Nữ trưởng thôn đầu tiên ở Kon Tum

Y BLai (người ở giữa hai cháu nhỏ) đang vận động một gia đình sinh đẻ có kế hoạch

Tại hội nghị gặp mặt già làng, trưởng thôn và công an viên do công an tỉnh Kon Tum tổ chức vừa qua, có một phụ nữ duy nhất giữ chức trưởng thôn. Chị là Y Blai, ở thôn Kon Mơ Nây KTu 1, xã Đăk Blà (thành phố Kon Tum - tỉnh Kon Tum). Chỉ cách trung tâm thành phố Kon Tum 3km nhưng thôn này “nhiều chuyện”: Tỷ lệ phụ nữ sinh con thứ ba ở mức cao, nạn trộm cắp vặt trong thôn xảy ra như cơm bữa. Đặc biệt, thanh niên trong thôn uống rượu, quậy phá và đánh nhau diễn ra hằng ngày...

Đầu năm 2008, Y BLai được bà con trong thôn tín nhiệm bầu làm trưởng thôn. Vụ mâu thuẫn kéo dài hơn ba năm giữa thanh niên trong thôn với thanh niên thôn Kon Drei (cũng ở xã Đăk Blà) ngay lập tức được chị giải quyết “êm ru”. Hỏi “bí quyết”, chị cười:  Có gì đâu? Chúng đã kết nghĩa anh em rồi! Sự việc xảy ra từ đầu năm 2005, khi thanh niên Kon Mơ Nây KTu 1 đi “bắt vợ” ở Kon Drei. Không biết xích mích thế nào mà kể từ ngày ấy về sau, hễ gặp nhau bất cứ chỗ nào là chúng lại đánh nhau chỗ ấy. Mặc dù công an xã đã nhiều lần triệu tập nhưng chúng vẫn không sửa đổi. Có hôm còn kéo hơn hai chục đứa lên Kon Drei để đánh nhau. Trong đó A Đức, A Đêu, A Đao và A Đan là những đứa đứng đầu. Nhưng kể từ tháng 5-2008 đến nay, chúng đã trở thành anh em của nhau rồi đấy... Chị đến từng nhà, vận động từng em rồi khéo léo đưa bốn thanh niên cùng với già làng, mang một ghè rượu và một con gà lên Kon Drei bắt tay kết nghĩa anh em. Thanh niên Kon Drei cũng hứa với chính quyền địa phương rằng, chúng sẽ không tái phạm.

Muốn làm được việc, muốn bà con tin và làm theo, chị nghĩ trước hết mình phải bắt tay vào làm cho bà con thấy, chứ cứ tuyên truyền không thôi thì chẳng ai chịu nghe. Năm 2008, khi làm đường liên xã tại địa phương, nhiều gia đình không chịu dỡ bỏ hàng rào để đơn vị thi công xây dựng. Y BLai là người đầu tiên dỡ bỏ hàng rào của gia đình. Sau đó, chị đến từng nhà vận động bà con, phân tích những lợi ích của việc làm đường, dần dần mọi người nghe theo. Vận động thôn làm nhà Rông văn hóa, có nhiều hôm trời mưa tầm tã nhưng chị cũng đội mưa lên rừng để nấu cơm cho tốp thợ trong thôn. Chị còn “quyết” một việc quan trọng khác mà chưa người đàn ông nào… “dám” làm.  Đó là bỏ tập tục uống rượu ba bốn ngày khi có người chết. Trên đã công nhận là địa phương “tiên tiến” về việc cưới, việc tang và lễ hội. Cũng từ sáng kiến của chị, Kon Mơ Nây KTu 1 đã có 4 tổ an ninh, tình trạng trộm cắp vặt, uống rượu quậy phá trong thôn không còn...

Nghe tin chị được Chủ tịch UBND thành phố Kon Tum trao tặng danh hiệu “Trưởng thôn tiên tiến”, bà con rất mừng: Hóa ra phụ nữ cũng có thể làm được “trưởng thôn”!

Bài và ảnh: TRẦN THỊ LUYÊN