QĐND - Cùng với việc thực hiện các chính sách thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo giai đoạn 2006-2010, tháng 12-2008, Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định số 167/2008/QĐ-TTg (Quyết định 167) về việc hỗ trợ nhà ở cho những hộ nghèo. Ở huyện Cù Lao Dung (Sóc Trăng), trong khi nhiều xã triển khai thực hiện tốt chính sách này, được sự đồng tình của nhân dân thì ở xã An Thạnh Nhì lại xảy ra nhiều khúc mắc, gây hoài nghi về chất lượng nhà ở.

An Thạnh Nhì có số gia đình nghèo người dân tộc Khơ-me đông nhất ở huyện Cù Lao Dung, tỉnh Sóc Trăng. Sau khi Quyết định 167 có hiệu lực, UBND xã đã giao cho nhà thầu trực tiếp xây dựng nhà, khi hoàn thành sẽ tiến hành bàn giao, gia đình chỉ bổ sung thêm kinh phí xây dựng nhà số tiền vay từ Ngân hàng Chính sách xã hội của huyện là 8 triệu đồng. (Theo Quyết định 167, hộ dân được Chính phủ hỗ trợ 7 triệu đồng, địa phương hỗ trợ 1,4 triệu đồng và vay từ Ngân hàng Chính sách xã hội 8 triệu đồng).

Nhà mới xây đã trở thành nhà hoang.

Được UBND xã thông báo sẽ được hỗ trợ, được vay tiền để xây một căn nhà theo Quyết định 167, nhiều hộ gia đình trong danh sách rất phấn khởi. Tuy nhiên, niềm vui chưa thấy đâu, trên nét mặt của những người nông dân chân lấm tay bùn lại chứa nhiều ưu tư ngay sau khi nhận nhà. Ông Lê Văn Cưng, cư ngụ tại ấp Bình Du B, bức xúc nói:

- Gia đình chúng tôi và nhiều gia đình khác được UBND xã chỉ đạo, nếu tự  xây nhà (không do nhà thầu được UBND xã chỉ định) thì phải hoàn thành trong vòng 20 ngày kể từ ngày khởi công và khi hoàn thành xong thì mới được cấp phát tiền hỗ trợ. Do gia đình nghèo không có tiền nên tôi đã vay nóng bên ngoài 8,5 triệu đồng và vay Ngân hàng Chính sách xã hội 8 triệu đồng để mua vật tư, thuê thợ. Nhà đã xây dựng xong 4 tháng mới được UBND xã giao cho 8,4 triệu đồng.

 Ông Tô Văn Đời, ngụ cùng ấp Bình Du B, do không thể đi vay tiền để tự xây nhà đã giao cho nhà thầu mà UBND xã chỉ định. Ông Đời cho biết:

- Trong ngày khởi công, gia đình đã rất vất vả với nhà thầu xây dựng, họ đòi đóng 400 nghìn đồng để giao cho xã (?!), đòi hỗ trợ chi phí 300 nghìn đồng tiền vận chuyển vật liệu xây dựng và gia đình phải nấu cơm phục vụ nhà thầu...

Được sự chỉ dẫn của người dân, chúng tôi tìm đến khu dân cư Bà Kẹo (theo cách gọi của người dân) thuộc ấp Sơn Ton. Điều đầu tiên đập vào mắt chúng tôi là cảnh thiếu thốn, khó khăn trong sinh hoạt của người dân. Khu dân cư chưa có điện thắp sáng, không nước sạch sinh hoạt, không cống thoát nước, không nhà vệ sinh. Đáng nói hơn, nhiều căn nhà mới xây chất lượng không đảm bảo, đầu cột bị vỡ, một số cây đòn tay bị hỏng được người dân thay thế bằng cây khác… Đặc biệt, có một số căn nhà không có người ở, khi hỏi ra mới biết là gia đình họ đã có nhà khác tốt hơn, đẹp hơn trước đó nên không muốn dọn vào, có một vài hộ dân vào ở nhưng rất lo lắng về chất lượng nhà.

