Đèn thắp sáng dùng năng lượng mặt trời ở đảo Trường Sa

Đời thường Trường Sa (Kỳ 1)
Ánh điện thay sao...

Một ấn tượng tôi không thể nào quên trong cuộc đời làm báo là đêm trên đảo Trường Sa. Khi mặt trời lặn, bóng tối ngấp nghé tràn về cũng là lúc một buổi lễ nhỏ được tổ chức-lễ đóng điện hệ thống điện chiếu sáng dùng năng lượng mặt trời và năng lượng gió trên đảo. Những người tham dự hồi hộp ra mặt, như nín thở chờ đợi. Rồi đồng loạt những hàng đèn bật sáng, ánh sáng lung linh, rực rỡ. Có gì đó khiến chúng tôi nghẹn ngào. Trong tiếng reo của trẻ, tiếng cười nói, bàn tán của người lớn, hầu khắp đảo, từ vành đai bao quanh đến từng cụm công trình, cụm dân cư đều rực rỡ trong ánh sáng điện. Những con thiêu thân bay lượn, vẽ lên muôn vàn đường nét của điệu nhảy múa thị thành. Cái cảm giác có điện thay sao thật kỳ diệu.

Từ chiều, tôi đã đi quanh và tìm hiểu về những hàng cột điện này. Đó là một trong các dự án đầu tư-hệ thống chiếu sáng bằng năng lượng mặt trời. Chen vào đó là dự án hệ thống cung cấp năng lượng sạch, gồm cả gió và pin mặt trời và dự án về công trình hạ tầng. Thực hiện các quyết định đầu tư kể trên, các cơ quan của Quân chủng Hải quân, Vùng D, Đoàn M46 và Ban chỉ huy Đảo Trường Sa đã tổ chức thực hiện nghiêm các nội dung, các hạng mục của dự án, đúng mục tiêu đầu tư, giám sát chất lượng công trình theo hồ sơ kinh tế kỹ thuật và lắp đặt thiết bị đạt hiệu quả. Các nhà thầu thi công gồm Công ty xây dựng công trình Tân Cảng Sài Gòn, Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển năng lượng Mặt trời Bách Khoa đã tổ chức thi công khẩn trương, bảo đảm an toàn, bảo đảm chất lượng, đúng yêu cầu kĩ thuật.

Các anh cho biết: Dự án cột đèn chiếu sáng bằng năng lượng mặt trời với 95 cột đèn, trong đó 45 cột đèn chiếu sáng xung quanh và 50 cột đèn chiếu sáng đường nội bộ trong đảo. Mỗi cột chiếu sáng gồm một tấm pin mặt trời, một bộ điều khiển tự động, một ắc-quy, một đèn chiếu sáng của nước ngoài; còn các phụ kiện cột, giá đèn, thùng đựng ắc-quy sản xuất trong nước và được mạ kẽm nóng, các ốc vít bằng i-nốc được bảo quản bằng mỡ sau khi lắp đặt xong. Hội đồng nghiệm thu đã nghiệm thu xong tất cả các cột đèn chiếu sáng trên đảo Trường Sa. Các cột đèn này hoạt động rất hiệu quả trên đảo.

Dự án cung cấp điện bằng năng lượng sạch gồm các hệ thống sản xuất điện sạch dùng sức gió, năng lượng mặt trời và hệ thống truyền tải điện bằng cáp điện ngầm cho các hộ sử dụng. Ở từng cụm năng lượng, có nhà trạm, các động cơ gió, pin mặt trời, ắc quy, các phụ kiện cột tháp. Trong 3 cụm thì cụm 2 cung cấp điện cho khu dân sự và các hộ dân.

Không thấy dây điện loằng ngoằng trên các cột điện như ở nhiều thành phố, thị xã trong đất liền. Toàn bộ hệ thống truyền tải điện bằng cáp ngầm. Việc thi công toàn bộ các dự án triển khai trên đảo Trường Sa được thực hiện nghiêm theo quy mô kết cấu các hạng mục đã được cấp trên phê duyệt, Vùng D và đảo Trường Sa tổ chức giám sát chất lượng chặt chẽ, cử cán bộ giám sát từng dự án. Để thực hiện được mục tiêu của dự án, các lực lượng thi công trên đảo đã tổ chức thi công liên tục 2 ca, không có ngày nghỉ thứ 7 và chủ nhật, đáp ứng yêu cầu tiến độ, bảo đảm chất lượng công trình và an toàn trong lao động. Các lực lượng trên đảo, lực lượng phối thuộc tham gia nhiều ngày công lao động để góp phần cải thiện môi trường xây dựng đảo xanh, sạch và đẹp.

