ninh trật tự địa bàn và làm công tác vận động quần chúng. Đi thăm một vòng xung quanh doanh trại, tôi để ý thấy các loại vật nuôi được anh em "trang bị" chống rét hết sức độc đáo: "chó mặc áo, lợn ngủ hầm, bò khoác chăn". Riêng "lợn ngủ hầm", lần đầu tôi mới thấy. Ở đây, bộ đội đào hầm sâu vào lòng núi, trong đó có sẵn rơm rạ, cành lá khô. Thời tiết lạnh, lợn vô tư chui vào để tránh rét. Đặc biệt là sáng kiến tận dụng khu vực gần nhà bếp để xây phòng xông hơi. Với diện tích khoảng chừng 2m2, anh em làm đường dẫn hơi nóng từ bếp lò hơi cơ khí vào bể con xây phòng có các loại xông đủ cho 4-5 người xông cùng lúc, vừa tiết kiệm lại tiện lợi, hiệu quả hơn tắm bằng bình nóng lạnh.

Nói về việc bảo đảm QTCR, Đại tá Nguyễn Thanh Bình, Phó Cục trưởng Cục Hậu cần Biên phòng cho biết: Từ năm 2011, các ĐBP của tỉnh nói riêng và các ĐBP trên toàn tuyến biên giới phía Bắc nói chung đã được bảo đảm đủ các loại QTCR, gồm: ủng lội suối, túi ngủ, găng tay chống rét, áo khoác gác 5 lớp, áo bông sĩ quan 6 lớp, áo ấm chiến sĩ 6 lớp, mũ bông, đệm nằm, mền bông, vỏ chăn và quân trang tuần tra song phương. Nhờ vậy, bộ đội đủ khả năng thực hiện nhiệm vụ trong điều kiện rét mướt, xa đơn vị. Mới đây, các đồn còn được lắp đặt bếp lò hơi cơ khí kèm theo tủ sấy quần áo rất phù hợp với điều kiện khí hậu giá lạnh, ẩm ướt ở biên giới. Sau hơn 2 giờ cho vào tủ sấy, quần áo, quân phục đã khô và sạch sẽ.

Thiếu tá Nguyễn Hồng Hải, Đồn trưởng ĐBP Phó Bảng chia sẻ: Năm 2010, thời tiết đột ngột trở rét bất thường, nhiệt độ ngoài trời có lúc chỉ còn 2-3 độ C. Chúng tôi phải huy động tất cả các loại quân tư trang mặc cho đỡ lạnh. Khi đoàn kiểm tra tình hình chống rét của Tổng cục Hậu cần đến đơn vị. Biết các loại QTCR được cấp không đủ ấm nhưng cán bộ, chiến sĩ vẫn cố gắng hoàn thành tốt nhiệm vụ, các đồng chí trong đoàn rất xúc động. Chỉ ít lâu sau chuyến kiểm tra, một số loại QTCR thử nghiệm và quân trang tuần tra song phương đã được cấp tới đồn… Điều đó càng giúp anh em nâng cao tinh thần, trách nhiệm, phấn đấu hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.

Rời đồn Phó Bảng, chúng tôi đến ĐBP Tùng Vài lúc 8 giờ tối. Đã hết giờ cơm tối từ lâu nhưng toàn thể bộ đội vẫn nán chờ chúng tôi lên cùng ăn cho vui. Thấy tôi ngạc nhiên trước mâm cơm có cả cá, gà, thịt lợn đen, cải mèo..., Đại uý Dương Hồng Phong, Phó Đồn trưởng Quân sự giải thích: Hôm nay, ngoài tiêu chuẩn, anh em cải thiện thêm đôi chút từ sản phẩm "cây nhà, lá vườn". Ở đây, xa chợ, xa dân, một tuần mới có một phiên chợ, các loại thực phẩm không nhiều bởi bà con trong vùng chỉ trồng vài luống rau, nuôi đôi con lợn, con gà để phục vụ gia đình. Hiện nay, đồn đã tự túc cơ bản nhu cầu thực phẩm phục vụ bữa ăn hằng ngày của bộ đội.

