Tôi đi mua...lông đuôi voi

Nghe tin tôi sang Buôn Ma Thuột, mấy người bạn ở nhà gọi điện í ới bảo: “Nếu có đi Bản Đôn, nhớ mua hộ mấy cái lông đuôi voi nhé”. Quái lạ, chẳng biết lông đuôi voi có gì hay mà ai cũng nhờ mua. Đem thắc mắc của mình hỏi anh bạn đồng nghiệp thì nhận được câu trả lời như khiêu khích: “Cứ đi Bản Đôn thì biết”.

Những sợi lông đuôi voi này có giá 300.000đ/chiếc.

Sáng hôm sau, khoác ba lô lên vai, tôi phóng xe đến Bản Đôn. Tiết trời tháng 6 nóng như đổ lửa nhưng đường vắng người nên chẳng mấy chốc, khu du lịch Bản Đôn đã hiện ra trước mắt. Đến nơi, còn đang phân vân chưa biết tìm mua lông đuôi voi ở đâu thì đã được mời cưỡi voi đi chơi. Với các bạn tôi, lông đuôi voi quan trọng chứ với tôi được cưỡi voi thì đúng là “không thể hoãn cái sự sung sướng này được”. Nài voi là anh chàng Ê Đê khá đẹp trai, tên Y Phương Bỳa mà tôi quen gọi là Phương. Đi ra đến sông Sê-rê-pốc, tôi lân la hỏi chuyện về lông đuôi voi, Phương trả lời tỉnh queo: “Úi giời, ai đến đây mà chẳng tìm mua lông đuôi voi. Có điều anh  mua thì phải chọn cẩn thận, tránh mua phải lông giả”. Trời đất, đến lông đuôi voi còn làm giả, thật không thể tưởng tượng nổi! Không khéo mua nhầm phải “hàng giả” thì mang tiếng với bạn bè. Thấy tôi ngẩn người không nói gì, Phương giải thích: “Trước lông đuôi voi bán chỉ 10.000 đồng/sợi chẳng mấy ai mua. Người dân tộc thiểu số thi thoảng đem mấy sợi làm quà biếu. Người M’Nông thì quan niệm lông đuôi voi là tượng trưng cho sự thủy chung nên trai gái có tình cảm với nhau thường đem tặng lông đuôi voi. Họ còn quan niệm lông đuôi voi đem lại may mắn hoặc mang bên mình lông đuôi voi để tránh tà ma, chướng khí, thuận tiện trong việc đi lại”.

Nhẫn bạc có luồn lông đuôi voi bên trong bán khá chạy.

Nghe Phương say sưa kể tác dụng của lông đuôi voi, tôi thầm nghĩ, nếu mà lông đuôi voi hay đến vậy thì phải mua ngay mấy chiếc cho người thân và bạn bè. Nhưng khi Phương nói giá một chiếc lông đuôi voi cỡ 300.000 đồng, tôi giật mình. “Lông đuôi voi chứ có phải lông vàng, lông bạc gì đâu mà đắt thế?” - “Anh gặp chủ hàng nào bán cho anh giá 300.000 đồng là họ mến anh lắm rồi đấy. Dịp hàng khan, lông đuôi voi được đẩy giá lên 500.000, 600.000 đồng/sợi. Hơn chục con voi trong Bản Đôn, con nào con đấy đuôi trơ khấc vì bị cắt trụi lông. Hàng khan, mấy tiệm chế tác nhẫn, vòng lông đuôi voi phải cử người sang Lào, Cam-pu-chia lùng mua đấy”. Nghe Phương thao thao kể chuyện, tôi lén quay đầu lại nhìn đuôi “chị” voi Khăm Sun, với ý định mua “tận gốc” cho yên tâm nhưng không quan sát được vì con voi cái 25 tuổi này đang mải nghịch nước dưới sông.  Đoán được suy nghĩ của tôi, Phương bảo: “Em mới cắt lông đuôi Khăm Sun bán hồi đầu năm rồi, tính ra được 98 sợi, bán với giá 200.000 đồng/sợi. Bây giờ lông đuôi mới bắt đầu mọc dài được mấy xăng-ti-mét. Anh có tìm mua lông đuôi voi thì đừng ham sợi dài mà dính phải hàng giả. Lông đuôi voi thật chỉ dài từ 15 đến 25cm, cùng lắm là 30cm thôi”. Thấy giá vừa đắt, lại dễ mua phải hàng giả, tôi nói đùa Phương: “Không khéo mình phải tìm đến chuồng voi Khăm Sun, có khi lại nhặt được mấy sợi lông đuôi voi rụng dưới đất”.

