Những mảnh đời bất hạnh
Chuyến đi tặng quà đồng bào nghèo tỉnh Thừa Thiên-Huế lần này đã để lại trong chúng tôi nhiều cảm xúc khó quên. Những món quà tuy nhỏ song chứa đựng nghĩa tình của những người làm báo chiến sĩ và Quỹ Thiện Tâm với mong muốn động viên tinh thần và sẻ chia phần nào những khó khăn trong cuộc sống của đồng bào. Ông Lê Văn Hợi, Phó chủ tịch UBND xã Hồng Hạ (huyện A Lưới), một trong những xã còn nhiều khó khăn, cho biết: “Diện tích đất của xã rộng nhưng phần lớn là đất cằn cỗi, chỉ có 20ha đất ruộng, đất trồng rừng cũng chẳng là bao, người dân không có nghề phụ. Hiện nay, xã có 425 hộ với 1.716 khẩu, dân tộc Pa Cô chiếm hơn 50% dân số, còn lại là đồng bào Cơ Tu, Tà Ôi, Kinh... trong đó có 123 hộ thuộc diện hộ nghèo, 68 hộ cận nghèo. Tuy trên địa bàn xã có một số chương trình, dự án giúp dân phát triển kinh tế song cũng chưa đủ lực để xã vươn lên. Tỷ lệ hộ nghèo hằng năm hầu như không giảm”.
Đại tá Đoàn Việt Phương và đại diện chính quyền địa phương tặng quà, trò chuyện cùng đối tượng chính sách.
Qua tìm hiểu, chúng tôi được biết, ở xã Hương Nguyên (huyện A Lưới), hiện có gần 50% số hộ trong xã thuộc diện nghèo mà nguyên nhân chính phần lớn do đất canh tác ít, người dân không có nghề phụ, lao động chủ yếu đi làm thuê mùa vụ. Bên cạnh đó tình trạng đẻ dày, đẻ nhiều trong các gia đình cũng là nguyên nhân khiến cho các hộ đã nghèo càng nghèo thêm.
Anh Ra Pát Eo, 46 tuổi ở thôn Pa Ring, xã Hồng Hạ, kể: "Vợ mình đi làm ruộng bị sét đánh, mất cách đây 3 năm rồi, hiện ba cha con ở với nhau, cháu lớn học lớp 10, cháu bé học lớp 4. Thu nhập từ 1,5ha rừng không đủ ăn, trong nhà chẳng có gì giá trị, hằng ngày mình đi làm thuê lấy tiền mua gạo, mua muối thôi, cực lắm". Cùng hoàn cảnh đó, anh Ra Pát Cháo ở thôn Pa Ring chỉ nhớ mang máng là mình 46 tuổi, song có đến 5 người con (một người con đã mất do tai nạn). Anh cho biết: “Nhà mình đẻ nhiều, đẻ dày, hiện có 6 miệng ăn nhưng ruộng không có, đất trồng rừng cũng không, mọi chi tiêu trong nhà chỉ trông vào tiền do mình đi làm thuê thôi, nắng thì còn có việc chứ cứ mưa đến hai tháng liền như thế này thì đói lắm”.
Bà Trần Thị Thêm, đối tượng chính sách khó khăn ở thôn An Cư Đông 2, thị trấn Lăng Cô (huyện Phú Lộc) kể, trước kia bà là cán bộ phụ nữ xã hoạt động trong giai đoạn 1964-1967 ở xã Lộc Thủy; năm 1967 bà bị địch bắt giam ở Trại giam Cầu 2, sau 2 tháng không khai thác được tin tức nên địch phải thả. Hiện bà ở với đứa cháu nội mồ côi cha, ngày ngày đi nhặt ve chai về bán kiếm sống.
