Qua thực tế công tác phòng, chống Covid-19 ở hai tỉnh Bắc Ninh và Bắc Giang trong các khu công nghiệp hiện nay đã cho thấy, cần phải có lời giải cho bài toán này.

Sản xuất an toàn

Trong Kết luận số 105-KL/TU, ngày 15-6 của Tỉnh ủy Bắc Giang đã nhấn mạnh đến chủ trương “... tiếp tục hoàn thiện mô hình sản xuất an toàn, khu công nghiệp an toàn trong điều kiện có dịch Covid-19”.

Thực hiện chủ trương này, dù đang trong thời điểm dịch Covid-19, nhưng UBND tỉnh Bắc Giang vẫn tiến hành các biện pháp để rà soát, đánh giá lại các doanh nghiệp về y tế. Tính đến nay tổ công tác của tỉnh đã thẩm định và chấp thuận cho 183 doanh nghiệp với gần 30.000 lao động đủ điều kiện được phép hoạt động trở lại. Đồng thời, tích cực hỗ trợ các doanh nghiệp trong việc đưa đón công nhân đi làm đảm bảo an toàn. Tổ công tác đã hỗ trợ 142 doanh nghiệp đón được gần 12.000 lao động theo đúng phương án đưa đón của doanh nghiệp.

Tận dụng nhà để xe hoặc nhà thi đấu thể thao của công ty làm nơi ở cho công nhân. Ảnh: Mạnh Thắng.

Các doanh nghiệp chỉ sử dụng người lao động đã được cơ quan y tế và chính quyền địa phương nơi thường trú hoặc tạm trú xác nhận đã được kiểm soát nguy cơ lây nhiễm dịch và có hai lần xét nghiệm RT - PCR âm tính với Covid-19 (kể từ ngày 9-5-2021 trở lại đây).

Doanh nghiệp phải có ký túc xá (KTX) riêng cho công nhân, bố trí phương tiện đưa, đón người lao động từ KTX đến nơi làm việc và ngược lại. Nếu không đủ KTX thì doanh nghiệp phải bố trí các khu trọ riêng biệt cho công nhân và đưa đón công nhân bảo đảm không tiếp xúc với cộng đồng.

Thực hiện xét nghiệm tầm soát Covid-19 liên tục đối với toàn bộ công nhân. Chính phủ, Bộ Y tế đã liên tục cung cấp vaccine cho Bắc Giang để triển khai tiêm cho công nhân với tổng số vaccine phân bổ sau 3 đợt là 160.000 liều.

Cùng với đó, tỉnh Bắc Giang xây dựng một phần mềm quản lý doanh nghiệp theo dõi công nhân sử dụng phương tiện gì đến công ty, ở nhà trọ với ai, những người cùng ở nhà trọ làm ở doanh nghiệp nào… để nếu có ca dương tính trong doanh nghiệp hay một phân xưởng, có thể truy xuất dễ dàng và sau 10 phút sẽ có các thông tin để có thể phong tỏa, điều tra dịch tễ và xét nghiệm các trường hợp có liên quan.

Trang bị đồng hồ chíp cho công nhân

Từ ngày 20-6, tỉnh Bắc Ninh đã cho phép các doanh nghiệp tăng thêm công nhân trở lại nhà máy làm việc. Những lao động trong khu dân cư đang thực hiện cách ly phải xét nghiệm RT- PCR 2 lần âm tính mới được vào làm. Ngược lại, công nhân, người lao động từ nhà máy về lại khu dân cư cũng phải test nhanh cho kết quả âm tính để tránh tình trạng ủ bệnh lây lan ra cộng đồng.

Trước đó, để đảm bảo chống dịch hai đầu (khu công nghiệp và khu dân cư) mà vẫn duy trì sản xuất, ngày 26-5, Bắc Ninh đưa ra phương án "lọc" công nhân sạch, cho phép không quá 50% công nhân vào làm việc, ăn ở tại công ty, thậm chí cả công nhân ở vùng cách ly, giãn cách xã hội. Giải pháp này đã phát huy hiệu quả, giúp vừa chống dịch vừa duy trì hoạt động sản xuất, giảm tải số công nhân ở khu dân cư, tránh lây nhiễm trong cộng đồng...