Chúng tôi được biết không chỉ ở đảo Trường Sa, mà 8 đảo nổi khác của Quần đảo là Song Tử Tây, Sinh Tồn, Nam Yết, Sơn Ca, Trường Sa Đông, Sinh Tồn Đông, Phan Vinh, An Bang cũng được lắp đặt hệ thống chiếu sáng bằng năng lượng mặt trời tại các vị trí cần thiết, số lượng có khác nhau nhưng công nghệ giống nhau. Tôi cũng đã được tận mắt nhìn những hệ thống cột đèn này ở đảo Song Tử Tây, Nam Yết…

Kết quả này có sự đóng góp rất quan trọng của Trung tâm Nghiên cứu thiết bị nhiệt và năng lượng mới Trường đại học Bách khoa Thành phố Hồ Chí Minh. Theo anh Đỗ Công Thành, Trưởng văn phòng đại diện của Công ty cổ phần đầu tư và phát triển năng lượng mặt trời Bách khoa thì từ năm 1990, Trung tâm đã triển khai rất nhiều dự án về năng lượng gió và mặt trời. Vào năm 2006, Công ty đầu tư và phát triển năng lượng mặt trời Bách khoa được thành lập nhằm đưa kết quả nghiên cứu ra thị trường. Mục tiêu là góp phần phát triển và phổ biến năng lượng xanh tại Việt Nam. Cho đến nay, khoảng gần một ngàn hệ thống động cơ gió công suất nhỏ sạc bình ắc quy đã được lắp đặt khắp Việt Nam. Các thành viên trong ban giám đốc của Công ty, là các cựu giáo sư, nhà nghiên cứu là chủ nhiệm của rất nhiều đề tài nghiên cứu và thiết kế động cơ gió trục đứng, trục ngang cũng như các thiết bị mặt trời cấp nhà nước, cấp bộ và thành phố.

Chúng tôi hỏi:

- Sự kết hợp giữa năng lượng gió và mặt trời theo tỷ lệ nào?

Anh Thành trả lời:

- Năng lượng gió chiếm 70%, năng lượng mặt trời 30%.

- Vì sao có sự kết hợp này?

- Lúc đầu thường làm riêng rẽ, sau này thấy phải sử dụng cả hai, hỗ trợ nhau khi ánh nắng kém, còn gió thì hầu như có quanh năm suốt tháng.

- Dự kiến bao giờ xong toàn bộ dự án?

- Ở đảo Trường Sa trong tháng 4 này sẽ xong. Còn các nơi khác cũng cơ bản xong trong cùng thời gian đó.

Hội tụ các hoạt động trên biển

Ngư dân khắp cả nước đã và đang có mặt trên vùng biển này. Điều đó nhận biết bởi sự liên kết giữa các đảo với tàu thuyền đánh cá của bà con qua các âu tàu, khu dịch vụ nghề cá.

Một âu tàu lớn, nhìn mà sướng con mắt-như một ngư dân trên đảo nhận xét-vừa xây dựng xong tại đảo Song Tử Tây. Bờ kè bao quanh âu tàu thật vững chãi, nước trong âu xanh ngắt, hầu như không một gợn sóng, nhìn thấy được tận đáy. Một nơi bình yên đối với những con tàu. Thời gian qua, nhiều tàu thuyền đánh cá của bà con đã ghé vào đây, nghỉ ngơi, chuẩn bị chuyến đi biển mới và cả tránh, trú thời tiết xấu. Nơi đây cũng sẽ là một trung tâm cung cấp dịch vụ nghề cá, có thể cung cấp dầu cho tàu, thuyền, cấp nước ngọt và nước đá, khi mà sắp tới trạm cấp nước đá được hoàn thành xây dựng.

Một góc âu tàu trên đảo Song Tử Tây

Khi đến đảo Đá Tây, một đảo nửa chìm, nửa nổi, chúng tôi thấy có một diện tích đáng kể dành cho khu dịch vụ thủy, hải sản. Cơ sở này được xây dựng từ nhiều năm trước, theo chương trình của Tổng công ty xây dựng Biển Đông. Một cụm công trình từ cấp xăng dầu, nước ngọt đến chế biến sản phẩm cho tàu, thuyền đánh bắt cá. Mong muốn của dự án là cung ứng các dịch vụ phục vụ đánh bắt cá và thu mua cá cho ngư dân. Như vậy ngư dân có thể đánh bắt liên tục ở khơi xa, nâng cao năng suất, chất lượng và hiệu quả. Hệ thống bể chứa nước mưa khối lượng lớn, như các anh cho biết năm qua, đã cấp miễn phí cho bà con ngư dân 1.200m3 nước ngọt. Ở đây còn có khu nuôi trồng hải sản với 5 lồng nuôi. Trong một lồng nuôi ngay trên biển, chúng tôi nhận thấy một số loài cá, đang là đối tượng nghiên cứu. Xác định loài nào có thể nuôi trong môi trường này, hiệu quả đến đâu, phương thức nuôi như thế nào… là sự cố gắng liên tục của nhóm cán bộ khoa học thay phiên nhau có mặt liên tục ở đây. Sau thời gian thử nghiệm, cá mú tỏ ra không thích nghi được với điều kiện nuôi. Vẹm xanh chứng tỏ độ thích nghi tốt, cá hồng đen cần nghiên cứu tiếp còn cá chim trắng thì đã xuất khẩu.

