QĐND Online - Những ngày qua, người dân các xã Hòa Sơn, Hòa Ninh, Hòa Nhơn...thuộc huyện Hòa Vang (thành phố Đà Nẵng) khổ sở vì bụi. Tuy đã được thành phố cấp phép và cam kết bảo vệ môi trường trong quá trình thi công, nhưng các doanh nghiệp đã không làm đúng quy định, đua nhau khai thác đất, đá mà không cần nghĩ tới những hệ lụy ô nhiễm từ bụi gây nên, làm ảnh hưởng trực tiếp tới đời sống nhân dân...

Dân khổ sở vì bụi

Hằng ngày, từ sáng đến tối, người dân hai bên trục đường ĐT 602 qua xã Hòa Sơn khổ sở vì bụi. Tình trạng xe ben chở đất, đá đua nhau chạy tăng chuyến, khiến bụi cuốn mù mịt làm bà con sinh hoạt trong nhà vẫn phải bịt khẩu trang. Hiện đã có nhiều người già và trẻ con phát bệnh đau mắt đỏ, viêm mũi dị ứng và viêm xoang. Chị Lê Thị Mười nhà cạnh đường than thở: “Suốt ngày lo quét dọn nhà cửa, nhưng chỉ vài chục phút là bụi đất đã bám đầy; quần áo, chăn màn để trong nhà mà vẫn cáu bẩn!”. Nhà anh Nguyễn Văn Bé, cạnh ngã ba đường nên “lãnh” đủ bụi: mọi đồ dùng, vật dụng trong nhà đều phủ kín bụi. Hai đứa con anh, cháu lớn học lớp 3 thì đau mắt đỏ; cháu nhỏ mới gần 3 tuổi nhưng đã bị viêm mũi dị ứng, nước mũi thường xuyên chảy ròng ròng, trông rất tội nghiệp. Anh Bé buồn rầu nói: “Sống mãi trong môi trường nhiễm bụi nên gia đình tôi bị ảnh hưởng sức khỏe nghiêm trọng, nhưng cũng chẳng biết làm gì hơn. Mong sao các cấp chính quyền và cơ quan sớm chấn chỉnh để bà con chúng tôi yên ổn làm ăn, sinh sống”.

Tìm hiểu thực tế, trên tuyến đường tránh Nam Hải Vân-Túy Loan (địa bàn xã Hòa Nhơn), tình trạng người dân sống chung với bụi cũng đã đến mức báo động. Do có nhiều doanh nghiệp khai thác đất đá, nên từ sáng đến tối có hàng trăm lượt xe ben chở đất đá, nhưng không được che đậy cẩn thận lưu hành, khiến bụi đất rơi đầy đường, bay mù mịt vào nhà dân. Bức xúc trước tình trạng như vậy, nhiều hộ gia đình đã phản đối bằng cách sử dụng cây cối, đò dùng, vật dụng ngăn chặn xe chở đất đá. Nhưng sự phản ứng của người dân cũng chỉ được vài bữa rồi đâu lại vào đấy.

Xe ben chở đất đá gây ô nhiễm tại xã Hòa Sơn.

Chỉ đứng ở đèo ông Gấm, thôn Tùng Lâm, xã Hòa Sơn gần một giờ đồng hồ, chúng tôi đã đếm được hơn 30 chuyến xe chở đất đá từ các sườn núi rú ga chạy đua tốc độ, khiến bụi bay mù mịt...

Doanh nghiệp xem nhẹ chính quyền?

Ông Phạm Xem, Chủ tịch UBND xã Hòa Sơn cho biết, theo quy định, các doanh nghiệp, đơn vị thi công trước khi khai thác phải ký cam kết với chính quyền về công tác bảo vệ môi trường, không ảnh hưởng tới đời sống sinh hoạt của nhân dân...nhưng thực tế họ không làm như vậy.

Ông Xem cho biết, hiện trên địa bàn Hòa Sơn có tới 5 doanh nghiệp được thành phố cấp giấy phép khai thác đất đá (Công ty TNHH Hải Yến, Công ty TNHH Duy Hiền, Công ty TNHH 405, Công ty TNHH Phúc Đặng và Công ty Cổ phần dịch vụ Thùy Dương). Diện tích đồi núi mà các công ty này được phép khai thác lên tới 21,3 ha. Nghịch lý ở chỗ, các công ty này khai thác ngay trên phần đất của xã Hòa Sơn, nhưng lại xem nhẹ chính quyền (nếu không muốn nói là coi thường). Đa số các doanh nghiệp chỉ đến UBND xã trình giấy phép hoạt động rồi về chứ. Các doanh nghiệp này không hề đóng góp bất kỳ một khoản nào vào cho công tác an sinh xã hội của địa phương. Mấy lần xã kêu gọi đóng góp quỹ “Ngày vì người nghèo”, “Đền ơn, đáp nghĩa”...nhưng các doanh nghiệp này đều từ chối thẳng thừng.

Điều đáng nói ở đây là tuy các đơn vị khai thác đất đá gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến đời sống nhân dân, nhưng phòng Tài nguyên Môi trường và chính quyền xã không thể xử lý, vì không có chức năng dừng phương tiện lại để kiểm tra.

Chính vì thực trạng nêu trên nên doanh nghiệp thì hưởng lợi, người dân thì hứng bụi.

Để chấm dứt tình trạng “doanh nghiệp hưởng lợi, dân hứng bụi”, các cơ quan chức năng và chính quyền địa phương cần có biện pháp yêu cầu các doanh nghiệp chấp hành nghiêm chỉnh các quy định về giữ vệ sinh môi trường; đồng thời nên quy định các doanh nghiệp khai thác trên địa bàn đóng góp công ích và các hoạt động an sinh xã hội khác, với mức độ hợp lý. Ngoài ra, với những trường vi phạm phải xử phạt nặng, thấm chí tước giấy phép khai thác...

Chừng nào các cấp chính quyền và doanh nghiệp không quan tâm, giải quyết dứt điểm “vấn nạn” nêu trên thì chừng đó đời sống nhân dân còn tiếp tục bị ảnh hưởng nghiêm trọng; niềm tin của nhân dân sẽ dần giảm sút đối với chính quyền.

Bài và ảnh: Phan Tiến Dũng