Công nhân làm việc trong nhà máy được đáp ứng đầy đủ nhu cầu ăn ở, làm việc nên một số doanh nghiệp đã vận động công nhân tiếp tục ở lại đến ngày 30-6 để duy trì sản xuất ổn định. Người lao động từ đó cũng có thêm thời gian tăng ca, tăng giờ làm nên đời sống đảm bảo, giá trị sản lượng của doanh nghiệp cũng ổn định, nhiều doanh nghiệp vẫn đạt 70-80% sản lượng đặt ra.

Cùng với việc đưa lao động cách ly trong khu dân cư trở lại nhà máy, tỉnh Bắc Ninh còn tạo điều kiện đưa hơn 2.000 lao động từ vùng dịch Bắc Giang sang Bắc Ninh làm việc sau khi xét nghiệm RT- PCR 2 lần cho kết quả âm tính.

Khi đủ điều kiện đảm bảo an toàn Bắc Ninh bố trí phân luồng đưa xe đón lao động về khu nhà ở xã hội tại khu công nghiệp, đồng thời đảm bảo ăn uống, sinh hoạt...

Tới đây, để hạn chế hậu quả dịch Covid-19 lan rộng trong doanh nghiệp nên tỉnh Bắc Ninh đã chủ trương gắn chíp cho công nhân để quản lý lộ trình. Ngoài ra, tỉnh Bắc Ninh cũng tổ chức tiêm vaccine phòng, chống Covid-19 cho công nhân trong các doanh nghiệp.

Những vấn đề đặt ra và khuyến nghị

Hiện nay, chính quyền các địa phương và các doanh nghiệp đều coi công nhân là trung tâm để duy trì sản xuất, tránh đứt gãy chuỗi cung ứng. Chính quyền và các doanh nghiệp đã tìm mọi biện pháp sản xuất trở lại. Tuy nhiên, việc chăm lo đời sống, việc làm công nhân trong bối cảnh dịch bệnh đang đặt ra nhiều vấn đề cấp bách cần giải quyết.

Công nhân làm việc trở lại được ở trong các KTX, ở tại nhà máy hoặc ở những khu trọ riêng và có xe đưa đón an toàn, có đeo đồng hồ chíp quản lý lộ trình... để tạo điều kiện cho truy vết. Tuy nhiên, việc ăn ở trong nhà máy như ở Bắc Ninh và một số nhà máy trong các khu công nghiệp của tỉnh Bắc Giang thời gian qua chỉ là giải pháp tình thế. Việc tận dụng nhà kho, nhà thi đấu, nhà xưởng và thậm chí là những đoạn đường trong khu công nghiệp để làm chỗ ở tạm thời cho công nhân trong thời gian dài sẽ không có lợi cho công tác quản lý xã hội. Tập trung sinh hoạt đông người trong điều kiện thiếu thốn dễ gây ra những hệ lụy cả về sức khỏe, tâm lý cho công nhân.

Thực tế cho thấy, sau những giờ làm việc tăng ca căng thẳng bên máy móc và dây chuyền sản xuất, các công nhân còn thiếu một số điều kiện sinh hoạt tối thiểu về đời sống vật chất, tinh thần.

Việc các doanh nghiệp xây KTX hay bảo đảm nơi ở riêng biệt cho công nhân rồi đưa đi, đón về theo đúng lộ trình là mô hình khá hay nhưng cần bảo đảm những điều kiện về sinh hoạt, thưởng thức văn hóa cho công nhân. Trong đợt dịch Covid-19 vừa qua, có rất nhiều công nhân bị vô tình trở thành F0. Sau thời gian điều trị khá dài, hiện nay họ đã được chữa khỏi, vì vậy doanh nghiệp cần quan tâm, tiếp tục sử dụng những lao động này.

Vaccine được xem là chiến lược, là bài toán ngăn ngừa SARS-CoV-2 trong cộng đồng. Tuy nhiên, theo các nhà khoa học, vaccine không thể đạt được 100% hiệu quả như mong muốn. Điều đó có nghĩa là, việc chủ động ngăn chặn dịch Covid-19 trong cộng đồng bằng tổng thể các biện pháp vẫn rất cần thiết. Đại dịch Covid-19 đã tác động mạnh mẽ đến đời sống, việc làm của công nhân, do vậy chính quyền địa phương và các doanh nghiệp cần triển khai đồng bộ các giải pháp để bảo đảm đời sống vật chất, tinh thần cho công nhân...

NHÓM PV BÁO QĐND TẠI BẮC GIANG