QĐND - Những cơn mưa mùa hạ xối xả như muốn xé toang nhiều đoạn bờ ta-luy dương trên đoạn đường ngót 100km từ thành phố Điện Biên Phủ (tỉnh Điện Biên) chạy vào cơ quan Đoàn bộ Đoàn Kinh tế Quốc phòng 379 (Đoàn 379), đứng chân tại xã Si Pa Phìn, huyện Mường Chà. Sau hành trình 600km từ Hà Nội, khu doanh trại Đoàn 379 hiện ra trước mắt chúng tôi dưới màn mưa dày đặc và bóng đêm của núi rừng biên cương. Họ vẫn ở đấy, 13 năm sau ngày thành lập và là đoàn kinh tế lâu đời, gian khổ nhất trên địa bàn Quân khu 2…

Bộ đội Đoàn 379 đập đá làm đường giao thông

 

Chuyện hơn mười năm trước…

Trong câu chuyện giữa đêm mưa rừng biên giới, Đại tá Nguyễn Bằng Giang-Phó tham mưu trưởng Đoàn 379, Thượng tá Hà Linh- Trưởng ban Kế hoạch, Thượng tá Bùi Duy Tiến-Chủ nhiệm Chính trị Đoàn 379… kể cho chúng tôi nghe về những ngày đầu các anh xuyên rừng, xẻ núi lên đây xây dựng Đoàn... 

Hơn một thập kỷ trước, thực hiện Nghị quyết 150 của Đảng ủy Quân sự Trung ương về việc Quân đội tham gia xây dựng và phát triển kinh tế xã hội, củng cố quốc phòng an ninh trên các địa bàn chiến lược, Đoàn Kinh tế Quốc phòng 379 được thành lập với địa bàn hoạt động 3.913km2 ở miền cực Tây của Tổ quốc (rộng gấp 4 lần thành phố Hà Nội khi chưa sáp nhập). Ngày đó, địa bàn huyện Mường Chà (Mường Lay cũ) và Mường Tè thuộc diện hiểm trở khắc nghiệt nhất trên đất nước Việt Nam. Đường giao thông mà xe ô tô có thể đi được chỉ tới cột km45 Si Pa Phìn. Từ đây, xuống các bản làng, thôn xã chỉ có thể đi bằng ngựa hoặc đi bộ. 

Đại tá Nguyễn Bằng Giang trầm tư nhớ lại: Mặc dù chỉ cách đây hơn chục năm, nhưng lúc đó khu vực này gần như cô lập hoàn toàn với thế giới bên ngoài. Cho tới  năm 2000, Bộ Quốc phòng còn phải điều động 40 chuyến máy bay trực thăng để chở vật liệu lên xây dựng một trạm y tế ở xã Mường Toong. 

Thượng tá Hà Linh nói rằng, anh cùng các đồng đội trong những buổi đầu gian khó ấy đã không thể nhớ nổi mình đi bộ hàng mấy trăm ki-lô-mét nữa. Đôi chân các anh đã vượt qua tất cả cảng đầu nguồn sông Đà Pác Ma, dốc Tà Tổng dựng đứng, đường ngựa đi Chung Chải, lối cắt rừng Nà Hỳ, bản thuốc phiện Na Cô Sa, Nà Bủng rồi những Nà Khoa, Mường Toong, Mường Nhé… Điều các anh tâm huyết nhất và luôn nhắc với chúng tôi rằng, để có được như ngày hôm nay chính là nhờ vào sự đùm bọc, chở che, giúp đỡ, sẻ chia trong tất cả mọi việc của cộng đồng các dân tộc chung sống nơi miền biên ải này. 

Gây dựng niềm tin

Từ những nhọc nhằn, gian khổ ấy, với bản lĩnh của người cán bộ, chiến sĩ Quân đội nhân dân Việt Nam anh hùng, các anh đã vượt lên và đạt được những thành quả tốt đẹp mà điều đáng nói nhất chính là niềm tin yêu của đồng bào. 

Đại tá Nguyễn Bằng Giang trăn trở: Đến ngày hôm nay, khi đường ô tô đã chạy vào tận ngã ba biên giới Sín Thầu, cảng Pác Ma sắp thành cảng đường sông lớn nhất miền núi phía Bắc, dốc Tà Tổng đã bị đánh bạt… nhưng ký ức về thời gian khó ấy vẫn sẽ còn mãi với các anh. Sẽ không chỉ là chuyện về những ngày tháng quấn xích vào bánh xe Minsk để leo dốc hay đóng đinh vào dép để đi bộ mà còn là ký ức về 8 người đồng chí, đồng đội của các anh đã hy sinh tại đây. Các đồng chí đó đã mãi mãi nằm lại mảnh đất biên cương này giữa cuộc chiến thời bình xây dựng kinh tế xã hội, củng cố quốc phòng an ninh vùng biên giới. Các anh hy sinh vì nhiều lý do: Ốm đau, tai nạn, sốt rừng, rét núi… Nhiều trường hợp không thể đưa ra ngoài cứu chữa vì đường sá quá xa xôi, cách trở… Nhiều cán bộ, chiến sĩ của Đoàn hàng năm không về thăm gia đình. Biết tin nhà có tang, đơn vị cho về ngay, nhưng khi có mặt tại gia đình thì người thân đã được đưa tang một tuần trước đó…

Sau khi chia tách tỉnh Lai Châu năm 2004, địa bàn của Đoàn 379 gồm 231 bản thuộc 23 xã thuộc  huyện Mường Chà, Mường Nhé của tỉnh Điện Biên và xã Tà Tổng của huyện Mường Tè, Lai Châu. Với gần 75.000 nhân khẩu thuộc 13 dân tộc anh em chung sống, trong đó 65% là đồng bào Mông, đời sống còn lạc hậu, kinh tế tự cung tự cấp, tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất ổn định, bộ đội Đoàn 379 đã phải nỗ lực vô cùng để gây dựng niềm tin với nhân dân. Mặc dù tình trạng di cư tự do, truyền đạo trái phép, buôn bán, sử dụng ma túy…diễn biến phức tạp nhưng những cán bộ, chiến sĩ của Đoàn đã phối hợp cùng với cấp ủy, chính quyền địa phương và các lực lượng khác ổn định tình hình, giúp dân từng bước vươn lên, tạo niềm tin với Đảng, Nhà nước và quân đội. Hơn một thập kỷ trôi qua, cùng với nhiều biến cố, thăng trầm của đất nước, Đoàn 379 đã có những đóng góp to lớn vào công cuộc xây dựng, phát triển miền phên giậu chiến lược quốc gia. Và điều thật sự quan trọng đó chính là gây dựng được niềm tin to lớn với đồng bào các dân tộc nơi đây.

(Còn nữa) 

Bài và ảnh: Trường Giang - Trọng Hải