Một góc chợ ở trung tâm Thủ đô Gia-các-ta

 Trung tuần tháng 9, phóng viên Báo Quân đội nhân dân đã có cơ hội đến In-đô-nê-xi-a theo chương trình của Diễn đàn hợp tác Đông Á - Mỹ La-tinh (FEALAC). Người ta ước tính, nếu mỗi ngày tới một đảo thì phải mất khoảng nửa thế kỷ mới đi hết đất nước In-đô-nê-xi-a. Mặc dù vậy, chuyến đi bảy ngày cũng có thể phần nào cảm nhận được nền văn hóa đặc sắc và cuộc sống sinh động của người dân xứ vạn đảo.

Kỳ I: Gia-các-ta - Sự hòa quyện các sắc màu

Từ sân bay Xu-các-nô Hát-ta về trung tâm Gia-các-ta mất chừng một giờ xe chạy. Pháo hoa lung linh, rợp trời đêm. Xe máy, ô tô chen nhau trên phố dù kim đồng hồ đã chỉ hơn mười giờ tối. A-ríc (Arik), nhân viên của Bộ Văn hóa và Du lịch In-đô-nê-xi-a giải thích: “Chúng tôi đang chào mừng tháng lễ hội Ra-ma-đan. Rất nhiều người đổ ra đường sau khi mặt trời lặn. Với hơn 240 triệu dân, In-đô-nê-xi-a là quốc gia có số tín đồ Hồi giáo đông nhất thế giới”. Không khách sáo, A-ríc nói tiếp: “Chắc hẳn các anh, các chị cũng nghe nhiều về vụ khủng bố hồi giữa tháng 7 vừa qua ở Gia-các-ta do các phần tử Hồi giáo cực đoan thực hiện. Tới đây anh, chị sẽ thấy đó chỉ là chuyện "con sâu làm rầu nồi canh" thôi. Cuộc sống vẫn diễn ra bình thường. Người In-đô-nê-xi-a rất hiền hòa và hiếu khách”.

A-ríc không quá lời, dù anh không giấu giếm công việc của anh là quảng bá đất nước, con người In-đô-nê-xi-a. Thủ đô Gia-các-ta có dân số chừng 10 triệu người nằm trên đảo Gia-va, hòn đảo lớn nhất của In-đô-nê-xi-a. Nhịp sống ở Gia-các-ta hối hả như bao đô thị lớn khác trên thế giới. Có thể nhìn thấy những bộ trang phục kín đáo truyền thống của người Hồi giáo và cả áo phông, quần bò nữa trong dòng người nườm nượp trên phố. Bên cạnh sự hiện đại, hoành tráng của các cao ốc chọc trời, các cầu vượt nhiều tầng, các khu mua sắm ngập tràn hàng hóa tứ phương, Gia-các-ta ẩn chứa vẻ đẹp kỳ lạ của những kiến trúc Gia-va cổ, những tòa nhà theo lối châu Âu hay mang đậm dấu ấn của đạo Hồi, đạo Phật.

Cạnh quảng trường Ba-ta-vi-a (Batavia), trung tâm hành chính của thành phố thời In-đô-nê-xi-a còn là thuộc địa của Hà Lan, là Kim Đức Viện. Ở ngôi chùa này, nến sáng ngày đêm, hương khói nghi ngút. Các bác thợ cặm cụi làm vàng mã ngay trong khuôn viên của Kim Đức Viện.

Các tiệm ăn ở Gia-các-ta trong tháng Ra-ma-đan hầu như không có khách vào ban ngày. Trong tháng linh thiêng của đạo Hồi này, các tín đồ Hồi giáo nhịn ăn, uống, không hút thuốc từ khi mặt trời mọc. Sau lúc mặt trời lặn, họ mới dùng bữa. Chúng tôi đã có một bữa tối ấn tượng tại nhà hàng Đê-pu Ba-ba (Depur Babah). Được trang trí theo kiểu pha trộn giữa đạo Hồi, đạo Phật, đạo Hin-đu, có thể nói nhà hàng này là một Gia-các-ta thu nhỏ về mặt văn hóa.

