Phú Quý là một hòn đảo đầy tiềm năng để phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Bình Thuận. Tuy nhiên, việc đi lại giữa đảo và đất liền còn rất nhiều gian nan, vất vả, nhất là vào mùa mưa bão. Ngoài việc cán bộ, chiến sĩ và nhân dân trên đảo mong đợi con đường ra Phú Quý sẽ nhanh hơn, thuận tiện hơn, lãnh đạo tỉnh Bình Thuận còn muốn nơi đây sẽ trở thành khu du lịch, phát triển nghề biển hấp dẫn.

Bị cô lập khi sóng to, gió lớn

Tàu nhỏ chưa thể đáp ứng được nhu cầu giao thông giữa đảo Phú Quý và đất liền.

Cuối tháng 11-2009, gió mùa Đông Bắc mạnh cấp 7, giật trên cấp 7 đã khiến cho những con tàu ra đảo Phú Quý, tỉnh Bình Thuận không rời bến được. Trước đó, đầu tháng 9-2009, những đợt gió mạnh liên tục hoành hành trên vùng biển Phan Thiết – Phú Quý, tạo ra những con sóng cao hơn 3m,  các loại tàu, thuyền từ thành phố Phan Thiết ra đảo Phú Quý và ngược lại không thể hoạt động được. Đến cảng Phan Thiết, chúng tôi thấy ba chiếc tàu khách phải nằm tại bến, trong khi hàng trăm hành khách và hàng ngàn tấn hàng hóa đang khắc khoải từng ngày chờ được ra đảo. Cán bộ, nhân viên Đài Truyền hình Thành phố Hồ Chí Minh cũng đang chờ ra đảo để thực hiện chương trình truyền hình trực tiếp “Phú Quý mặn nồng” .

Trong năm 2008, đảo Phú Quý đã 4 lần bị cô lập vì sóng to, gió lớn. Bốn lần này, không có một chiếc tàu, thuyền nào chở được hàng hóa ra đảo. Bị cô lập hơn 10 ngày, lượng lương thực, thực phẩm, nhiên liệu trên đảo vơi dần. Nhiều lần, Nhà máy điện Phú Quý chỉ nổ máy 3 – 5 giờ/ngày để tiết kiệm xăng, dầu. Những lúc ấy, lãnh đạo tỉnh Bình Thuận phải xin máy bay trực thăng của Bộ Quốc phòng để ra kiểm tra tình hình nhân dân trên đảo. Năm 2009, Phú Quý cũng không dưới 4 lần bị cô lập vì thời tiết xấu. Hôm chúng tôi có mặt ở cầu cảng Phan Thiết, anh Nguyễn Văn Mạnh ở phường Phú Hài tưởng mọi người là nhân viên điều hành, đã hỏi: “Bao giờ thì tàu ra khơi được các anh?”. Khi biết chúng tôi cũng là khách, anh Mạnh than thở: “Tôi có người bác ngoài đảo bị ốm nặng, phải vào bờ mới chạy chữa được. Nay biển động, biết khi nào mới đưa được vào đất liền”. Cũng với nỗi niềm của anh Mạnh là chị Đinh Thị Lệ Thu ở phường Phú Trinh: “Gia đình tôi đã chuẩn bị lễ cưới cho con đang là giáo viên công tác trên đảo. Nếu thời tiết xấu kéo dài, không khéo phải hoãn đám cưới lại mất”.

Đảo Phú Quý cách thành phố Phan Thiết 56 hải lí (111km) về hướng Đông Đông Nam. Khu vực biển này thường xuyên bị ảnh hưởng bởi gió mùa, áp thấp nhiệt đới, giông bão. Không những vậy, vùng biển ven đảo có nhiều rạn đá ngầm lớn, khi thủy triều xuống, gió mạnh sẽ tạo ra những dòng chảy xiết dưới ngầm, rất nguy hiểm cho tàu, thuyền đi lại. Hiện nay, có 5 chiếc tàu sắt (2 tàu của Nhà nước, 3 tàu của tư nhân), mỗi tàu chở được 160 người và 50 tấn hàng thực hiện việc vận chuyển từ đất liền ra đảo và ngược lại. Nếu thời tiết tốt, cách một ngày sẽ có một đôi tàu hoạt động theo hai chiều ngược lại, cơ bản đáp ứng được nhu cầu đi lại và vận chuyển hàng hóa. Tuy nhiên, 5 con tàu này đã cũ, phải đi mất 7 giờ mới xong hành trình và không thể hoạt động khi sóng biển trên cấp 7. Ông Phạm Văn Nam, Phó giám đốc Sở Giao thông – Vận tải tỉnh Bình Thuận cho rằng: “Mỗi khi sóng to, gió cả, chúng tôi rất lo lắng. Lo cho sự an toàn của các con tàu, lo cho cuộc sống của quân và dân trên đảo. Tiếc là địa phương chưa thể có những con tàu hiện đại hơn, hệ thống cầu cảng tốt hơn để phục vụ cho đảo”.

