Chúng tôi vừa cùng cán bộ, chiến sĩ Đoàn Phòng không B65 (Quân chủng Phòng không-Không quân) đi dọn lũ ở các địa phương bị thiệt hại nặng nề nhất của tỉnh Bắc Giang. Tận mắt chứng kiến hậu quả của cơn lũ để lại và công việc của những cán bộ, chiến sĩ mới biết dọn lũ vất vả, khó khăn như thế nào; đồng thời mới thấy hết tình cảm, tình đoàn kết quân-dân trong cơn hoạn nạn...

Dọc quốc lộ 31, những ruộng lúa đổ rạp, chuyển màu xám ngắt; hàng trăm ngôi nhà bị đổ, nghiêng; mùi hôi thối của gia súc, thực vật chết bốc lên nồng nặc; bến phà Tòng Lệnh – con đường huyết mạch để vào xã Trường Giang, huyện Lục Nam – cũng đã bị hàng trăm m3 đất đá lấp kín 2 đầu phà. Cả một khoang phao nặng hàng chục tấn cũng bị nước lũ hất tung lên tận ruộng ngô bên sông... Vùng đất vải thiều nổi tiếng của tỉnh Bắc Giang nay đã bị tàn phá tan hoang.

Nước đã rút, nhưng người dân nơi đây vẫn chưa hết bàng hoàng. Ông Mã Văn Sáng, dân tộc Nùng, ở thôn An Ninh, xã Trù Hựu, huyện Lục Ngạn, đứng bên ngôi nhà đã bị sập hoàn toàn kể lại: “Sáng 25-9, nước lũ lên nhanh, tràn vào trong thôn. Tôi vừa kịp bế đứa cháu ra khỏi nhà để chạy tránh lũ thì nghe tiếng ầm. Quay lại đã thấy nhà mình chỉ còn lại một đống đổ nát. Hàng chục năm rồi, ở đây chưa có cơn lũ nào lớn và mạnh đến thế”. Còn tại nhà ông Đinh Văn Tuấn ở xóm Tòng Lệnh 2, xã Trường Giang, huyện Lục Nam, 5 ông cháu vẫn phải ẩn trong căn lều dựng tạm bằng vải mưa trên nóc nhà. Trong ngôi nhà, bùn đặc quánh dày hàng chục phân và đầy rác rưởi...

Chiến sĩ Đoàn B65 và thanh niên địa phương nạo vét bùn con đường liên thôn thôn An Phúc, xã Trường Giang, huyện Lục Nam.

Được biết, chỉ riêng huyện Lục Ngạn, trận lũ lịch sử vừa qua làm 3 người thiệt mạng, hơn 700 căn nhà bị sụp, đổ; hơn 3 nghìn hộ dân bị thiệt hại về tài sản; hơn 4 nghìn ha lúa và hoa màu, 200ha cây ăn quả bị thiệt hại hoàn toàn; 2 nghìn ha lúa bị giảm năng suất từ 50 đến 70%; 500 nghìn con gia súc, gia cầm bị chết; 250 tấn cá bị cuốn trôi do hồ, đập tràn; hệ thống hạ tầng điện-đường-trường-trạm hư hại nặng…

Tôi gặp Đại tá Phan Văn Duyên, Phó chính ủy Đoàn Phòng không B65 khi anh đang lội bùn vào từng xóm để chỉ huy, kiểm tra đơn vị giúp dân. Anh Duyên cho biết: “Ngay sau khi nước rút, đơn vị đã huy động hơn 300 cán bộ, chiến sĩ có mặt tại các địa phương bị thiệt hại nặng nề nhất của tỉnh Bắc Giang như: xã Nam Dương, Trù Hựu (huyện Lục Ngạn), xã Vô Tranh, Bắc Lũng, Trường Giang (huyện Lục Nam) để cùng với người dân khắc phục hậu quả, nhanh chóng ổn định sản xuất”.

Từ ngày 28-9 đến 4-10, Đoàn Phòng không B65 đã huy động hơn 1.500 lượt cán bộ, chiến sĩ tham gia nạo vét hơn một vạn m3 đất bùn, sửa sang lại hơn 50km đường liên xã, liên thôn, làm vệ sinh hàng chục trường học, nhà văn hóa và hàng trăm hộ dân; tặng 2.000 cuốn vở cho các cháu học sinh...