Vừa thưởng thức những món ăn đa dạng có vị cay nồng và phớt ngọt truyền thống của In-đô-nê-xi-a, chúng tôi có thể nghe tiếng cầu nguyện từ phía giáo đường Istiqual vọng lại. Giáo đường Istiqual tọa lạc trên khu đất rộng chừng 10ha, có thể chứa cùng lúc 200.000 tín đồ cầu nguyện. Ông Di-an Uy-reng-giu-rít (Dian Wirengjurit), Vụ trưởng Vụ hợp tác liên khu vực, Bộ Ngoại giao In-đô-nê-xi-a, còn giới thiệu với chúng tôi rằng, nằm gần giáo đường Istiqual là một nhà thờ Thiên chúa giáo có quy mô khá lớn. “Đa số người dân In-đô-nê-xi-a theo đạo Hồi nhưng chúng tôi không phải là quốc gia Hồi giáo. Quan điểm của chúng tôi là duy trì sự thống nhất trong đa dạng. Tôi theo đạo Hồi, song bản thân không hề tin vào thuyết Xung đột giữa các nền văn minh mà người ta hay nói đến”.

Rô-ni (Roni), một tình nguyện viên của chương trình FEALAC, đã đưa chúng tôi tới thăm hai khách sạn sang trọng Ritz-Carlton và Marriott, nơi xảy ra vụ khủng bố ngày 17-7-2009 làm 9 người chết và 40 người bị thương. Rô-ni cho hay, hai khách sạn này nằm ở khu vực có nhiều đại sứ quán, văn phòng của các tổ chức quốc tế. Sau gần hai tháng bị tấn công, hai khách sạn này đã trở lại hoạt động bình thường, khách ra vào tấp nập. Tuy nhiên, an ninh ở đây được siết chặt. Khá khó khăn chúng tôi mới xin được chụp một bức ảnh trong khuôn viên của khách sạn Marriot sau khi vượt qua cuộc kiểm tra an ninh gắt gao. Mà không riêng ở Marriot hay Ritz-Carlton, khách ra, vào các tòa nhà lớn và các khách sạn khác ở Gia-các-ta đều được kiểm tra an ninh kỹ lưỡng. Rô-ni nói với chúng tôi rằng, vụ khủng bố vừa qua xảy ra ở Gia-các-ta phần nào là do người dân In-đô-nê-xi-a hơi lơ là cảnh giác sau những thành công trong việc chống khủng bố của chính phủ.

Theo ông Di-an Uy-reng-giu-rít, chính phủ In-đô-nê-xi-a hiện đang có chương trình chống khủng bố rất quyết liệt. Nhóm khủng bố Jemaah Islamiyah gần như đã tan rã. Trùm khủng bố Noóc-đin Tốp (Noordin Top), kẻ đạo diễn một loạt vụ khủng bố thời gian qua ở In-đô-nê-xi-a, đã bị lực lượng đặc nhiệm In-đô-nê-xi-a tiêu diệt hôm 17-9. Ông Di-an Uy-reng-giu-ít cho hay: “Người Hồi giáo In-đô-nê-xi-a có bản chất rất ôn hòa. Nhưng những giáo sĩ “du học” ở Áp-ga-ni-xtan về đã gieo rắc tư tưởng cực đoan cho một số thanh niên ở vùng sâu, vùng xa - những nơi còn nhiều khó khăn. Chính phủ đã có chương trình cử 1.000 giáo sĩ đi thuyết giáo ở các vùng đó nhằm giành lại dân và đẩy lùi tư tưởng cực đoan”. Ông Di-an Uy-reng-giu-rít cũng nói rằng, chính phủ In-đô-nê-xi-a nhận thức rõ khủng bố xuất phát từ đói nghèo và thiếu hiểu biết nên đang nỗ lực phát triển kinh tế -xã hội mạnh mẽ ở mọi vùng miền để triệt tiêu tận gốc vấn nạn này.

Rời Gia-các-ta, sau một giờ rưỡi bay, chúng tôi đến Ba-li. Hòn đảo này quả là xứng danh “Thiên đường du lịch”.

Bài và ảnh: BẢO TRUNG
Kỳ sau: Văn hóa truyền thống với du lịch hiện đại