Qua tìm hiểu chúng tôi được biết từ năm 2012, bằng nguồn vốn hỗ trợ 50 triệu đồng/đồn và vốn vay tăng gia sản xuất (TGSX) 200.000 đồng/người đã giúp các đồn giải quyết cơ bản những khó khăn trong công tác TGSX. Ngoài diện tích trồng rau xanh, mỗi đồn còn chăn nuôi khoảng chục con bò, 20-25 con lợn, 40- 50 con gà, chục con chó và duy trì một vài ao nuôi cá nước ngọt...  Từ nguồn lãi  TGSX, các đồn đã đưa vào ăn thêm bình quân từ 1.000 – 5000 đồng/người/ngày. Cũng trong năm 2012, các bếp ăn của các ĐBP đã được trang bị bếp lò hơi cơ khí, rút ngắn thời gian nấu, chất lượng chế biến, nấu ăn tốt hơn trước. Một số đơn vị còn mua sắm thêm dụng cụ chia như âu đựng để giữ nóng cơm, canh cho bộ đội. Bộ chỉ huy Biên phòng tỉnh còn đầu tư đóng mới 10 bộ bàn ghế ngồi ăn bằng gỗ trị giá hơn 300 triệu đồng cho bếp ăn cơ quan...

Trên đường lên ĐBP Lũng Cú, chúng tôi cảm nhận được cái rét ngày càng sâu hơn, đậm hơn. Mặc dù đã được anh em "trang bị" thêm một chiếc áo bông "đặc chủng" 6 lớp và chiếc mũ bông biên phòng nhưng khi ra khỏi xe, tôi không khỏi rùng mình trước cái lạnh. Thượng tá Tạ Quốc Quân, Phó Chủ nhiệm Hậu cần BCHBP tỉnh Hà Giang nói: Ở vùng cao nguyên đá này, cái rét ở đây cũng giống như vùng Mẫu Sơn (Lạng Sơn), Sa Pa (Lào Cai)... Những ngày này, nhiệt độ ngoài trời đều dưới 10 độ, bình quân khoảng 6 - 7 độ, có nhiều ngày chỉ còn 2-3 độ, còn về đêm rét đậm hơn nhiều. Những năm trước, đồn nào chưa có trang thiết bị đun nước nóng thì chuyện tắm giặt trong những ngày mùa đông gặp nhiều khó khăn, nhất là khi anh em xuống địa bàn làm công tác vận động quần chúng hoặc tuần tra bảo vệ biên giới trở về. Hơn 2 năm trở lại đây, ngoài nguồn ngân sách bổ sung thêm cho mỗi đồn 10 triệu đồng, các đồn còn trích thêm quỹ vốn để mua sắm, lắp đặt hoàn chỉnh trang thiết bị cung cấp nước nóng, chống gió lùa khu vực tắm. Đến nay, các đồn đã tổ chức lắp đặt và đưa vào sử dụng các loại hệ thống cung cấp nước nóng, phù hợp điều kiện cụ thể của từng đơn vị như sử dụng năng lượng mặt trời, lắp đặt bình nóng lạnh đun điện. Nhiều đồn còn chủ động chuẩn bị đủ củi khô đề phòng khi mất điện.

Trao đổi với Đại tá Sùng Mí Cò, Chỉ huy trưởng BCHBP tỉnh Hà Giang, anh cho biết: Nhờ sự quan tâm của các cấp, các ngành nên đến nay vấn đề chống rét đã giải quyết một cách cơ bản; bộ đội được ăn ngon, ăn nóng, mặc ấm và tắm nóng. Đề nghị cấp trên nghiên cứu hỗ trợ kinh phí tạo điều kiện cho Biên phòng Hà Giang tham gia đề án khoanh nuôi, bảo vệ rừng của địa phương; đồng thời kết hợp chăn nuôi bò, dê... tại khu vực Thanh Thuỷ. Ngoài ra, trên địa bàn có nhiều khu vực có đặc điểm khí hậu, thời tiết, nguồn nước có thể nghiên cứu, tổ chức các mô hình chăn nuôi cá hồi, cá tầm hiệu quả.  

Chia tay với cán bộ, chiến sĩ BCHBP tỉnh Hà Giang, trong tôi vẫn nhớ tâm sự của Binh nhất Hoàng Văn Đạt, chiến sĩ ĐBP Phó Bảng: Hết nghĩa vụ quân sự, em muốn được tiếp tục công tác, cống hiến trên mảnh đất này.

Những lời tâm sự chân thành của người lính trẻ người dân tộc Tày càng khiến tôi càng thấm thía câu nói: "Đồn là nhà, biên giới là quê hương". Vâng! Đó chính là sức mạnh, ý chí và nghị lực giúp cho cán bộ, chiến sĩ biên phòng vượt qua mọi khó khăn, gian khổ, vững vàng tay súng, bảo vệ vững chắc và toàn vẹn chủ quyền biên giới quốc gia trong mọi tình huống.

Bài, ảnh: NGUYỄN HỒNG QUANG