Giữa trưa hè nóng nực nhưng tiết trời ở Bản Đôn khá dễ chịu, phần do trong bản được cây xanh phủ bóng mát, phần do mấy cô gái bán hàng nở nụ cười tươi mỗi khi có khách đi qua. Nghỉ chân ở quán nước nhà Uy Chín Lào (gia đình này khá có tiếng trong vùng vì có tới 14 người con, trong đó 10 cô con gái, cô nào cũng xinh xắn dễ thương). Chủ nhà Uy Chín Lào bảo: “Trước có mấy ai tìm mua lông đuôi voi đâu. Không biết sao mấy năm gần đây thấy nhiều người hỏi mua thế. Công dụng đến đâu chẳng biết vì dân Bản Đôn có mấy ai đeo đâu. Ở nhà này, có lần cũng thấy bố Bun Mi Lào để trong ví một cái lông đuôi voi, nói là để đi đường, làm ăn công việc được suôn sẻ”. Sau khi ăn hết đĩa xoài cát ngọt lịm được chủ nhà Uy Chín Lào mời, tôi sang hàng bán đồ lưu niệm bên cạnh, vì đã để ý từ lúc mới đến Bản Đôn, đây là cửa hiệu khá to. Không khó để nhận thấy những chiếc nhẫn bạc bên trong có lồng lông đuôi voi. Giá cũng khá dễ chịu, từ 250.000 đến 400.000 đồng/chiếc. Hỏi chuyện chủ quán tên là Trường, là người ở Hòa Bình, lên đất Tây Nguyên này làm ăn từ hơn 10 năm trước. Trường bảo: “Ở đâu bán lông đuôi voi giả thì em không rõ chứ cửa hàng em toàn bán đồ xịn. Trước đây đã có lần VTV quay cửa hàng gia đình nên chẳng dại gì em bán đồ giả, mình cũng phải giữ uy tín chứ”. Nói rồi, Trường lấy trong tủ ra khay nhẫn, bày trước mặt cho tôi chọn. Tôi nhăn mặt: “Mấy chiếc nhẫn đánh trông thô quá”. Chẳng phật lòng, Trường gợi ý: “Hay là anh mua nguyên mấy cái lông đuôi voi này, để trong ví cũng được”. Nghe có lý, tôi chọn được mấy chiếc lông đuôi voi, trong đó có một chiếc màu trắng. Trường bảo: “Anh khéo chọn lắm đấy. Lông màu trắng giá đắt gấp đôi lông màu đen. Chiếc lông trắng này em mới lấy hàng nên chưa kịp bỏ ra. Thôi em cứ tính giá như lông thường. Chiếc lông trắng này, anh nên giữ lại cho mình”.

Đuôi voi bị kẻ xấu chặt trộm

Nói chuyện một hồi với Trường, tôi được biết, lông đuôi voi được đặt hàng mấy gia đình trong Bản Đôn. Lông đuôi Khăm Sun nhà Phương cũng là mối hàng quen của nhà Trường. Chỉ tay vào góc tủ kính, Trường khoe: “Khấu đuôi kia là của một con voi chết già. Em nhanh chân hỏi mua được, về cắt ra đếm cũng được gần 50 sợi. Cũng có kẻ nhẫn tâm chặt trộm đuôi voi đấy. Giống voi cũng lạ, bị nhổ trộm từng sợi, chảy máu cũng không có phản ứng gì. Còn bị chặt đuôi, chắc là đau lắm”…

Chia tay Trường, tôi rảo bước về phía con đường cuối Bản Đôn, nơi có căn nhà gỗ nổi tiếng của “vua voi” Ama Kông, chẳng phải để mua thuốc, mà là muốn thăm sức khỏe của ông và hỏi xem thực hư tác dụng của lông đuôi voi. Vào nhà “vua voi” Ama Kông, thấy trong gian chính cơ man là dụng cụ săn bắt voi, tiếc là người cần gặp thì không thấy đâu. Hỏi chuyện con gái ông, bà Mệ Lịnh vừa bán thuốc cho khách, vừa bảo: “Không gặp được Ama Kông đâu, ông vừa đi ngủ rồi”. Đúng là mình không có duyên, tôi tự nhủ. Quay sang hỏi chuyện bà Mệ Lịnh về lông đuôi voi, nhưng người con của bà vợ thứ hai với “vua voi” Ama Kông chỉ quan tâm đến chuyện bán thuốc, hơn là những thắc mắc của tôi.

Trên đường trở ra, tôi bắt gặp mấy du khách đứng trước cửa hàng nhà Trường đang cố chọn cho được những chiếc lông đuôi voi ưng ý. Đối diện quán của Trường, mấy chú voi đứng ăn mía ra chiều thích thú lắm. Có điều, khi chúng vẫy đuôi thì con nào con nấy, đuôi đều cụt lủn cả. Nghĩ thương cho chúng, chả hiểu thực hư lông đuôi voi quý như thế nào. Những sợi lông của chúng mới mọc được khoảng 15-20cm đã bị cắt trụi đem bán, phục vụ cho sự ham thích của con người.

Bài và ảnh: ĐÌNH HÙNG