Ấm áp bên dòng A Sáp
Những ngày giáp Tết Nguyên đán, dòng sông A Sáp ở bên dãy Trường Sơn nằm ngay trước mặt trụ sở UBND xã Hồng Hạ cạn trơ đáy, lộ những viên sỏi nhẵn bóng. Khi sương vẫn còn bảng lảng trên những ngọn cây thì nhiều người dân ở 5 thôn, bản xã Hồng Hạ đã có mặt tại UBND xã để nhận quà. Anh Ra Pát Cháo kể: “Nhà ở cách trụ sở xã gần 4km, mình đi bộ và có mặt từ lúc 7 giờ, đúng như giấy mời của xã gửi. Gần Tết rồi, nhận được tiền mình sẽ về mua sắm Tết cho con cái, vui lắm!”.
Tại phường Hương Văn (thị xã Hương Trà), ông Nguyễn Xuân Chinh, Phó chủ tịch UBND phường niềm nở đón tiếp chúng tôi và thông báo các hộ chính sách, hộ nghèo, hộ cận nghèo đã có mặt đông đủ. Ông Chinh chia sẻ: “Phường Hương Văn trước đó vốn là một xã nông nghiệp, đời sống bà con còn nhiều khó khăn, toàn phường có 2.100 hộ, trong đó có 98 hộ nghèo, 22 hộ cận nghèo. Nhiều năm qua phường đã được Quỹ Thiện Tâm thăm hỏi, tặng quà nhân dịp Tết cổ truyền dân tộc, năm nay có Báo Quân đội nhân dân về thăm, trao quà, bà con vui lắm. Những món quà đến kịp thời phần nào giúp cho bà con có cái Tết ấm áp hơn bên cạnh sự quan tâm, giúp đỡ của cấp ủy đảng, chính quyền địa phương”.
Trong trời mưa lất phất, 100 hộ dân được nhận quà đợt này đã có mặt đông đủ tại hội trường trụ sở UBND xã Bình Điền (thị xã Hương Trà). Chúng tôi nhận thấy có nhiều gương mặt xúc động khi nhận món quà từ tay đoàn công tác. “Hằng năm, chính quyền địa phương, các tổ chức xã hội đều chăm lo đến người nghèo và các hộ gia đình chính sách, kể cả các hộ cận nghèo, hộ khó khăn đột xuất, thiếu đói giáp hạt để bà con đón Tết đầm ấm. Trong thời gian qua, trời mưa rét kéo dài, bà con không đi làm ăn được mà người dân ở đây chủ yếu là đi làm thuê và khai thác mủ cao su, lâm sản, làm keo tràm. Chính vì vậy, khi đoàn công tác về tặng quà, đây là nguồn động viên rất lớn không chỉ với người dân mà cấp ủy, chính quyền địa phương cũng rất trân trọng nghĩa cử cao đẹp của đoàn”, ông Nguyễn Trung Kiên, Chủ tịch UBND xã Bình Điền hồ hởi cho biết.
Nói tiếng phổ thông chưa thạo, chị Hồ Thị Xua, dân tộc Pa Cô, ở thôn Giồng, xã Hương Nguyên xúc động kể: “Nhà mình làm ruộng, làm rẫy, trồng cây, chỉ đủ ăn thôi, lúc mưa rét dài thì chưa được no lắm, khi nhận món quà, mình thấy rất vui vì bộ đội quan tâm đến đồng bào nhân ngày Tết cổ truyền”. Còn chị Lê Thị Huệ, 40 tuổi, ở thôn Mu Nú Ta Rá, xã Hương Nguyên, kể: "Nhà tôi có 4 đứa con, bỏ học hết rồi, làm ruộng dịp này mưa suốt nên lúa hỏng, nhận được tiền tôi sẽ để dành mua thêm cây giống phục vụ sản xuất".
