Trước mộ 10 cô gái TNXP ở Ngã ba Đồng Lộc.

Ngày 29-4 vừa qua, các sinh viên và cán bộ của Khoa Quốc tế - Đại học Quốc gia Hà Nội chúng tôi thực hiện cuộc hành trình mang ý nghĩa: Về nguồn “Mãi mãi tuổi 20”. Điểm đến là Nghĩa trang Trường Sơn và Ngã ba Đồng Lộc. Đây vừa là hành trình để cùng ôn lại truyền thống hào hùng của thế hệ trẻ Việt Nam trong cuộc chiến tranh chống Mỹ cứu nước; đồng thời là dịp để những cán bộ Đoàn và tuổi trẻ báo công trước hương hồn những liệt sĩ anh dũng hy sinh trên chiến trường Trường Sơn - đường Hồ Chí Minh huyền thoại.

Vượt qua 700km từ Hà Nội đến Nghĩa trang liệt sĩ Trường Sơn là một chặng đường khá dài, nhưng với tâm trạng háo hức hướng về vùng đất thiêng liêng, chặng đường như ngắn lại.

Sáng 30-4, đoàn chúng tôi đến Nghĩa trang liệt sĩ Trường Sơn trùng với dịp kỷ niệm 50 năm mở đường Trường Sơn huyền thoại. Lễ dâng hương tại nhà bia liệt sĩ với phút mặc niệm trang nghiêm đã đánh thức từ trong sâu thẳm tâm trí mỗi đoàn viên một tình cảm thiêng liêng đối với quê hương, đất nước; với những người đã ngã xuống trong chiến tranh.

Thắp hương mộ liệt sĩ ở Nghĩa trang liệt sĩ Trường Sơn.

Cảm xúc được dồn nén và như vỡ oà khi cả đoàn đến với các dãy mộ trong nghĩa trang. Cho dù đã được giới thiệu trước những thông tin về Nghĩa trang liệt sĩ Trường Sơn, về sự yên nghỉ của hơn 10.000 liệt sĩ tại đây, song khi đứng trước những hàng mộ chí, ai cũng bàng hoàng trước cảnh tượng mình nhìn thấy. Những con người chưa một lần đi qua chiến tranh như đang được tái hiện lại sự tàn khốc, ác liệt và bi tráng của cuộc kháng chiến thần thánh bảo vệ Tổ quốc. Những sinh viên vốn vui vẻ và tinh nghịch, mới chỉ ít giờ trước còn hát hò vui đùa; vậy mà bỗng nhiên sững sờ, im lặng bên những ngôi mộ chưa có tên của những liệt sĩ hy sinh khi tuổi đời còn rất trẻ. Chưa bao giờ rõ ràng hơn lúc này, các đoàn viên nhận thức được rằng, sự sung sướng, hạnh phúc mình đang được hưởng thụ là nhờ có sự hy sinh của những lớp người đi trước - điều mà chưa bao giờ chúng tôi có thể tưởng tượng được qua sách báo hay phim ảnh. Chỉ có ở đây, qua làn mưa và hương khói, bài học đó được ôn lại và khắc sâu trong tim mỗi người.

Hôm sau, đoàn chúng tôi về Hà Tĩnh, đến Ngã ba Đồng Lộc, nơi có huyền thoại về 10 cô gái thanh niên xung phong.

Trên suốt chặng hành trình gần 200km của mình, từng thành viên trong đoàn kể cho nhau nghe về những gì mình đã được biết về Ngã ba Đồng Lộc, những gì mình đã được biết qua sách vở hay báo, đài. Thế nhưng, khi bước chân xuống Ngã ba Đồng Lộc, tất cả đều chung một cảm giác mới lạ đến từ không khí, đất và những câu chuyện về những người anh hùng thời chống Mỹ. Qua lời thuyết minh của Ban Quản lý di tích, cả đoàn nghẹn ngào trong nước mắt khi được đứng ngay ở nơi 10 cô gái TNXP hy sinh và nghe những câu chuyện cảm động về chiến công của các chị.

Sau cuộc hành trình về nguồn “Mãi mãi tuổi 20”, đoàn quay về với làng sinh viên Hacinco. Họ đã để lại ở Nghĩa trang liệt sĩ Trường Sơn, ở Ngã ba Đồng Lộc nước mắt và mang về những cảm xúc, những ấn tượng sẽ đi theo họ suốt cả cuộc đời về một quá khứ đã qua của tuổi trẻ Việt Nam anh hùng, về những mất mát hy sinh cho thế hệ hôm nay được tự do, hạnh phúc. Họ ý thức sâu sắc hơn về trách nhiệm của tuổi trẻ đối với nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Bài và ảnh: TRẦN QUÂN