“Gánh hát” của thầy thuốc
Lần đầu tiên chúng tôi được chứng kiến sự đa tài của các thầy thuốc Bệnh viện quân y 110 giữa nơi núi rừng trùng điệp vùng biên giới phía Bắc. Họ đến với đồng bào không chỉ bằng cái tâm người của người thầy thuốc, không chỉ thông qua các phương tiện khám, phát hiện bệnh hiện đại: Máy đo huyết áp điện tử, máy siêu âm, điện tim… và những viên thuốc trị bệnh mà họ còn mang lời ca tiếng hát, ca ngợi Đảng, Bác Hồ, tình cảm quân dân, phục vụ đồng bào Dao, Tày, Nùng, Mường nơi đây.
Tiết mục múa tự biên trên nền bài hát “Bác sĩ về bản” của các y, bác sĩ Bệnh viện quân y 110. Ảnh: Tuấn Huy.
Trong lúc tốp nam, nữ đội văn nghệ Bệnh viện quân y 110 đồng loạt cúi đầu chào khán giả sau tiết mục múa tự biên trên nền nhạc bài hát “Thầy thuốc về bản”, nhiều người ngồi xem nhất loạt hô “múa lại đi”, “hát lại đi”. Ngay lập tức, người dẫn chương trình, Thượng úy Hoàng Hải Hùng, y sĩ thuộc Khoa Hồi sức cấp cứu của bệnh viện nhanh chóng bước ra sân khấu. Với nụ cười thường trực trên môi và chất giọng trầm ấm, anh ý tứ, nhẹ nhàng nói lời xin lỗi đồng bào. Anh chia sẻ, chương trình còn dài, thời gian lại không có nhiều, chỉ sợ đồng bào không về kịp vì đêm tối và lũ bất ngờ. Số là, đường nhỏ hẹp từ thị trấn nông trường chè vào đến trung tâm xã Thái Bình chỉ có 5km, nhưng lại qua 2 cái đập tràn, đấy là chưa nói đến những đồng bào ở các bản cách trung tâm xã tới hơn 20km đường đất vắt qua nhiều quả đồi cao. Sau những trận mưa lớn ở thượng nguồn, nước đổ về, khiến đập tràn ngập sâu. Thế nên, trong thực hiện chương trình, ban tổ chức đã tính toán, cần tranh thủ thời gian để đồng bào về sớm, khỏi chờ lũ.
Thầy thuốc ưu tú, Đại tá Lại Xuân Sở hiện là Trưởng ban Kế hoạch tổng hợp của Viện quân y 110 và đã có tới hơn 30 năm công tác trong quân ngũ kể với chúng tôi rằng, trước đây, khi giữ chức vụ Tiểu đoàn trưởng quân y của Sư đoàn 338, Quân khu 1, anh cùng đồng đội đóng quân tại xã này. Thời điểm cuối những năm 1980 ấy, điều kiện cơ sở hạ tầng vùng đất này còn nhiều khó khăn. Đi từ trung tâm xã ra TP Lạng Sơn mất tới gần một ngày đường. Lúc ấy, ngoài nhiệm vụ bảo đảm quân y SSCĐ, tiểu đoàn đã tích cực giúp đồng bào Dao, Tày, Nùng và Mường phòng, chống bệnh sốt rét cùng các bệnh về đường tiêu hóa, hô hấp khác, chứ không có điều kiện tổ chức giao lưu văn hóa văn nghệ. Nay, điều kiện khá hơn, các anh lại về với đồng bào, để không chỉ giúp họ diệt côn trùng, trị cái bệnh mà còn mang tới cho đồng bào một “bữa tiệc” văn hóa giàu cảm xúc.
Thiếu tá Trịnh Đình Hiệp, Chủ nhiệm chính trị của Bệnh viện 110 và là “ông bầu” lâm thời của “gánh hát” bộc bạch với chúng tôi sau giờ biểu diễn, đội văn nghệ quần chúng của bệnh viện được thành lập, bao gồm nhiều hạt nhân là các y, bác sĩ và các nhân viên công tác ở nhiều lĩnh vực khác nhau. Mỗi khi có sự kiện, đội dựng và tổ chức tập luyện nhiều tiết mục thuộc các thể loại khác nhau, trong đó coi trọng tự biên, tự diễn. Ví như tiết mục múa trên nền nhạc bài hát “Thầy thuốc về bản” được đầu tư công phu cả trang phục nên biểu diễn nên ở đâu cũng được đồng bào yêu thích, đón nhận.
Sau liên khúc các bài hát: “Nối vòng tay lớn” và “Như có Bác Hồ trong ngày vui đại thắng”, chương trình giao lưu văn nghệ giữa Bệnh viện quân y 110 và đồng bào địa phương khép lại, ông Chu Xuân Lực, Chủ tịch UBND xã Thái Bình và một số lãnh đạo khác của địa phương đã lên tận sân khấu, bắt tay từng thành viên trong đội văn nghệ của Bệnh viện quân y 110. Ông xúc động bày tỏ: “Chương trình hay lắm, giàu cảm xúc và đặc sắc lắm. Cảm ơn các thầy thuốc!”. Mặc dù chương trình giao lưu đã hết, mặc dù tiếng nhạc đã tắt, nhưng bà Dương Thị Lá và một số thanh niên ở thôn bản Piềng cùng một số người ở thôn bản Bình Thái vẫn chưa muốn rời sân của Trường phổ thông dân tộc bán trú- THCS.
