Đak Mi-nơi dòng sông phát sáng

Một góc dự án Thủy điện Đak Mi 4

660 ngày đêm không nghỉ

Đến tháng tư này là vừa tròn hai năm dự án thủy điện Đak Mi (Quảng Nam) đi vào hoạt động. Gần 660 ngày đêm miệt mài lao động, những người thợ đang biến vùng rừng núi hoang vu thành một nhà máy thủy điện lớn ở miền Trung.

Còn nhớ, ngày 21-4-2007, khi dự án bắt đầu khởi động, ông Phạm Văn Toán, Phó tổng giám đốc Tổng công ty Đầu tư phát triển đô thị và khu công nghiệp Việt Nam (IDICO), kiêm Trưởng ban quản lý dự án Nhà máy thủy điện Đak Mi, điện thoại mời các nhà báo lên thăm công trường.

Ngày ấy, cái được gọi là nhà máy vẫn còn là một cánh rừng lúp xúp. Ngồi quanh tấm bản đồ trải rộng trên triền đồi bằng phẳng, theo giới thiệu của ông Toán, thì trên con sông Đak Mi này có tới ba dự án thủy điện, là Đak Mi 4, Đak Mi 4C và Đak Mi 3, đều do IDICO làm chủ đầu tư. Riêng dự án Đak Mi 4, được chia thành hai nhà máy, là Đak Mi 4a và Đak Mi 4b. Đak Mi 4a, có dung tích hồ chứa nước lên đến 310,32 triệu mét khối, diện tích mặt hồ rộng hơn 10km², có hai tổ máy với công suất 148MW. Đak Mi 4b nhỏ hơn, dung tích hồ chứa 2,57 triệu mét khối, công suất lắp máy 42 MW. Hai dự án Đak Mi 4C và Đak Mi 3 có tổng công suất 62MW... Ông Toán hồ hởi, như khoe với chúng tôi: “Khi ba dự án này hoàn thành, dòng Đak Mi sẽ cho tổng sản lượng điện trung bình hằng năm đạt tới 1.041 triệu KWh. Để ra được chừng ấy sản lượng điện, chúng tôi phải đầu tư vào đây khoảng 7.740 tỉ đồng. Vùng rừng núi Phước Sơn này sẽ trở thành một trung tâm công nghiệp điện năng tầm cỡ của miền Trung”.

Chưa đầy hai năm, lần này trở lại, chúng tôi không thể tin vào mắt mình. Vóc dáng một nhà máy thủy điện đang hiện dần trong tầm mắt. Cả một vùng rừng núi lúc nào cũng bụi mù, những chuyến xe chở vật liệu, đất đá, hối hả xuôi ngược. Bên chân công trình, ông Toán chân đi ủng, đầu đội mũ bảo hộ lao động, khuôn mặt sạm nắng rạng lên trong nắng xuân. Theo vòng tay ông chỉ trước mắt chúng tôi sừng sững như một con đê khổng lồ; Đấy là mái của hố móng cửa lấy nước và bê-tông nền đập chính của nhà máy. Từ phía dưới nhìn lên mặt đập, chúng tôi không thể nhận ra được công nhân đang làm công việc gì ở trên đó. Thoáng một chút trầm ngâm, ông nói như tâm sự: “Cơn bão tài chính năm 2008 như một liều thuốc thử đối với chúng tôi. Không chỉ lãi suất của các ngân hàng tăng cao, mà cả sự khan hiếm và đột biến về giá của các vật liệu thiết yếu phục vụ cho thi công như thuốc nổ, xăng, dầu, sắt thép... đã tác động không nhỏ tới tiến độ thi công công trình. Nhưng nhờ áp dụng mô hình, chủ đầu tư vừa quản lý dự án, vừa giữ vai trò điều hành của Tổng thầu xây lắp, nên chúng tôi đã chủ động trong điều hành. Phần việc nào ưu tiên làm trước, phần việc nào cần dốc vốn để đẩy nhanh tiến độ, chúng tôi nắm rất sát và điều chỉnh kịp thời, chính vì vậy công tác thi công sát với thực tế. Và đặc biệt là tiết kiệm về chi phí đầu tư, chi phí quản lý và nâng cao được chất lượng công trình”.

Theo thống kê, trong năm 2008, giá trị thực hiện đầu tư cả ba dự án Đak Mi 4, Đak Mi 4C và Đak Mi đạt gần 790 tỉ đồng, nâng lũy kế từ khi khởi công đến nay đạt hơn 1.000 tỉ đồng. Tại chân công trình đã lắp đặt hoàn chỉnh 5 trạm bê-tông và 6 trạm nghiền đá, mỗi giờ sản xuất được 1.200m³ bê-tông và 7.200m³ đá. Riêng dự án Đak Mi 4 đã hoàn thành toàn bộ các công trình phụ trợ, phục vụ cho việc triển khai thi công đồng loạt các công trình. Khi chúng tôi có mặt tại đây, những người thợ trên công trình đã đào đắp được hơn 4 triệu mét khối đất đá, hơn 64.000m³ bê-tông; khoan phụt xử lý lòng sông và khoan néo gia cố mái hơn 30km; hầm chính dẫn nước từ ba hướng đã khoét sâu vào lòng núi gần 1 km... Dự án Đak Mi 4C chính thức khởi động vào ngày 28-11-2008; dự án Đak Mi 3 kiểm kê được 80% diện tích bồi thường và đã xây xong nhà điều hành.