“Đến cũng nhanh, làm cũng nhanh” đó là những lời khen của người dân Bắc Giang dành cho bộ đội. Chỉ trong 3 giờ, các cán bộ, chiến sĩ Đoàn Phòng không B65 đã di dời hàng trăm m3 đất ở 2 đầu cầu phà Tòng Lệnh, giúp cho việc thông cầu. Cầu đã thông, nhưng những con đường trong xã Trường Giang vẫn ngập kín đất bùn. Từng tốp bộ đội lại chia nhau dùng những tấm ván, xẻng, cuốc hớt đất bùn, giải phóng từng mét đường... Chỉ trong ngày 1-10, hầu hết những con đường liên thôn của xã Trường Giang, Nam Dương, Trù Hựu, Vô Tranh, Bắc Lũng đã được thông. Người dân đã có thể đi lại, học sinh đã có thể đến trường.

Trong căn nhà của cụ Nguyễn Thị Thu hơn 80 tuổi ở xã Trường Giang, tôi bắt gặp hình ảnh thật xúc động: Hàng chục cán bộ, chiến sĩ đang hối hả giúp cụ vét bùn trên nền nhà, phơi lại những bao thóc vừa bị nước lũ nhấn chìm. Cụ Thu là vợ cựu chiến binh Nguyễn Văn Lư-lão thành cách mạng, hơn 60 năm tuổi Đảng. Đầu năm 2008, cụ ông mất vì bệnh hiểm nghèo, trong căn nhà chỉ còn mình cụ bà. Cụ kể: “Hôm nước lũ bắt đầu lên, chỉ có một mình, tôi chẳng biết làm thế nào. Nước đến sân thì leo lên hè, nước ngập nền nhà thì trèo lên giường. May sao lúc nước bắt đầu tràn qua cửa sổ thì có người cháu đến cõng đưa lên trú một nhà hàng xóm trên đồi cao. Tôi cứ nghĩ nhà cửa tan hoang, không ngờ về đã thấy được bộ đội dọn, rửa sạch sẽ. Các chú bộ đội còn giúp tôi đắp cao con đường vào nhà, lợp lại ngói, sửa lại bếp... Chẳng phải con cháu ruột rà mà tốt quá”. Mấy hôm có bộ đội đến giúp, cụ Thu như khoẻ hẳn ra, cứ đi ra đi vào giúp bộ đội nấu cơm, đun nước.

Đồng chí Nguyễn Đức Nghiêm, Bí thư Đảng ủy xã Trường Giang xúc động nói: “Lũ làm 530 trên tổng số 670 nhà dân trong xã bị ngập. Toàn bộ đường trong thôn ngập bùn và rác. Nhìn cảnh ấy, chúng tôi nghĩ ít nhất phải sau một tháng xã mới có thể khắc phục được. Thế mà chỉ trong 4 ngày, với sự giúp đỡ của bộ đội Đoàn Phòng không B65 tất cả những con đường liên thôn, liên xã đã thông; hàng nghìn m3 bùn và rác đã được dọn sạch; hàng trăm ngôi nhà đã được vét bùn, cọ rửa tường, sàn nhà; hàng nghìn tấn nông sản đã được phơi chống mốc... Cuộc sống người dân dần trở lại bình thường. Chỉ có bộ đội mới giúp dân nhiệt tình và nhanh đến thế”.

Đồng chí Tống Ngọc Bắc, Chủ tịch UBND huyện Lục Ngạn cảm động nói: “Không chỉ là dọn lũ, bộ đội còn để lại cho địa phương chúng tôi nhiều tình cảm quý báu; bài học về tình đoàn kết quân dân; kinh nghiệm trong phòng, chống lụt bão và khắc phục hậu quả thiên tai”.

Thượng tá Mai Văn Tiến, Phó chủ nhiệm Chính trị Đoàn Phòng không B65 kể lại: “Trong khi cùng với bộ đội làm vệ sinh trường học và nhà dân, chúng tôi thấy nhiều học sinh bị ướt hết sách vở. Ngay trong ngày, đơn vị đã mua hơn 2.000 cuốn vở phát cho các cháu”.

Phóng sự của PHÚ SƠN VĂN DUYÊN