QĐND - Thời gian qua, hoạt động của các loại tội phạm trên tuyến biên giới Việt Nam - Cam-pu-chia và vùng biển phía Nam diễn biến phức tạp, nhất là tình hình buôn lậu, gian lận thương mại (BL-GLTM) tại các "điểm nóng" ở khu vực biên giới các tỉnh, thành phố: Khánh Hòa, Bình Thuận, TP Hồ Chí Minh, Bà Rịa-Vũng Tàu, Tây Ninh, An Giang, Kiên Giang, Long An, Đồng Tháp, Sóc Trăng, Cà Mau…

Ngày 5-7, sau khi nhận được tin báo từ cơ sở, chỉ huy Hải đoàn Biên phòng 28 thuộc Bộ tư lệnh Bộ đội Biên phòng (BĐBP) đã nhanh chóng triển khai lực lượng tiến hành bắt giữ tàu PK-20052 cùng 3 thuyền viên, vận chuyển khoảng 20m3 gỗ từ Cam-pu-chia về Việt Nam. Khi kiểm tra, thuyền trưởng không xuất trình được giấy tờ hợp pháp… Trước đó, ngày 26-3 tại khu vực cảng Hiệp Phước, Đoàn 3 phối hợp với BĐBP TP Hồ Chí Minh, Hải đoàn Biên phòng 18 tiến hành bắt giữ tàu Thắng II (CT0351), trên tàu chuyển 150.000 lít xăng và 300.000 lít dầu DO từ TP Hồ Chí Minh đi Cần Thơ. Tại thời điểm kiểm tra, Trần Khôi Anh làm Thuyền trưởng không xuất trình được giấy tờ về người, phương tiện và hàng hóa theo quy định.

Lực lượng tuần tra, kiểm soát BĐBP Khánh Hòa thực thi nhiệm vụ.

Hai vụ việc trên đây chỉ là một trong rất nhiều vụ việc mà lực lượng chức năng BĐBP phát hiện, bắt giữ. Theo thống kê của các cơ quan chức năng thuộc Bộ tư lệnh BĐBP, từ đầu năm 2013 đến nay, BĐBP các tỉnh phía Nam đã phát hiện bắt giữ 1.087 vụ với 1.865 đối tượng; khởi tố vụ án hình sự 46 vụ, với 125 đối tượng; xử lý vi phạm hành chính 740 vụ, với 1.097 đối tượng và phát mại thu nộp ngân sách Nhà nước hơn 2,3 tỷ đồng.

Là người nhiều năm gắn bó với công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm BL-GLTM, Thượng tá Lê Văn Út, Đồn trưởng Đồn cửa khẩu Quốc tế Tịnh Biên (Bộ Chỉ huy BĐBP An Giang), cho biết: “Thủ đoạn của các đối tượng buôn lậu là tập kết hàng sát biên giới đất liền, sau đó chia nhỏ lượng hàng rồi thuê người vận chuyển qua biên giới. Quá trình vận chuyển, các đối tượng thường lợi dụng ban đêm, chia thành từng nhóm đông người, sử dụng điện thoại di động liên lạc với những người canh đường, điều hành những người vận chuyển hàng và nhóm người chuyên theo dõi các hoạt động của các lực lượng chống buôn lậu để đối phó”.

Tinh vi hơn, các đối tượng buôn lậu còn giả làm ngư dân đánh cá, sử dụng tàu, thuyền đánh bắt hải sản có công suất cao để vận chuyển và dễ dàng trốn chạy. Khi bị phát hiện thường chạy về hướng vùng biển Cam-pu-chia để tẩu thoát. Nếu không chạy kịp, các đối tượng nhanh chóng áp sát bờ, thừa nhận chở thuê, có trường hợp còn vu khống, khiếu kiện lực lượng BĐBP, kích động phụ nữ, trẻ em gây rối, cướp lại hàng hóa…

Theo Thượng tá Nguyễn Thanh Hà, Chính trị viên Đồn BP Cảng Hòn Rớ (Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh Khánh Hòa), nguyên nhân dẫn đến tình trạng BL-GLTM có chiều hướng gia tăng là do có sự chênh lệch giá một số mặt hàng giữa Việt Nam với một số nước trong khu vực; đời sống của nhiều người dân khu vực biên giới còn khó khăn, thiếu việc làm nên lấy vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới làm nghề kiếm sống. Bên cạnh đó, hệ thống văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến lĩnh vực xuất nhập khẩu, tạm xuất, chuyển khẩu, chuyển cảng, vận chuyển hàng hóa nội địa còn một số hạn chế, bất cập đã tạo kẽ hở để tội phạm lợi dụng buôn lậu, trốn thuế, các hành vi vi phạm chủ yếu chỉ bị xử lý hành chính; quá trình bắt giữ, điều tra gặp nhiều khó khăn, vướng mắc về thời hạn điều tra, quyền hạn điều tra, thủ tục tiến hành tố tụng…

Thiếu tướng Nguyễn Cảnh Hiền, Phó tư lệnh BĐBP cho biết: “Xác định nhiệm vụ đấu tranh phòng, chống tội phạm về ma túy, BL-GLTM là một trong những nhiệm vụ xuyên suốt, nên Bộ tư lệnh BĐBP đã chỉ đạo BĐBP các tỉnh phía Nam tiếp tục thực hiện tốt công tác nghiệp vụ, đổi mới công tác trinh sát, chủ động nắm tình hình từ xa nhằm phát hiện sớm tội phạm”. Theo đó, BĐBP các tỉnh chú trọng tuần tra, kiểm soát chặt chẽ khu vực biên giới, vùng biển, nhất là các khu vực cửa khẩu, đường mòn, lối mở, cánh gà cửa khẩu, khu vực tập kết hàng hóa gần biên giới; kết hợp chặt chẽ giữa phòng ngừa và đấu tranh, lấy lực lượng tại chỗ (BĐBP tỉnh, đồn, hải đoàn BP) là chủ yếu, đồng thời tăng cường lực lượng đặc nhiệm của Cục Phòng chống tội phạm ma túy - Bộ tư lệnh BĐBP phối hợp đấu tranh trên các hướng, địa bàn trọng điểm; mở các đợt cao điểm tấn công tội phạm. BĐBP các tỉnh tiếp tục phát huy vai trò trong công tác tham mưu cho UBND tỉnh, thành phố chỉ đạo quyết liệt nhằm nâng cao tính chủ động và trách nhiệm của các ban, ngành, các lực lượng thực thi pháp luật...

Bài và ảnh: LÊ DUY HỒNG