Chậm tiến độ do thiếu đồng bộ

QĐND - Dự án thủy lợi hồ chứa nước Nước Trong được triển khai thực hiện từ tháng 8-2007, tại phụ lưu tả ngạn sông Trà Khúc trên địa bàn huyện Sơn Hà và Tây Trà (Quảng Ngãi). Đây là công trình trọng điểm Quốc gia và cũng là công trình trọng điểm của tỉnh. Thế nhưng, do công tác triển khai thực hiện một số hợp phần còn chậm, nên dự án này gặp không ít khó khăn...

"Giờ G" đã điểm!

Theo kế hoạch đã được phê duyệt, tháng 4-2011 sẽ thực hiện công đoạn lấp dòng Dự án thủy lợi hồ chứa nước Nước Trong. Tuy nhiên, hiện nay hợp phần di dân vẫn còn tới 4 phương án... nằm trên giấy! Tỉnh ủy, UBND tỉnh và sở, ngành, địa phương đã vào cuộc một cách quyết liệt để đẩy nhanh kế hoạch di dân ra khỏi lòng hồ kịp cho tiến độ, nhưng kết quả vẫn chưa như mong muốn. Nguyên nhân của sự chậm trễ này, được UBND tỉnh lý giải: Do tính chất phức tạp của dự án, công tác bồi thường, tái định cư gặp nhiều khó khăn; địa hình, địa chất và thời tiết phức tạp, gây nhiều bất lợi cho việc thực hiện đầu tư xây dựng khu tái định cư. Vì thế, hợp phần di dân không thể triển khai đúng tiến độ.

Công trình vẫn dang dở, không thể kịp tiến độ theo quy định.

Trong đợt kiểm tra một số khu tái định cư ở huyện Tây Trà vào trung tuần tháng 2-2011, Bí thư tỉnh ủy Nguyễn Hòa Bình đã chỉ đạo: "Mốc lấp dòng hồ chứa nước Nước Trong đã gần kề và không thể tùy tiện lùi lại, do đó phải khẩn trương xây dựng hạ tầng các khu tái định cư để 460 hộ dân của hai huyện Sơn Hà và Tây Trà sinh sống trong khu vực lòng hồ di dời đến nơi ở mới". Tuy nhiên, chính quyền và ngành chức năng báo cáo việc thực hiện công tác di dân mới chỉ... khảo sát, lựa chọn địa điểm (!)

Tự "trói" mình!

Dự án di dân, tái định cư là một trong dự án hợp phần thuộc Dự án thủy lợi hồ chứa nước Nước Trong, với tổng mức đầu tư là 372,7 tỷ đồng. Tuy nhiên, do triển khai chậm nên đã không giải ngân hết vốn. Tính đến thời điểm hiện hay mới giải ngân được 163,196 tỷ đồng. Phần vốn còn lại thuộc kế hoạch năm 2009 là 69,588 tỷ đồng đã bị "cắt" vì quá hạn; phần vốn kế hoạch năm 2010 là 37,393 tỷ đồng hiện vẫn chưa giải ngân được... Theo ông Nguyễn Xuân Huế, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi, mốc lấp dòng của dự án thủy điện hồ chứa nước Nước Trong là ngày 1-4-2011, nhưng hiện nay trên địa bàn lòng hồ thuộc huyện Tây Trà vẫn còn 4 phương án bồi thường chưa được thực hiện, với giá trị bồi thường khoảng 96 tỷ đồng (!)

Ngày 22-2-2011, Chủ tịch UBND tỉnh có Công văn số 436/UBND-KTTH xin tiếp tục thanh toán vốn trái phiếu Chính phủ năm 2010 và ứng trước kế hoạch vốn 2012 để phục vụ việc thực hiện Dự án di dân, tái định cư, kèm theo lý giải: Trong năm 2010, mặc dù chủ đầu tư đã có nhiều cố gắng nhưng vẫn chưa phê duyệt được các phương án bồi thường nên không thể chi trả được. Đầu năm 2011, các phương án này sẽ được phê duyệt và tiến hành chi trả bồi thường, di dời dân đến khu tái định cư, với nhu cầu vốn 120 tỷ đồng (gồm chi trả bồi thường và xây dựng các khu tái định cư).

Tuy nhiên, theo Công văn 618/BKHĐT-TH ngày 28-1-2011 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư về việc thông báo vốn trái phiếu Chính phủ năm 2011, trong đó vốn cho các dự án thủy lợi trong năm của Quảng Ngãi chỉ có 21 tỷ đồng, gồm các hồ chứa nước Hóc Xoài, Suối Loa, Thới Lới, Liệt Sơn, di dân hồ chứa nước Nước Trong. Với kế hoạch vốn này, sẽ không thể đáp ứng nhu cầu bức thiết vốn của Dự án di dân hồ chứa nước Nước Trong.

Như vậy, mặc dù tỉnh đề nghị Trung ương cho phép được tiếp tục giải ngân kế hoạch vốn trái phiếu Chính phủ thuộc kế hoạch năm 2010 (37,393 tỷ đồng) đến hết quý I/2011; đồng thời xin ứng vốn trái phiếu Chính phủ năm 2012 cho dự án Di dân hồ chứa nước Nước Trong là 83 tỷ đồng, để đủ vốn thực hiện lấp dòng hồ chứa nước Nước Trong đúng thời gian quy định vào ngày 1-4-2011, thì cũng khó thực hiện được bởi Nghị quyết số 11/NQ-CP ngày 24-2-2011 của Chính phủ về những giải pháp chủ yếu tập trung kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm an sinh xã hội đã được ban hành. Tại điểm tại điểm b, mục 2 quy định rõ: "Không ứng trước vốn ngân sách Nhà nước, vốn trái phiếu Chính phủ năm 2012 cho các dự án, trừ dự án phòng chống, khắc phục hậu quả thiên tai cấp bách. Không kéo dài thời gian thực hiện các khoản vốn từ ngân sách Nhà nước, vốn trái phiếu Chính phủ kế hoạch 2011; thu hồi về ngân sách các khoản này để bổ sung vốn cho các công trình, dự án hoàn thành trong năm 2011".

Mốc lấp dòng hồ chứa nước Nước Trong không thể tùy tiện lùi lại, trong khi vốn đầu tư lại gặp bao khó khăn. Và sự “khó khăn” này lại do thiếu tính đồng bộ của địa phương. Đây là bài học không chỉ riêng của Quảng Ngãi về tính cẩn trọng và khoa học trong việc triển khai các dự án lớn.

Bài và ảnh: Sông Trà