QĐND - Những ngày qua, trên địa bàn cả nước liên tiếp xảy ra những vụ cháy lớn gây thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản của Nhà nước và nhân dân. Làm gì để giảm tối đa số vụ cháy và mức độ thiệt hại? Để trả lời câu hỏi, phóng viên Báo Quân đội nhân dân đã tìm hiểu thực tế.

Cháy lớn vẫn chưa được kiềm chế 

Vào hồi 23 giờ đêm 23-9, một vụ cháy lớn xảy ra tại quán bar Luxury (số 153 đường Yên Phụ, quận Tây Hồ, TP Hà Nội). Ngay sau khi vụ cháy xảy ra, lực lượng Cảnh sát Phòng cháy, chữa cháy (PCCC) đã điều hơn 10 xe cứu hỏa cùng hàng trăm cán bộ, chiến sĩ và các phương tiện cứu hộ, chữa cháy đến hiện trường để khống chế vụ hỏa hoạn. Ban CHQS quận Tây Hồ cũng huy động 50 cán bộ, chiến sĩ  thường trực và dân quân phối hợp với lực lượng chức năng chữa cháy. Đến khoảng 1 giờ ngày 24-9, đám cháy mới cơ bản được khống chế... Nhưng đến 7 giờ 30 phút ngày 24-9, chúng tôi có mặt tại hiện trường vụ cháy vẫn thấy khói bốc lên. Đến 14 giờ cùng ngày, khoảng 10 chiến sĩ Cảnh sát PCCC cùng một xe cứu hỏa lại được điều động tới quán bar Luxury để dập nốt  lửa. Vụ cháy đã làm chủ quán và khoảng 10 người khách bị bỏng nhẹ; toàn bộ quán bar nằm trên diện tích 500m2 cùng nhiều tài sản có giá trị bị lửa thiêu rụi. 

Lực lượng chức năng phong tỏa hiện trường vụ cháy tại quán bar Luxury để phục vụ điều tra.

Vụ cháy quán bar Luxury chỉ là một trong số khá nhiều vụ cháy lớn xảy ra thời gian gần đây. Theo thông tin từ Cục Cảnh sát PCCC, từ đầu năm đến nay, trên địa bàn cả nước đã xảy ra hơn 1.500 vụ cháy. So với cùng kỳ năm 2013, tuy có giảm về số vụ nhưng tính chất nghiêm trọng và mức độ thiệt hại về người và tài sản lại tăng lên đáng kể (số người chết tăng hơn 70%). Đặc biệt, trong tháng 9-2014, tình hình cháy nổ diễn biến khá phức tạp, số người chết do cháy tiếp tục tăng, tập trung nhiều ở các khu dân cư, các cơ sở kinh doanh và các khu công nghiệp.

Điển hình phải kể đến vụ cháy xảy ra ngày 16-9, tại nhà số 416, phường 8, quận 5, TP Hồ Chí Minh, làm 7 người chết; vụ cháy xảy ra ngày 17-9, tại khu vực tổ 4, tổ 5, khóm 3, phường Mỹ Long, TP Long Xuyên (An Giang), thiêu rụi 12 căn nhà, gây thiệt hại tài sản trị giá khoảng 2 tỷ đồng…

 Nguyên nhân chính vẫn là do chủ quan

Theo phân tích của Cục Cảnh sát PCCC và CNCH (Bộ Công an), nguyên nhân chính dẫn đến hỏa hoạn vẫn là do chủ quan. Vụ cháy quán bar Luxury (số 153 đường Yên Phụ, quận Tây Hồ, TP Hà Nội) đã được cơ quan điều tra kết luận do hệ thống điện không bảo đảm dẫn đến chập cháy. Gần vị trí phát cháy có nhiều vật dụng như nhựa, xốp dễ gây cháy lan. Tương tự, vụ cháy tại nhà số 416, phường 8, quận 5, TP Hồ Chí Minh cũng được xác định là do hệ thống điện trong nhà lắp đặt không an toàn dẫn đến chập cháy lan sang các đồ gia dụng trong nhà.

Bên cạnh đó, tình trạng lạm dụng, thiếu cẩn trọng trong thắp hương tại gia đình và nơi kinh doanh; việc sử dụng bếp ga không bảo đảm an toàn, thao tác bếp ga không đúng quy trình... cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến nhiều vụ cháy.

Cả cộng đồng phải chủ động phòng ngừa

Từ nay đến hết năm, đặc biệt là càng gần đến Tết Nguyên đán, trên cả nước sẽ diễn ra nhiều hoạt động, đặc biệt là việc sản xuất, kinh doanh diễn ra sôi động, kèm theo đó là những nguy cơ gây cháy, nổ. Để kiềm chế tình hình, giảm tối đa số vụ và mức độ thiệt hại do cháy, theo Đại tá, TS Đoàn Việt Mạnh, Cục trưởng Cục Cảnh sát PCCC và CNCH (Bộ Công an), chúng ta phải tiến hành đồng bộ nhiều biện pháp. Nhưng trước hết, cần tăng cường công tác tuyên truyền, cảnh báo để người dân thấy rõ sự nguy hiểm của hỏa hoạn để đề cao cảnh giác; hướng dẫn người dân hiểu biết về Luật PCCC để chấp hành. Đi kèm với đó, các cơ quan chức năng, cấp ủy, chính quyền các địa phương, người đứng đầu cần quan tâm coi trọng công tác chỉ đạo PCCC ở cơ quan, đơn vị mình, thực hiện đúng phương châm "4 tại chỗ". Các cơ quan chức năng tăng cường công tác kiểm tra, phát hiện, chấn chỉnh, xử lý những bất cập, yếu kém trong công tác phòng, chống cháy, nổ ngay tại cơ sở. Cùng với thực hiện phương châm "4 tại chỗ", nhất thiết phải coi trọng xây dựng lực lượng chữa cháy chuyên nghiệp. Việc mua sắm các trang thiết bị PCCC tiên tiến, hiện đại là rất cần thiết, nhưng đi kèm với đó phải huấn luyện cho lực lượng chữa cháy tại chỗ biết khai thác, sử dụng  thuần thục các trang bị chữa cháy nhằm sử dụng hiệu quả những trang bị này khi có hỏa hoạn, cháy nổ xảy ra. Các cơ quan đơn vị cần xây dựng kế hoạch, phương án và thường xuyên tổ chức luyện tập, diễn tập, nâng cao khả năng phối hợp, hiệp đồng xử lý các tình huống cháy, nổ.

Tuy nhiên theo Đại tá, TS Đoàn Việt Mạnh, mấu chốt của vấn đề là phải phát huy sức mạnh tổng hợp của toàn xã hội. Để làm được điều ấy, chúng ta cần tiếp tục nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước trên lĩnh vực PCCC; phát huy tốt vai trò, trách nhiệm của các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương, các ban, ngành, đoàn thể, cơ quan, doanh nghiệp, trường học, và đặc biệt là ý thức tự giác của mỗi gia đình, từng người dân trong việc chủ động phòng ngừa cháy, nổ.

Bài và ảnh: HÀ KHÁNH