Để thuận lợi cho việc quản trị, điều hành tập trung, trực tiếp của Ban lãnh đạo, phù hợp với sự phát triển quy mô của một ngân hàng thương mại hàng đầu tại Việt Nam trong quá trình xây dựng thành một tập đoàn Tài chính-Ngân hàng lớn, kinh doanh đa chức năng, xứng tầm trong khu vực và thế giới, Ngân hàng Thương mại cổ phần công thương Việt Nam (VietinBank) cần thiết phải có một Trụ sở chính hiện đại, đáp ứng được nhu cầu hiện tại và vị thế tương lai. Đây là mong muốn của tập thể ban lãnh đạo, người lao động VietinBank và đông đảo khách hàng.

Phù hợp với mục đích

Là một ngân hàng thương mại hàng đầu của Việt Nam, với 15.000 cán bộ, nhân viên, có chi nhánh tại 63 tỉnh, thành phố trong cả nước và đang có dự định mở chi nhánh tại nước ngoài trong năm 2010… Thế mà, trụ sở chính của VietinBank tại Hà Nội hiện rất chật hẹp. 35/45 phòng, ban phải thuê chỗ làm việc, nhiều khách hàng đến làm việc tỏ ý phiền lòng vì nơi giao dịch còn chật chội…Vì vậy, nhu cầu hiện tại, cũng như sự phát triển trong tương lai đòi hỏi VietinBank phải có một trụ sở làm việc xứng tầm hơn.

Nhiều cuộc họp với những biên bản họp đã được VietinBank triển khai nhằm thực hiện dự án xây dựng trụ sở mới.

Với mong muốn ấy, VietinBank đã tiến hành các trình tự, thủ tục theo đúng quy dịnh của pháp luật liên quan và điều lệ của VietinBank (năm 2002) để mời đối tác nước ngoài góp vốn liên doanh xây dựng Trụ sở làm việc (Dự án tổ hợp công trình VietinBank Tower trên diện tích 29.923m² đất thuê TM01) trong khu đô thị Tây Hồ Tây – Ciputrra, của Công ty trách nhiệm hữu hạn phát triển đô thị Nam Thăng Long (Ciputrra). Đây là khu đất đã được các cơ quan chức năng của Nhà nước và UBND thành phố Hà Nội thẩm định và phê duyệt chính thức cấp giấy phép đầu tư số 1792/GP ngày 30-12-1996, Quyết định số 114/2004/QĐ-UB ngày 28-7-2004 của UBND thành phố Hà Nội về việc quy định chi tiết 1/500 khu đô thị Nam Thăng Long trong đó vị trí khu đất TM01 đã được quy hoạch làm tổ hợp thương mại và trụ sở văn phòng cho thuê cao cấp, phù hợp với xây dựng văn phòng cao ốc. Về giá thuê đất, ngày 1-5-2007, VietinBank đề nghị thuê đất của Ciputra với giá 500USD/m². Tuy nhiên, Ciputra không chấp thuận và cho rằng giá thuê đất phải bao gồm cả chi phí đầu tư cơ sở hạ tầng của dự án và các nghĩa vụ tài chính trả tiền đất cho thành phố mà họ phải trả trước ngày bàn giao đất. Hội đồng quản trị của Ciputra đã có nghị quyết về giá chuyển nhượng quyền sử dụng của lô đất này từ 1.800 USD đến 2.000 USD/m² (trước đó đã có một tập đoàn đầu tư nước ngoài đề nghị trả giá thuê 1.700 USD/m²). Cuối cùng, sau một thời gian thương thảo, ngày 2-2-2008, ông Nguyễn Văn Thạnh, Phó Tổng giám đốc VietinBank, kí hợp đồng thuê 29.923m² đất với Ciputra với giá 1.800USD/m², tổng số tiền thuê đất mà VietinBank phải sẽ phải trả cho Ciputra là 849 tỉ đồng.

Trên cơ sở tiềm lực kinh tế và quyền hạn của mình, lại có khu đất đúng mục đích sử dụng, giá thuê hợp lí và sự đồng thuận cao trong nội bộ cũng như sự đồng ý của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, VietinBank tự tin triển khai thực hiện dự án.

Vì sao có sự chậm trễ?

Ngày 7-2-2007, ông Phạm Huy Hùng, với tư cách là Tổng giám đốc VietinBank, đã kí Biên bản ghi nhớ trao đổi với đối tác Xin-ga-po với ý định liên doanh và kí Bản ghi nhớ để có căn cứ trình Hội đồng Quản trị VietinBank xem xét, chấp thuận việc thực hiện Dự án tổ hợp công trình VietinBank Tower. Nội dung Bản ghi nhớ ghi rõ: Mong muốn ban đầu của hai bên về việc liên doanh; còn mục tiêu và trách nhiệm ràng buộc sẽ được quy định cụ thể trong Hợp đồng liên doanh. Nội dung Hợp đồng này được quyền điều chỉnh các nội dung ban đầu tại Bản ghi nhớ, kể cả nội dung về tỉ lệ góp vốn của hai bên. Bản ghi nhớ ban đầu đã ghi rõ: Các bên sẽ tiếp tục cùng nhau thảo luận việc VietinBank góp vốn bằng giá trị quyền sử dụng đất, tạm tính là 28% vốn góp trong liên doanh; nếu một trong hai bên không thoả thuận tiếp được thì được quyền từ chối Bản ghi nhớ này như từ chối một lời mời hợp tác. Về nguyên tắc thì VietinBank chỉ góp bằng giá trị quyền sử dụng đất thuê. Tại Bản ghi nhớ ngày 7-2-2007, do chưa xác định được chính thức giá thuê đất nên mới tạm dự tính tỉ lệ góp vốn của ViettinBank là 28%. Sau quá trình thương thảo, căn cứ mặt bằng giá thị trường thuê đất tại Ciputra lên cao thì giá trị quyền sử dụng đất thuê mà VietinBank dự định sẽ góp vốn vào liên doanh lên tới 50% tổng giá trị dự án. Vì vậy, VietinBank có văn bản trình và được Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chấp thuận mức góp vốn là 50%.