Những ngư dân tới ngư trường này không đơn độc, bởi cùng họ chống chọi với mưa bão, sóng gió và kẻ xấu khiêu khích, chèn ép trên biển có cán bộ, chiến sĩ ở các đảo. Ở đảo nào thì nhiệm vụ bảo vệ môi trường sản xuất bình yên, cứu giúp ngư dân, xua đuổi tàu thuyền nước ngoài xâm phạm vùng biển nước ta là ưu tiên của các đơn vị. Chính nhờ vậy mà bà con yên tâm sản xuất, vững vàng trên vùng biển quê hương. Đại úy Phạm Xuân Đài, Đảo trưởng đảo Đá Tây kể: Trong năm 2008 và mấy tháng đầu năm nay, đã phát hiện và xua đuổi hàng trăm tàu thuyền nước ngoài; cứu hộ 2 tàu đánh cá của nước ta; khám, chữa bệnh cho 127 lượt bà con ngư dân. Còn ở đảo Song Tử Tây, chúng ta dùng tàu xua đuổi tàu cá nước ngoài vi phạm, tăng cường quan sát trên không, trên biển; cứu hộ một số tàu, đưa bà con ngư dân về đất liền trước Tết Nguyên đán. Đồng thời, khám và chữa bệnh cấp thuốc miễn phí cho 477 lượt đồng bào sản xuất trên biển. Không chỉ ở đất liền mà ngay trên biển, bà con ngư dân cũng luôn trong sự chăm lo của bộ đội. Mỗi đảo là một trung tâm hội tụ các tàu thuyền của bà con ngư dân. Hằng ngày, hàng trăm tàu, thuyền đánh cá của chúng ta có mặt trên vùng biển của quần đảo.

Các đảo là nơi hội tụ của ngư dân trên biển-đó là mong muốn của lãnh đạo, chỉ huy các cấp của Quân đội cũng như của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Cao Đức Phát khi đến một số đảo đã bày tỏ: “Tôi rất xúc động được đặt chân lên mảnh đất thiêng liêng của Tổ quốc. Từ khi nhận nhiệm vụ Bộ trưởng, tôi đã đề nghị được tới thăm quần đảo, mong được hiểu rõ hơn tình hình để phối hợp tốt hơn với Bộ Quốc phòng và bàn bạc đề nghị Chính phủ các giải pháp tổ chức đời sống kinh tế-xã hội trên các đảo. Trước hết, đó là cuộc sống của bà con ngư dân, với các hoạt động khai thác, chế biến, nuôi trồng hải sản, là đối tượng chính của chúng tôi trong triển khai Chiến lược kinh tế biển và Nghị quyết Trung ương 7 về nông nghiệp, nông dân, nông thôn. Là Trưởng ban chỉ đạo phòng, chống lụt bão Trung ương, đến đâu, nhất là ở huyện đảo Trường Sa, tôi luôn nghĩ đến việc phòng chống, giảm nhẹ thiên tai. Năm nay theo dự báo, bão nhiều hơn và hướng nhiều về phía Nam, mưa nhiều hơn với sự hướng nhiều về phía Bắc. Vì vậy, nên có trung tâm cảnh báo bão lụt và cứu hộ, cứu nạn”.

- Tôi hết sức khâm phục các đồng chí quân đội trong khó khăn, gian khổ vừa hoàn thành tốt nhiệm vụ chiến đấu, sẵn sàng chiến đấu đã giúp đỡ, hỗ trợ bà con ngư dân trên ngư trường và từ nơi khác đến với các đảo- Bộ trưởng bày tỏ- Bộ chúng tôi luôn cùng các đồng chí vượt qua khó khăn, giữ vững chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc. Thu hút bà con ngư dân đến với đảo, tập trung xung quanh đảo là việc quan trọng của chúng ta.

(còn nữa)

Bài và ảnh: VIỆT ÂN