Ở tất cả điểm nhận quà mà chúng tôi có mặt, UBND các xã làm việc khá chu đáo, khi tất cả các hộ dân thuộc diện nhận quà đều được xã viết giấy mời gửi đến tận tay từng đối tượng. Đại tá Đoàn Việt Phương, Trưởng phòng Bạn đọc-Cộng tác viên, Báo Quân đội nhân dân, Trưởng đoàn công tác cho biết, tất cả tiêu chí, quy trình xét duyệt đối tượng tặng quà được làm nghiêm túc, tỉ mỉ, chính xác từ thôn, xã. Quá trình tổ chức, đoàn công tác nhận được sự giúp đỡ rất nhiệt tình của cán bộ Bộ CHQS tỉnh Thừa Thiên-Huế, Ban trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam huyện A Lưới và thành phố Huế. Các địa điểm trao quà đều được bố trí ở những nơi thuận tiện về giao thông khi người dân đến nhận quà; phương tiện di chuyển, các đầu mối phối hợp triển khai công việc khá tốt nên việc trao quà diễn ra thuận lợi, nhanh gọn, đúng người, đúng đối tượng.
Ông Hồ Văn Hồng, Phó chủ tịch UBND xã Hương Nguyên tiếp lời: "Để giúp địa phương chuẩn bị chu đáo, cán bộ hoạt động xã hội của Báo Quân đội nhân dân đã gọi điện hướng dẫn chúng tôi tỉ mỉ về tiêu chuẩn lựa chọn đối tượng của Quỹ Thiện Tâm. Phía UBND xã đã phân bổ số lượng hộ nhận quà đến từng thôn, sau đó các thôn xét đối tượng và lập danh sách gửi về UBND xã. Phía UBND xã tiến hành kiểm tra, rà soát lại và ký, đóng dấu vào danh sách, chính vì thế đã nhận được sự đồng thuận cao từ nhân dân".
Cần lắm những chiếc “cần câu”
Những món quà đến với đồng bào trên đất cố đô tuy chưa nhiều song rất đáng quý bởi sự sẻ chia ấm áp tình người. Tuy vậy, về lâu dài, các địa phương đều có chung suy nghĩ, mong muốn sự giúp đỡ ấy thiết thực hơn nữa để đồng bào thoát nghèo. Ông Nguyễn Trung Kiên, Chủ tịch UBND xã Bình Điền cho rằng: “Trong thời gian tới, chúng tôi rất mong nhận được nhiều sự quan tâm của các tổ chức, các nhà hảo tâm tới địa phương. Bên cạnh việc tặng quà cho người nghèo, chúng tôi mong muốn có sự hỗ trợ vốn, định hướng phát triển kinh tế địa phương thiết thực sao cho bà con có hướng thoát nghèo; về lâu dài, ngoài các tổ chức, cá nhân thì Nhà nước cần có cơ chế, chính sách, sự quan tâm cụ thể giúp cho họ biết cách giảm nghèo và ổn định cuộc sống một cách bền vững. Ở địa phương hiện nay, nguồn lực còn hạn hẹp, không thể đáp ứng được nên rất cần có sự vào cuộc của cả cộng đồng, của xã hội, đặc biệt nhất là sự quan tâm của các tập đoàn kinh tế để giúp bà con có nguồn lực phát triển kinh tế gia đình”.
Cùng suy nghĩ ấy, ông Hồ Văn Hồng cho rằng, các tổ chức, cá nhân quan tâm hơn nữa đến người dân Hương Nguyên không chỉ ngày Tết mà cần có định hướng lâu dài hơn để người dân có cuộc sống ổn định, không bị đói trong những ngày giáp hạt.
Trong chuyến hành quân trao 1.000 suất quà trị giá 500 triệu đồng tới 1.000 gia đình thuộc diện hộ nghèo, cận nghèo, khó khăn và một số đối tượng chính sách, chúng tôi luôn ghi nhận tình cảm, sự xúc động của lãnh đạo các địa phương và người dân đối với những người làm báo chiến sĩ và Quỹ Thiện Tâm. Hy vọng rằng, những món quà tuy không lớn nhưng thiết thực sẽ góp phần giúp đồng bào đón một cái Tết ấm áp...
Bài và ảnh: VŨ QUANG THÁI