Biên phòng nơi cửa biển (bài 1)

Bài 1: Giữ yên cửa biển Trần Đề

Tháng Tư, cửa biển Trần Đề của tỉnh Sóc Trăng lặng gió. Nhìn ra ngoài khơi xa, những con tàu đánh cá đang mờ dần phía chân trời. Với điều kiện thời tiết thuận lợi như thế này, chẳng ngư dân nào muốn ngồi trên bờ để ngắm đại dương cả. Đi dọc bờ cửa biển, những hạng mục công trình cải tạo cảng cá làm cho tôi liên tưởng tới một ngày không xa, nơi đây sẽ trở thành một đô thị cảng tầm cỡ của miền Tây.

Vì cửa biển yên bình

Trung tá Đặng Việt Thống-Đồn trưởng Đồn Biên phòng 638 là một người khá trầm lặng. Nhưng khi nói về công việc, về nhiệm vụ giữ bình yên cho cửa biển Trần Đề, thì anh lại diễn thuyết như một hướng dẫn viên du lịch. Công tác ở Đồn 638 từ năm 1997 đến nay, Đặng Việt Thống hiểu từng con nước, biết từng con đường nhỏ trong khu vực và tập tục, lối sống của người dân xã Trung Bình. Anh kể: “Từ ngày hình thành cảng cá Trần Đề cho đến nay, niềm vui của người dân được nhân lên gấp bội, nhưng nhiệm vụ của Bộ đội Biên phòng cũng nặng nề hơn rất nhiều”.

Bộ đội Biên phòng kiểm tra tàu thuyền ở cảng Trần Đề.

Chiều. Chúng tôi đội nắng ra cửa biển. Con đường mới mở để nối cửa biển Sóc Trăng với thành phố Cần Thơ đang trong giai đoạn hoàn thiện, như vẽ lên tương lai tươi sáng cho mảnh đất dập dìu điệu Lâm Thôn của người Khơ-me này. Trạm kiểm soát biên phòng Trần Đề vắng hoe. Thấy tôi ngơ ngác nhìn, đồn trưởng Đặng Việt Thống giải thích: “Anh em đang đi làm nhiệm vụ kiểm tra địa bàn, chút nữa sẽ về kiểm tra tàu thuyền ở cửa biển”. Khoảng mười phút sau, Trung úy quân nhân chuyên nghiệp Phạm Đức Tuyên bước về trạm với gương mặt đỏ au. Anh mời chúng tôi ra cửa biển tuần tra cùng các chiến sĩ. Mùa biển lặng, hầu hết các con tàu đều ra khơi đánh cá. Chiều nay chỉ có 5 con tàu nhỏ đang bảo quản, sửa chữa và nạp nhiên liệu để chuẩn bị cho những chuyến đi biển mới. Phía bên Hải đội 2, mấy chiếc sà lan chở đầy cát đang đợi dỡ hàng.

Vào mùa gió chướng (từ tháng 9 đến tháng 12 dương lịch hằng năm), tàu, thuyền đánh cá từ các tỉnh Kiên Giang, Cà Mau, Bạc Liêu, Trà Vinh, Bến Tre… vào trú ngụ trong cảng Trần Đề rất đông. Đó cũng là thời gian vất vả và bận rộn của Bộ đội Biên phòng. Cùng với sự đông vui, tấp nập của cảng biển, là sự phức tạp về an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội. Lợi dụng tình hình này, các đối tượng tội phạm về ma túy, mại dâm, cờ bạc hoạt động khá rầm rộ. Nhiều đối tượng từ Cần Thơ, thành phố Sóc Trăng và cả những nơi xa xôi như Cà Mau, Rạch Giá cũng liều lĩnh vận chuyển ma túy về khu vực cảng Trần Đề để tiêu thụ. Trên các con tàu đánh cá, tình trạng đánh bạc ăn tiền, hoạt động mại dâm diễn ra khá nhức nhối. Trung úy Phạm Đức Tuyên cho biết: “Không ít thủy thủ trên các tàu đã đưa gái mại dâm lên đó hoạt động với danh nghĩa là người phụ giúp vệ sinh, nấu ăn, giặt giũ. Chúng tôi phải cải trang thành những người mua cá, đổi dầu và kiểm tra bất ngờ mới phát hiện và xử lý được”.

Khi tàu thuyền về đông, lực lượng Bộ đội Biên phòng kết hợp với cảnh sát giao thông đường thủy và các lực lượng chức năng tổ chức các đợt kiểm tra dày hơn, kỹ hơn. Chỉ tính riêng từ đầu năm đến nay, Biên phòng đã phát hiện và xử lý 8 phương tiện không đủ thủ tục hành nghề, giải tán 3 tụ điểm đánh bài ăn tiền trên tàu. Làm việc vất vả không kể ngày đêm, trạm biên phòng cửa biển Trần Đề đã tạo được sự tin tưởng sâu sắc của nhân dân. Bác Huỳnh Văn Phú, một người dân đã sống ở cửa biển Trần Đề gần 30 năm nay, nhận xét: “Có các chú Bộ đội Biên phòng, tình hình an ninh trật tự được cải thiện rất nhiều. Cửa biển yên bình, bà con mới yên tâm ra khơi và giao lưu thương mại tốt được”. 