Gia đình ông Lê Văn Liệt, được hỗ trợ nhà ở trong khu dân cư Bà Kẹo, cho biết:

- Hằng ngày chúng tôi luôn phải đóng cửa vì không chịu nổi mùi hôi thối bốc lên bởi cái ao bị ứ nước trước nhà, bao nhiêu rác thải, phân… đều đổ xuống đó. Mùa mưa đã cận kề, gia đình chúng tôi rất lo lắng vì những cây cột nhà, đòn tay, tường đều rất yếu, sẽ không chống cự nổi khi trời mưa dông. Mới đây, vào tháng 1-2011, có một căn nhà trong khu dân cư này chưa đưa vào sử dụng đã bị tốc mái tôn.

Cảnh khó khăn, thiếu thốn và ô nhiễm trong khu dân cư Bà Kẹo.

Để tìm hiểu rõ hơn về các tiêu chuẩn, cũng như số lượng kích thước vật liệu xây dựng căn nhà, chúng tôi đã tìm đến ông Lưu Văn Thu, một người chuyên xây dựng nhà, ngụ tại xã An Thạnh Nhì. Ông Thu cho biết:

 - Thông thường, để xây dựng một căn nhà theo Quyết định 167 thì phải sử dụng đòn tay 4 x 6cm, 12 bao xi măng, 7 khối cát, 1.350 viên gạch và tôn có độ dày là 3,2 dem,... tiền công thợ xây là 4 triệu đồng, căn nhà sẽ còn lại 12,4 triệu đồng để mua vật liệu xây dựng. Thế nhưng, qua tự tôi tìm hiểu cũng như qua thông tin từ bà con thì những căn nhà được UBND xã giao cho nhà thầu xây dựng thì chỉ sử dụng đòn tay 3 x 5cm, 4 bao xi măng, 4 khối cát, 730 viên gạch và tôn là 2,8 dem... Theo tính toán thì căn nhà xây dựng với số vật liệu trên sẽ không quá số tiền 10 triệu đồng mua vật liệu xây dựng và tuổi thọ căn nhà sẽ không quá 3 năm, trong khi quy định tuổi thọ của căn nhà phải 10 năm. Người dân không dám vào ở trong những ngôi nhà như thế là phải.

Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Văn Đệ, Phó chủ tịch UBND xã An Thạnh Nhì, cho hay:

- Đến cuối năm 2010, toàn xã đã xây dựng được 230 căn nhà theo Quyết định 167 của Chính phủ. Riêng năm 2011, UBND xã đang triển khai xây dựng 66 căn. Tuy nhiên, giá trị căn nhà là 16,4 triệu đồng theo quy định đã không còn phù hợp như trước do giá vật liệu xây dựng tăng khá cao, chi phí vận chuyển đến gia đình lại tốn kém do địa bàn có kênh rạch chằng chịt. Vì thế, căn nhà khi hoàn thành không được đảm bảo theo chuẩn "3 cứng " (nền cứng, khung cứng, mái cứng). Địa phương yêu cầu nâng mức hỗ trợ và tiền vay cho một căn nhà lên 25 triệu đồng.

Tuy nhận được lời giải thích của chính quyền địa phương về lý do chất lượng nhà thấp là do giá vật liệu xây dựng tăng, nhưng khi được hỏi một số nhà thầu xây dựng có "tâm" trong nghề thì với số tiền 16,4 triệu đồng vẫn có thể xây dựng được một căn nhà chắc chắn có nền, tường và mái cứng. Thiết nghĩ, lãnh đạo ở địa phương, nhất là từ UBND xã cần sớm có biện pháp khắc phục tình trạng trên, như tổ chức kiểm tra lại những căn nhà đã xây không đảm bảo chất lượng để tiến hành sửa chữa, bổ sung vật liệu cần thiết; xử lý nghiêm trường hợp vi phạm trong xây dựng nhằm tạo điều kiện thuận lợi nhất cho bà con nông dân được ổn định chỗ ở, an tâm sản xuất.

Bài và ảnh: HUỲNH VĂN XÂY