Ngày hội sức khỏe
Hơn 6 giờ sáng, con đường dẫn vào Trường phổ thông dân tộc bán trú- THCS xã Thái Bình tấp lập, ồn ã tiếng cười nói và tiếng xe máy. Bà con đến sớm để tránh nắng và cũng để kịp giờ khai mạc chương trình tặng quà, khám, tư vấn sức khỏe và cấp thuốc miễn phí mà Bệnh viện quân y 110 phối hợp với địa phương thực hiện.
Cụ Hà Thị Bao là mẹ liệt sĩ, năm nay đã 90 tuổi được cán bộ, bác sĩ Bệnh viện quân y 110 tới tận nhà thăm, tặng quà và khám bệnh. Ảnh: Tuấn Huy.
Trong lúc các bộ phận phục vụ hoàn tất những công việc cuối cùng, Trung úy Cao Xuân Vương, cán bộ Công an huyện Đình Lập, người phụ trách giữ gìn an ninh trật tự địa bàn đến bên chúng tôi. Anh kể lại câu chuyện cách đây gần 20 năm, khi đang tại ngũ tại Bộ đội Biên phòng tỉnh Lạng Sơn. Trong một lần truy quét bọn buôn lậu, đồng đội của anh bị thương gẫy ống chân. Anh được giao nhiệm vụ đưa đồng đội về Bệnh viện quân y 110 điều trị. Mặc dù vết thương nặng, thời gian cấp cứu trễ vì đường xa, nhưng các y, bác sĩ của viện đã kịp thời xử lý. Vết thương khỏi, đồng đội của anh Vương trở về đơn vị công tác. Từ ấy, tình cảm, thái độ và trình độ chữa bệnh của y, bác sĩ Bệnh viện quân y 110 khiến anh nhớ mãi.
Buổi trưa, khi mặt trời đã lên gần đỉnh đầu, tại cửa phòng cấp thuốc miễn phí, bà Dương Thị Hoa, 64 tuổi người dân tộc Tày hiện đang cư trú tại bản Chu khoe với chúng tôi: Các sĩ dặn mình bị huyết áp cao, không được ăn quá mặn, không ăn thịt mỡ, thức khuya. Bà bảo, bộ đội về, dân các thôn bản đến như đi hội xuân. Bà vui vì tìm ra cái bệnh và có thuốc trị. Cũng giống như bà Hoa, anh Anh Dương Kim Thành người dân tộc Dao, nhà ở bản Khe Sân nhễ nhại mồ hôi vì vượt qua con đường đèo dốc nhỏ hẹp hơn 20km tâm sự, trước kia chưa có đường mòn, người Dao ở bản Khe Sân phải đi bộ hơn 3 giờ đồng hồ, vượt qua hơn 20km, trèo qua mấy quả đồi to mới đến được trung tâm xã. Nay thì đi xe máy thôi, cũng nhàn rồi. Anh cũng bảo, không phải ai cũng có điều kiện để tiếp cận với thầy thuốc, nên khi bị bệnh, người Dao ở Khe Sân vẫn dùng cây thuốc ở vườn nhà và trên rừng để tự chữa trị theo kinh nghiệm cùng với mời thầy mo để cúng. Khi trò chuyện với Thiếu tá Trịnh Quang Khiêm, Phó trưởng khoa ngoại 1, chúng tôi được anh chia sẻ, hầu hết trong số gần 330 người được khám, tư vấn sức khỏe hôm nay, tỷ lệ mắc huyết áp cao khá lớn, nhiều người đã đến độ 2. Anh sẽ chuyển toàn bộ thông tin và kiến nghị tới Trạm y tế địa phương tuyên truyền và có phương pháp tư vấn giúp nhân dân điều trị hiệu quả.
Niềm vui của đồng bào khi được bác sĩ khám sức khỏe. Ảnh: Tuấn Huy.
Cuối chương trình, khi trò chuyện với Thầy thuốc ưu tú, Đại tá Ngô Ngọc Trung, Phó Giám đốc Bệnh viện quân y 110, chúng tôi biết rằng, ngoài kết quả thực hiện tại xã Thái Bình, trong dịp Tết Nguyên đán 2016, bệnh viện đã thăm, tặng quà các đối tượng chính sách, gia đình khó khăn tại các địa phương khác trị giá hơn 60 triệu đồng; khám bệnh, tư vấn sức khỏe, cấp thuốc miễn phí cho 400 người; tặng trang thiết bị y tế, tặng 200 chăn ấm trị giá gần 50 triệu đồng.
Cuối câu chuyện, anh tâm đắc chia sẻ rằng, những lần về với thôn bản vùng biên giới khó khăn, vừa là dịp để đội ngũ thầy thuốc thấu hiểu hoàn cảnh, đời sống nhân dân, qua đó để rèn luyện thêm bản lĩnh, phẩm chất đạo đức, chuyên môn; khả năng cơ động nhanh, tổ chức lực lượng dập dịch bệnh, cứu chữa người lúc thiên tai, hỏa hoạn, tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn; khả năng kịp thời cứu chữa thương, bệnh binh trong huấn luyện, SSCĐ và chiến đấu. Chúng tôi hiểu rằng, những gì mà các y, bác sĩ Bệnh viện quân y 110 đang thực hiện quả đáng quý và trân trọng biết bao.
MẠNH THẮNG