Nhưng do không thống nhất được với nhau về phương thức phân chia lợi nhuận, nhất là do đối tác nước ngoài bị ảnh hưởng bởi cuộc khủng hoảng kinh tế tài chính nên việc thỏa thuận để kí hợp đồng liên doanh không thành, phía đối tác đã có thư ngừng hoàn toàn không trao đổi tiếp về liên doanh. Với sự thận trọng và để có sự thống nhất cao, Ban lãnh đạo VietinBank đã dành nhiều thời gian tiến hành nhiều cuộc họp liên tịch trong nội bộ để đi đến nghị quyết về việc tiếp tục nghiên cứu lựa chọn đối tác liên doanh mới hoặc VietinBank tự đầu tư vốn.

Mặt khác, theo hợp đồng, sau khi Ciputra bàn giao 29.923m² đất sạch cho VietinBank (đã giải toả mặt bằng xong), khi đó VietinBank sẽ trả Ciputra 849 tỉ đồng. (Cho đến nay, VietinBank mới trả cho Ciputra 102,1 tỉ đồng, số tiền thuê đất còn lại hiện vẫn đang được VietinBank quản lí tại tài khoản phong tỏa ở VietinBank - Chi nhánh Hà Nội và theo thông báo của lãnh đạo VietinBank thì số tiền này vẫn là một kênh huy động có sinh lời cho VietinBank). Điều đáng nói là đến nay Ciputra vẫn chưa bàn giao được mặt bằng cho VietinBank. Lý do là tại khu đất này vẫn còn hai ngôi mộ của dòng họ Dương thuộc xã Xuân Đỉnh và 688m² đất còn lại của 7 hộ dân thuộc xã Đông Ngạc chưa giải phóng xong mặt bằng, nên VietinBank chưa thể tiến hành triển khai dự án theo kế hoạch. Cũng cần hiểu rõ rằng tại Điều 22 Hợp đồng thuê đất giữa hai bên có quy định rõ trách nhiệm của Ciputra sẽ phải bồi thường thiệt hại (bao gồm cả lãi suất ngân hàng theo quy định) cho VietinBank trong trường hợp Ciputra vi phạm các nghĩa vụ đã cam kết.  

Sẽ nỗ lực cao nhất

Thực tế giá thuê đất hiện nay tại khu vực Ciputra khoảng 3.800 đến 4.000 USD/m2 (gấp đôi giá mà VietinBank ký với Ciputra), trong khi cũng theo thỏa thuận tại Hợp đồng thuê đất với Ciputra thì VietinBank được phép chuyển nhượng, cho thuê lại đất đã thuê của Ciputra. Như vậy, nếu VietinBank kinh doanh đất, thì chỉ cần chuyển nhượng hoặc cho thuê đất họ sẽ thu về một khoản lợi nhuận rất lớn. Nhưng ngày 8-1-2010, làm việc với chúng tôi, lãnh đạo VietinBank khẳng định: VietinBank không kinh doanh đất mà thuê đất để xây dựng trụ sở làm việc của mình. VietinBank sẽ tự bỏ vốn, tiếp tục thực hiện nghiêm túc các quy định của pháp luật hiện hành và nỗ lực cao nhất trong việc phối hợp với Ciputra và chính quyền các cấp huyện Từ Liêm để đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng, triển khai thực hiện công trình, phấn đấu đến cuối năm 2010 sẽ bắt tay vào xây dựng trụ sở mới. Hiện VietinBank đang ký kết với đối tác nước ngoài thuê thiết kế và giám sát công trình.

Cùng chung quan điểm với lãnh đạo VietinBank, trong buổi làm việc với chúng tôi sáng 11-1-2010, ông Phạm Hồng Khang, Phó Tổng giám đốc thứ nhất Ciputra cho biết: Phía Ciputra sẽ nỗ lực hết mình để đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng và sớm bàn giao đất sạch cho VietinBank. Hiện nay, Ciputrra đã gặp và trao đổi với chính quyền huyện Từ Liêm cùng lãnh đạo, nhân dân hai xã Đông Ngạc, Xuân Đỉnh để thống nhất biện pháp giải tỏa, đền bù đất. Phía huyện Từ Liêm đã triển khai nhiều biện pháp: Chỉ đạo hai xã Xuân Đỉnh và Đông Ngạc, cũng như gặp gỡ phía dòng họ Dương và 7 hộ thuộc xã Xuân Đỉnh để thống nhất biện pháp giải tỏa, đền bù. Các bên nhất trí sẽ giải tỏa xong trước Tết Nguyên đán Canh Dần để bàn giao mặt bằng cho VietinBank vào dịp đầu năm mới.

Cán bộ, nhân viên cũng như khách hàng VietinBank đang mong sớm có trụ sở mới để làm việc, góp phần thống nhất sự chỉ đạo, không phải đi thuê, mượn văn phòng như trước đây. Nhưng để đạt được điều đó thì cùng với nỗ lực của VietinBank, còn rất cần trách nhiệm, sự chủ động, phối hợp tích cực của các bên liên quan và sự đồng tình ủng hộ của dư luận xã hội để công trình trụ sở làm việc mới của VietinBank được triển khai khẩn trương sớm hoàn thành và đi vào sử dụng.

Nhóm phóng viên phòng Bạn đọc và Cộng tác viên