Mỏi mòn vì chờ đợi
Khu tập thể Sông Biển (KTT) gồm các hộ dân là những cựu chiến binh, cựu thanh niên xung phong và dân công hỏa tuyến. Chiến tranh kết thúc, họ được điều động về công tác tại Tổng công ty cổ phần vận tải công nghiệp tàu thủy Nghệ An Vinashin (Nghệ An Vinashin). Năm 1991, Nghệ An Vinashin có chính sách giao nhà đất tại KTT để 17 hộ dân sinh sống ổn định. Đến năm 2004, Nghệ An Vinashin chuyển giao thành Công ty CP VTB&TM Nghệ An, đồng thời tiến hành xây dựng trung tâm đào tạo lái xe trên đất KTT. Những hộ dân sống trong KTT nhường đất để mở rộng trung tâm. Họ được quy hoạch để di dời và hỗ trợ làm nhà bên cạnh khuôn viên trung tâm, nhưng đến nay, họ vẫn chưa có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Theo biên bản họp về quy hoạch mặt bằng giữa Công ty CP VTB&TM Nghệ An với 17 hộ gia đình trong KTT ngày 24-3-2004, đã quy hoạch tạm thời mỗi hộ 100m2 đất trong khuôn viên công ty và hỗ trợ 14 triệu đồng/hộ để làm một căn nhà với diện tích 20m2.
Bà Nguyễn Thị Nhường (tổ 9, khối 11, phường Cửa Nam, TP Vinh, tỉnh Nghệ An) cho biết: “Năm 1991, gia đình tôi bỏ ra 350.000 đồng mua đất hóa giá của công ty. Ở thời điểm đó là số tiền lớn. Hai vợ chồng tôi đều là thương binh; chồng tôi mất đã 3 năm nay, có đứa con duy nhất thì bị nhiễm chất độc da cam. Tôi chỉ mong có “sổ đỏ” để lỡ mai mốt có mệnh hệ gì thì trao lại cho con”.
Chúng tôi đến thăm KTT và chứng kiến các cụ ông, cụ bà đã 70, 80 tuổi, những người có công với cách mạng nay phải sống trong các căn nhà xập xệ, mái ngói rủ mục. Những hộ dân tại đây cũng muốn xây dựng, sửa chữa nhà cửa nhưng vì chưa có GCNQSDĐ nên không dám làm vì lo đất mình ở "đang nằm trong đất quy hoạch". Cùng cảnh ngộ chờ GCNQSDĐ với bà Nhường, bà Lê Thị Thiện (khối 11, phường Cửa Nam, TP Vinh, tỉnh Nghệ An) bức xúc nói: “Nhiều lần chúng tôi kiến nghị lên công ty đề nghị cấp "sổ đỏ", công ty hứa hẹn sẽ làm nhưng đã hơn 10 năm nay vẫn chưa làm được. Kiến nghị với chính quyền địa phương, với các cấp, ban, ngành thì được trả lời khi nào công ty phối hợp thì mới giải quyết được”.
Các hộ dân phản ảnh hiện trạng xuống cấp của các căn hộ.
Thủ tục đơn giản, sao khó giải quyết?
Công ty Nghệ An Vinashin được cấp đất hoạt động từ năm 1964. Sau thời gian hoạt động, công ty đã chuyển sang sản xuất gạch và chuyển văn phòng về cơ sở mới, trở thành Công ty CP VTB&TM Nghệ An. Năm 2004, Công ty CP VTB&TM Nghệ An có quyết định chuyển nhượng lại cho Công ty thành viên là Công ty Cổ phần Giao thông vận tải và Dạy nghề (CP GTVT&DN). Qua nhiều lần chuyển giao, chuyển nhượng, vướng mắc việc chuyển đổi mua bán tài sản trên đất giữa các chủ sở hữu nên dẫn tới tình trạng “dùng dằng” không cấp được “sổ đỏ” cho bà con.
Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Mạnh Hùng, Phó giám đốc Công ty CP GTVT&DN cho biết: “Việc cấp GCNQSDĐ cho các hộ dân nói trên về thủ tục chỉ đơn giản là công ty làm văn bản trả lại phần đất không sử dụng cho UBND tỉnh và được cơ quan chức năng chấp nhận. Sau đó, tập hợp lại các chứng từ mua đất cùng văn bản liên quan thì bà con sẽ được cấp GCNQSDĐ. Nhưng hiện nay, quyền chủ sở hữu sử dụng đất vẫn đang thuộc về Công ty Vinashin chứ chưa đứng tên Công ty CP GTVT&DN. Chúng tôi đang làm thủ tục để chuyển đổi tên chủ sở hữu đất, giải quyết vấn đề này xong mới tiến hành làm thủ tục trả đất và làm GCNQSDĐ cho bà con được”.
Theo tìm hiểu của chúng tôi, ngày 3-9-2015, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Nghệ An (TN&MT) đã có Công văn số 4269, đề nghị Công ty Nghệ An Vinashin báo cáo toàn bộ quy trình thực hiện dự án quy hoạch trung tâm đào tạo lái xe và di dời, giải phóng mặt bằng khu đất. Tuy nhiên, đến ngày 10-9-2015, Công ty CP VTB&TM Nghệ An đã có báo cáo số 253, trong đó đề nghị thu hồi diện tích đất hiện nay mà các hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng. Trên cơ sở này, ngày 5-10-2015, Sở TN&MT có công văn hướng dẫn thu hồi đất và điều chỉnh việc thuê đất. Tuy nhiên, công ty vẫn chưa hoàn thiện hồ sơ theo quy định. Hiện, Sở TN&MT đang phối hợp với UBND TP Vinh, tiếp tục đôn đốc Công ty CP VTB&TM Nghệ An nộp hồ sơ để giải quyết sớm việc cấp GCNQSDĐ cho các hộ gia đình để bảo đảm quyền lợi chính đáng của họ. Song từ đó đến nay, vẫn chưa có một “tín hiệu” nào về việc cấp GCNQSDĐ cho 17 hộ dân trong KTT.
Ông Trần Hoàng Tuấn, Phó chủ tịch UBND phường Cửa Nam cho biết: “Phường cũng đã tích cực đề nghị sớm giải quyết cho các hộ dân được cấp GCNQSDĐ nhưng hiện nay, các hộ dân trong KTT chưa nằm trong đề án 109 của UBND tỉnh về giải quyết nhà ở tập thể cũ trên địa bàn TP Vinh. Bên cạnh đó, phường và thành phố đã phối hợp hướng dẫn cho công ty các thủ tục trả đất nhưng đến nay vẫn chưa thấy công ty thực hiện”.
Tại phiên chất vấn kỳ họp thứ 14-HĐND tỉnh Nghệ An khóa XVI kết luận nguyên nhân 17 hộ dân tại KTT chưa được cấp GCNQSDĐ do thực hiện dự án quy hoạch Trung tâm đào tạo lái xe không đúng quy trình, quy hoạch tái định cư cho nên hiện nay số hộ dân này chưa được cấp đất tái định cư, sống bấp bênh và không được hưởng các quyền lợi về đất.
Các hộ dân KTT đều là những đối tượng gia đình chính sách, được Nhà nước hỗ trợ tiền sửa nhà với 40 triệu đồng/trường hợp. Nhưng cũng vì nhà chưa được cấp "sổ đỏ" nên không được hưởng khoản trợ cấp đó. Mặt khác, nhiều hộ dân muốn vay vốn để làm ăn, buôn bán nhưng chưa có “sổ đỏ” nên không có tài sản thế chấp.
Ông Cao Thanh Bé (Khối trưởng khối 11, phường Cửa Nam) cho biết: “Hiện tại, 17 hộ dân KTT nhà cửa xuống cấp, dột nát nghiêm trọng. Cuộc họp nào chúng tôi cũng đề xuất, kiến nghị nhưng về phía công ty cũng như các cấp, ban, ngành còn thiếu trách nhiệm, chưa thực sự quan tâm. Mong rằng, các cơ quan chức năng sớm giải quyết cho các hộ dân này được cấp GCNQSDĐ để họ ổn định cuộc sống, an yên tuổi già bởi hoàn cảnh họ rất khó khăn lại là gia đình chính sách, có công với cách mạng”.
Bài và ảnh: HOÀNG HOA LÊ