Cần sớm được đầu tư cơ bản

Giao thông cách trở là nguyên nhân chính khiến đảo Phú Quý chưa thể có đột phá về phát triển kinh tế - xã hội. Nhất là khi việc xây dựng trên đảo phải tốn kém hơn đất liền từ 1,5 đến 2 lần. Một viên gạch mua ở thành phố Phan Thiết chỉ 700 đồng, khi được vận chuyển ra đảo Phú Quý, nó có giá từ 1.000 đến 1.200 đồng. Các loại vật liệu xây dựng khác cũng vậy. Không những thế, không ít cán bộ, giáo viên cũng ngại khi phải ra làm việc, công tác trên đảo vì đi lại khó khăn, vất vả.

Nhìn xa hơn là việc quy hoạch đảo Phú Quý trở thành một nơi phát triển về thương mại, dịch vụ, du lịch, nghề cá... Hiện nay, có rất nhiều nhà đầu tư đã đến tìm hiểu cơ hội làm ăn trên đảo. Ai cũng thừa nhận Phú Quý có rất nhiều tiềm năng về du lịch, nuôi trồng và khai thác thủy sản, năng lượng gió, nhưng chưa thể đưa vốn vào được vì đi lại còn rất khó khăn. Tàu thuyền thì cũ, nhỏ, hệ thống cầu cảng chưa được đầu tư. Hiện nay, các tàu vận tải phải neo đậu tạm ở cảng dùng cho  tàu cá neo đậu. Không những vậy, hoạt động vận tải sẽ trở nên khó khăn khi triều xuống làm luồng lạch hẹp lại. Ông Lê Khải Hưng, Giám đốc Công ty TNHH Phú Tài, chuyên đầu tư trong lĩnh vực du lịch, dịch vụ cho biết: “Chúng tôi không thể bỏ hàng chục tỉ đồng ra Phú Quý xây khách sạn, nhà nghỉ, để rồi bị thua lỗ vì ít người đến”. Nhiều doanh nghiệp khác đang đầu tư ở Mũi Né (Phan Thiết) cũng cho rằng: “Phú Quý có rất nhiều cảnh đẹp như núi Cao Cát, vịnh Triều Dương, bãi Doi Dừa…, nhưng khi đi lại còn khó khăn, không ai dám mạo hiểm đầu tư xây dựng như ở Mũi Né được”.

Hơn 10 năm qua, được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước và tỉnh Bình Thuận, nhiều cơ sở hạ tầng, thông tin liên lạc, nghề cá đã được đầu tư xây dựng, nâng cấp. Tuy nhiên, những dự án về giao thông hầu như chưa có chuyển biến. Chẳng hạn như lập dự án tàu cao tốc của Công ty vận tải Biển Bắc (thuộc Tổng công ty Hàng hải Việt Nam) với hành trình từ Phan Thiết ra Phú Quý mất 2,5 giờ cũng chưa thực hiện được.

Hiện nay, tỉnh Bình Thuận đang kêu gọi các doanh nghiệp trong và ngoài nước đầu tư các loại tàu có tải trọng lớn, tốc độ cao, công suất mạnh, trang thiết bị hiện đại để có thể hoạt động được trên vùng biển Phan Thiết - Phú Quý liên tục, kể cả khi có gió giật trên cấp 7. Để Phú Quý có điều kiện phát triển, tỉnh Bình Thuận cũng mong Nhà nước quan tâm đầu tư các loại tàu lớn, tốc độ cao để vận chuyển hàng hóa, hành khách đi lại giữa đảo và đất liền được thuận tiện hơn, kể cả việc quan tâm đầu tư xây dựng sân bay Phú Quý để các loại máy bay trực thăng, máy bay vận tải hạng nhẹ có thể cất hạ cánh được. Khi ấy, không chỉ du khách, người dân đi lại được dễ dàng, mà cả các nhiệm vụ tìm kiếm, cứu nạn, bảo đảm quốc phòng – an ninh sẽ đạt hiệu quả cao.

Bài và ảnh: LÊ PHI HÙNG