Biên phòng của nhân dân

Đồn Biên phòng 638 nằm trên địa bàn xã Trung Bình, huyện Trần Đề. Đây là địa bàn khá rộng, có 6.217 hộ dân với hơn 26.300 nhân khẩu, trong đó tỷ lệ bà con dân tộc Khơ-me chiếm gần 50%. Không như các vùng khác của Nam bộ bà con chủ yếu theo đạo Phật, ở đây còn có hai nhà thờ Thiên chúa giáo, một nhà thờ của người Khơ-me theo đạo. Để làm tốt công tác vận động quần chúng bảo vệ an ninh Tổ quốc, xây dựng quê hương giàu đẹp, Đồn Biên phòng 638 đã quan hệ và phối hợp công tác chặt chẽ với chính quyền địa phương, những vị chức sắc trong các nhà thờ, ngôi chùa để tuyên truyền đường lối, chủ trương chính sách của Đảng, Nhà nước đến người dân.

Anh Lưu Hữu Danh, Chủ tịch UBND xã Trung Bình là người nhà của Biên phòng. Anh thuộc tên nhiều cán bộ, chiến sĩ trong Đồn 638, quen với từng bữa ăn của bộ đội và rất hiểu những việc làm mà anh em đã giúp cho bà con. Là một địa phương thuần nông, với những nghề chủ yếu như nuôi tôm sú, trồng lúa, chăn nuôi, trồng cây hoa màu và cây công nghiệp ngắn ngày, hầu như chỗ nào người dân cũng thấy hình bóng của anh bộ đội quân hàm xanh đến giúp dân. Anh Danh nói: “Người dân xã Trung Bình coi Bộ đội Biên phòng như con em trong nhà, vì các anh rất gần gũi, giúp đỡ bà con hết mình”. Đi đến một số thôn, ấp, phum-sóc, hễ nhắc đến Bộ đội Biên phòng Đồn 638 là nhiều người lại hỏi: “Sao mấy bữa nay không thấy mấy chú về nhà tui?”. Nghe câu nói ấy, tôi cảm giác như từng con đường thôn, từng mái nhà người dân, từng thửa ruộng đều có bước chân của người chiến sĩ. Những chàng trai, cô gái người Khơ-me, người Kinh, người Hoa nơi đây, không thể nào quên được các buổi cùng Bộ đội Biên phòng sửa đường thôn, sửa trường học, trạm xá và trong các lễ hội Chôl Chnam Thmây, Óoc Om Bóc... Chàng trai Thạch Mươl ở ấp Bưng Lức nhận xét: “Các anh Bộ đội Biên phòng hát hay, múa giỏi và vui vẻ lắm. Qua các anh, tụi em hiểu được nhiều phẩm chất tốt đẹp của Bộ đội Cụ Hồ để học tập và noi theo”.

Quân y Đồn Biên phòng 638 khám bệnh cho ông Cô Văn Mẫm, xã Trung Bình.

Những năm qua, Bộ đội Biên phòng Đồn 638 luôn coi thôn, ấp, phum-sóc là nhà. Chỉ huy đồn đã chọn những cán bộ, chiến sĩ ưu tú nhất của mình vào đội công tác để bám địa bàn, bám dân, thực hiện tốt công tác vận động quần chúng. Đại úy Hà Huy Trường - Chính trị viên phó Đồn 638 - cho biết: “Đội vận động quần chúng được chính quyền và nhân dân rất tin tưởng, yêu mến. Các chiến sĩ không chỉ hiểu rõ phong tục, tập quán của đồng bào, mà còn biết cách tuyên truyền, vận động, giúp dân sao cho hiệu quả nhất”. Thông qua Đội vận động quần chúng, chỉ huy đồn đã hiểu điều kiện sống, hoàn cảnh của từng gia đình để có sự giúp đỡ kịp thời. Năm 2009, Đồn 638 phối hợp với Hội Phụ nữ xã Trung Bình mở lớp dạy đan lưới cho gần 100 chị em, đồn cũng đứng ra vay hơn 200 triệu đồng của ngân hàng để giúp 50 chị em có vốn làm ăn. Hiện một số người đã hoàn trả được vốn vay và làm ăn có lãi.