Rất nhịp nhàng, rất đồng bộ và cũng rất khẩn trương, từng giờ, từng ngày trên công trường này được tính bằng khối lượng công việc. Những người thợ ở đây đã qua hai cái Tết chốt lại ở công trường. Anh Hà Trọng Hữu, một trong những công nhân ở lại làm việc trong những ngày Tết nói với chúng tôi: “Tết này tuy ở lại nhưng chúng em được lãnh đạo chăm lo chu đáo. Thịt mỡ, dưa hành, bánh chưng đều có cả. Đào quất tuy không có, nhưng phong lan và hoa rừng thì các “bác” dưới thành phố không thể bằng bọn em được. Mấy ngày Tết, ngoài thời gian thi công, chúng em còn được đón các đoàn lãnh đạo địa phương đến chúc Tết và có cả “lì xì” nữa. Tối tối, đoàn thanh niên ở các xã lân cận đến giao lưu văn nghệ, nên vui lắm”

Khẩn trương cho dòng sông phát sáng...

Với quyết tâm đưa tổ máy số 1 Nhà máy thủy điện Đak Mi 4 và Đak Mi 4C phát điện vào cuối năm 2010, tổ máy số 2 vào đầu năm 2011 (sớm hơn 6 tháng so với tiến độ đề ra), năm 2009 này được xác định là năm bản lề quyết định tới toàn bộ dự án.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng tặng quà công nhân ở lại thi công công trình thủy điện Đak Mi 4 trong dịp Tết Nguyên đán.

Vẫn ông Toán cho biết, riêng dự án Đak Mi 4 sẽ phải đào gần 4km đường dẫn nước, tháng 3 tới đây hoàn thành việc đào hố móng nhà máy và đổ khoảng 100.000m³ bê-tông; đắp khoảng 530.000m³ bê-tông đầm lăn; hoàn thành công tác gia công, chế tạo thiết bị cơ khí thủy công và lắp đặt côn xả, buồng xoắn… cùng các chi tiết đặt sẵn của nhà máy. Hiện tại, IDICO đã hoàn thành việc ký kết hợp đồng cung cấp thiết bị cơ điện với Tập đoàn Điện lực Dongfang (Trung Quốc); đang đầu tư hệ thống nhà xưởng, máy móc phục vụ gia công, chế tạo thiết bị cơ khí thủy công. Công tác tài chính phải chuẩn bị nguồn vốn khoảng 1.700 tỉ đồng. Đây thực sự là những thách thức to lớn đang đặt ra đối với Ban quản lý dự án này. Tuy nhiên, ông Toán khẳng định “Ngay từ cuối năm 2008, chúng tôi đã chuẩn bị nguồn vốn gối đầu cho năm 2009. Đặc biệt, công tác nghiệm thu, thanh toán khối lượng công việc đã làm, được tiến hành nhanh gọn, chính xác và kịp thời. Tổng kết năm 2008, Ban quản lý đã thanh toán được từ 90 đến 95% giá trị khối lượng cho các nhà thầu. Đây vừa là sự khẳng định năng lực tài chính của Tổng công ty, vừa là động lực thúc đẩy các nhà thầu thực hiện các gói thầu một cách khẩn trương. Với tiến độ như thế này, chúng tôi cam kết trước Chính phủ sẽ sớm đưa dự án vào hoạt động trước kế hoạch”.

Trong nắng Xuân ấm áp, giữa đại ngàn Trường Sơn, những người thợ đang thi công các dự án trên công trường này luôn ghi nhớ lời dặn của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, khi đến thăm và kiểm tra tiến độ thi công trước Tết ít ngày: “Các đồng chí cố gắng thêm chừng nào, dự án vượt thời gian sớm chừng nào sẽ góp phần giảm bớt khó khăn cho đất nước chừng ấy. Muốn đẩy nhanh tiến độ CNH-HĐH, điện năng là mũi nhọn, là chủ lực, là xung kích thúc đẩy các ngành công nghiệp khác phát triển...”.

Lời dặn của Thủ tướng đang được cán bộ, công nhân và những người thợ ở đây biến thành hành động cụ thể, mồ hôi của họ đổ xuống công trình này để dòng sông phát sáng trước thời gian.

Bài và ảnh: ĐẶNG TRUNG HỘI