Sau ngày giải phóng, anh em tù chính trị Côn Đảo lần lượt được chuyển về đất liền chữa bệnh, phân công công tác hoặc đi học nâng cao nghiệp vụ. Riêng Châu Văn Mẫn, mặc dù không nguôi nỗi nhớ quê hương, gia đình, người thân, nhưng vẫn tiếp tục ở lại làm Trưởng công an huyện Côn Đảo, sau này là Giám đốc Công an tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu. Trong bức thư gửi về cho cha mẹ mình, Châu Văn Mẫn viết: “Thưa cha mẹ! Năm năm con lâm vào cảnh lao tù, con biết cha mẹ và các em rất lo lắng, thương nhớ và mong đợi con về. Nhất là sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, gia đình càng mong đợi. Nhưng cha mẹ và các em ạ, nếu không có thắng lợi vĩ đại của chiến dịch Hồ Chí Minh, không có sức tấn công tốc chiến tốc thắng của quân giải phóng anh hùng, để bọn địch không có thời gian thực hiện âm mưu thủ tiêu anh em tù chúng con, thì chắc rằng ngày hôm nay con không còn để biên thư về thăm cha mẹ nữa. Hoặc nếu còn thì bị đọa đày nơi ngục tù khắc nghiệt. Nhờ Đảng, nhờ cách mạng, mà ngày nay con vẫn còn là con thương yêu của cha mẹ. Và ngày con về thăm cha mẹ, các em không còn xa lắm. Con mong cha mẹ và các em hãy vui lên để cùng bà con, cùng đồng bào ta tham gia công tác cách mạng, nhanh chóng hàn gắn vết thương chiến tranh, xây dựng lại đất nước…”.

Cựu tù Côn Đảo Châu Văn Mẫn giữa đời thường hôm nay.

Năm 1970, Châu Văn Mẫn bị địch bắt đày ra Côn Đảo khi vừa tròn tuổi 20, cái tuổi đẹp nhất của đời người. Những tù nhân nằm trong “tầm ngắm” của chúng bị gom về một nơi, gọi là lao 6B. Đây là một khu trại giam biệt lập được chia thành 9 phòng giam, mỗi phòng giam hơn 80 người. Ngày đó, khi vừa đưa tù nhân đến trại giam, chúng đã ra đòn “cân não” dã man để uy hiếp tinh thần. Nhưng, với ý chí cách mạng bền gan, những người tù không những không khuất phục mà tại lao 6B đã lập nên được “vùng giải phóng” và trở thành “cái gai” trong mắt bọn cai ngục.

Hồi đó, có đồng chí Trần Ngọc Tự là giảng viên chính trị vào Nam công tác, bị bắt và đưa ra Côn Đảo. Người thầy giáo này đã truyền đạt cho bạn tù những bài học triết học Mác – Lênin về duy vật biện chứng, duy vật lịch sử, những vấn đề cơ bản của cách mạng, đấu tranh giai cấp, đấu tranh giải phóng dân tộc…

Châu Văn Mẫn hồi đó tuy tuổi còn trẻ, nhưng chưa bao giờ chùn trước đòn roi tra tấn. Nhiều lần sau trận tra tấn dã man, đau đớn về thể xác nhưng ông vẫn tiếp tục “chiêu” tuyệt thực để “uy hiếp” lại tinh thần của kẻ thù.

Sau những trận đòn, được trả lại trại giam, ông  cùng anh em tù ở lao 6B tổ chức tuyên truyền cách mạng bằng cách ra một tờ nội san mang tên “Xây dựng”. Đồng chí Châu Văn Mẫn hồi tưởng lại: “Hồi đó, tờ “Xây dựng” là tài liệu học tập vô cùng quý giá của anh em tù chính trị nói riêng và tài liệu giác ngộ cách mạng của tù nhân Côn Đảo nói chung. Mỗi số báo ban đầu xuất bản chỉ có 2 cuốn nhưng do nhu cầu đọc quá nhiều, hơn 800 tù nhân chuyền tay nhau đọc, đến những người cuối thì tờ báo đã nát, giấy đã rách, chữ không rõ, nên Đảng ủy Lao 6B quyết định tăng số lượng lên 5 cuốn để phục vụ nhu cầu đọc của tù chính trị”.

Tờ nội san “Xây dựng” ra được 10 số trong điều kiện kiểm soát gắt gao của địch. Năm 1974, do nhận thấy tính chất nguy hiểm của tù chính trị ở lao 6B, chúng quyết định phân tán xé lẻ tù nhân chính trị ở lao 6B ra các lao khác. Châu Văn Mẫn cùng một số tù chính trị khác bị đưa vào chuồng cọp số 7 gọi là Trại 7. Tờ nội san “Xây dựng” không thể tiếp tục xuất bản nữa.

Nhớ lại những ngày đầu Côn Đảo được giải phóng, đồng chí Châu Văn Mẫn tâm sự: “Tôi vinh dự được là một trong những người trong đoàn quân từ Côn Sơn sang giải phóng và tiếp quản sân bay Cỏ Ống. Khoảng chập tối, đội vũ trang tiếp quản sân bay Cỏ Ống di chuyển bằng chiếc xe GMC vốn dùng để chở củi cho các nhà lao, đi đêm qua các đoạn đường đèo dài tới 11km, xe không đèn nên phải có một đồng chí đứng đầu xe rọi đèn pin cho tài xế. Tiểu đội của tôi được phân công chốt ở bãi Vông (nhà nghỉ mát của Thiệu), là những người đầu tiên nhận ra 3 tàu hải quân của ta ra tiếp quản Côn Đảo. Hình ảnh quân giải phóng với mũ tai bèo, quần áo bà ba, khăn rằn quấn cổ đã khiến tôi xúc động, nước mắt trào dâng. Những giọt nước mắt sung sướng sau những ngày lao khổ. Niềm mơ ước đã thực sự đến rồi. Từ người tù chính trị, tôi trở thành người bảo vệ an ninh trật tự, là người làm chủ Côn Đảo”.

Tiếp bước con đường mới, người cựu tù Côn Đảo, đồng chí Châu Văn Mẫn hiện là Thiếu tướng, Phó tổng cục trưởng Tổng cục Xây dựng lực lượng (Bộ Công an)…

TRẦN HOÀNG THIÊN KIM