Về xã Trung Bình, tôi còn được người dân cho biết, Bộ đội Biên phòng Đồn 638 giúp đỡ người nghèo rất hiệu quả. Năm qua, với 2 đợt cùng địa phương vận động được hơn 250 triệu đồng, đồn đã xây dựng được 10 căn nhà tình thương cho bà con. Đặc biệt, Đồn 638 đang giúp đỡ ông Cô Văn Mẫm, 64 tuổi, sống độc thân, có được một căn nhà trị giá gần 20 triệu đồng. Hằng tháng, ông còn được cấp 15 cân gạo, thuốc men để sinh sống và chữa bệnh. Khi chúng tôi đến nhà thăm, ông Mẫm cảm động nói: “Nếu không có các chú Bộ đội Biên phòng, tui chưa chắc đã sống nổi đến ngày hôm nay”.

Những con tàu cứu nạn

Đến cảng cá Trần Đề, ai cũng nhìn thấy những chiếc tàu, những chiếc bo bo (ca nô) của Bộ đội Biên phòng đậu trên cửa biển. Mùa biển lặng, nhưng kế hoạch huấn luyện trên sông biển của Hải đội 2 vẫn dày đặc. Trung tá Nguyễn Hoàng Nhu, Hải đội trưởng, cho chúng tôi xem một số nội dung huấn luyện và nói: “Đây là điều kiện thuận lợi nhất để chúng tôi rèn tay lái, khả năng kiểm soát bờ biển và cứu hộ cứu nạn”.

Câu chuyện của Nguyễn Hoàng Nhu đưa chúng tôi trở về vụ cứu chiếc tàu đánh cá số hiệu KG 9206TS bị chìm ngày 2-12-2009, tại tọa độ 09o20’31’’N – 106o19’04’’E. Buổi sáng hôm ấy, gió từ phía Bắc đổ về cuồn cuộn. Mặt biển nổi sóng lớn như muốn hất con tàu nhỏ bé lên không trung. Biết gặp nguy hiểm, các thủy thủ trên tàu đã phát tín hiệu cấp cứu về Bộ chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Sóc Trăng. Sau khi nhận được lệnh của trên, vào lúc 7 giờ 5 phút, Hải đội 2 đã điều 2 tàu biên phòng mang số hiệu BP 181301 và BP 180701 ra cứu chiếc tàu bị nạn. 12 cán bộ, chiến sĩ do Thiếu tá Đoàn Ngọc Nhiêu, Hải đội phó chỉ huy, trên hai con tàu cứu hộ của biên phòng vượt sóng lớn nhằm hướng chiếc tàu bị nạn lướt tới. Sóng làm cho 2 chiếc tàu nghiêng ngả, lúc thì chồm lên, lúc lại chúc xuống. Vật lộn với sóng gió hung dữ hơn 3 giờ đồng hồ, tàu cứu hộ của Biên phòng tỉnh Sóc Trăng đã đến được với chiếc tàu bị nạn. Lúc này, tàu đánh cá KG 9206 TS đã bị vỡ, mảnh tàu trôi lềnh bềnh. 13 thủy thủ cũng chìm nổi rải rác trên mặt nước.

Thiếu tá Đoàn Ngọc Nhiêu lập tức hạ lệnh cho các thủy thủ dùng mọi phương tiện để cứu người. Một người… 3 người, rồi 7 người bị nạn được vớt lên tàu Biên phòng. Đến 12 giờ 15 phút (tức là sau gần 2 giờ cứu nạn, toàn bộ 13 thủy thủ của tàu đánh cá KG 9206 TS đã được các chiến sĩ Biên phòng tỉnh Sóc Trăng vớt lên tàu an toàn và đưa vào bờ). Bộ đội Biên phòng lấy quần áo khô để ngư dân mặc, chăm lo ăn uống ban đầu ở trên tàu. Vào đến bờ, anh Hình Văn Đai - sinh năm 1957, Thuyền trưởng tàu KG 9206 TS - xúc động nói: “Nếu không có tàu của các anh Biên phòng ra kịp, chúng tôi chắc khó trụ nổi thêm vài tiếng nữa”.

Vào lúc 10 giờ, ngày 10-3-2010, Bộ đội Biên phòng nhận được tin báo tàu BV 4931TS (chủ tàu là Phan Kề ở Phước Tĩnh, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu) bị nước phá, sắp bị chìm tại tọa độ 09o12’41’’N – 106o17’09’’E - cách cảng Trần Đề 25 hải lý. Trước tình huống khẩn cấp này, Hải đội 2 đã xin ý kiến Bộ chỉ huy Biên phòng tỉnh đưa hai tàu ra cứu giúp. Với sự phối hợp của các tàu đánh cá khác trong khu vực, Bộ đội Biên phòng đã cứu được 12 thủy thủ trên tàu BV 4931 TS đưa vào cảng Trần Đề an toàn.

Bài và ảnh: Lê Phi Hùng

Bài 2: Biên phòng Cù Lao Dung