Khi người lính xuất ngũ… "nhớ rừng"

Anh Tống Phước Thanh Phương

Đến số nhà 23, Ngô Gia Tự, thành phố Đà Nẵng, mọi người như lạc vào một không gian non bộ bằng gỗ lũa đặc sắc, những sáng tác có được nhờ niềm đam mê, nỗi nhớ “lũa rừng” từ thời quân ngũ của một chàng trai trẻ…

Nhưng có lẽ, ông chủ nhà 34 tuổi, Tống Phước Thanh Phương mới là “tác phẩm” đặc sắc nhất. Một chú bộ đội phục viên với nghề chính là thợ kim hoàn, chuyên sáng tác các loại nữ trang bằng kim loại có tiếng, bỗng dưng say mê và sáng tác nhiều tác phẩm từ gỗ lũa rất độc đáo. Đó là loại hình nghệ thuật hòn non bộ từ gỗ lũa.

 Những ngày còn trong quân ngũ, đơn vị đồn 244, Bộ đội Biên phòng Đà Nẵng, trong các chuyến hành quân bảo vệ sự bình yên nơi biên giới, ở chốn thâm sơn cùng cốc, Phương có dịp chiêm ngưỡng những gốc, rễ gỗ lũa nằm lăn lóc bên suối hay lấp lánh dưới khe. Những “tác phẩm” này có dáng những dãy núi xanh lơ tít tắp tận cuối chân trời, hay những ngọn núi kì vĩ với những hang, động, khe suối gập gềnh. Những tác phẩm từ gỗ lũa kia đã in sâu vào kí ức của Phương  và trở thành chủ đề các tác phẩm của Phương sau này.

Phương cho biết: “Gỗ lũa đạt yêu cầu thẩm mỹ phải là phần ròng của gốc, rễ, thân của các cây danh mộc như: Trai, nghiến, muồng  hoặc những loại gỗ chứa dầu thơm như giáng hương, đinh hương… Gỗ lũa rất cứng, không mối mọt nào ăn được, không bị cong vênh hay ảnh hưởng mưa nắng. Có nhiều loại gỗ lũa: Lũa nằm sâu trong lòng đất, lũa chìm trong bùn nước và lũa được bào mòn từ dòng nước chảy. Mỗi loại lại có đặc điểm riêng: Lũa dưới đất giữ nguyên màu gỗ nguyên thủy; lũa ngâm trong bùn có màu như mun, như sừng; lũa phơi trước gió là loại quý hiếm nhất vì có những đường vân sóng rất đẹp. Tất nhiên, không phải loại gỗ nào cũng hình thành được lũa. Vẻ đẹp gỗ lũa không bao giờ trùng lặp…”.

Sau khi xuất ngũ, Phương lại mầy mò tìm đến những vùng rừng núi hoang sơ mà bước chân người lính đã đi qua để mang về những “gùi” gỗ lũa có màu đen tuyền tuyệt đẹp. Bằng tài năng và trí tuệ của mình, Phương đã biến chúng thành những tác phẩm non bộ mang đầy tính nghệ thuật. Tùy theo dáng dấp của mẫu gỗ lũa mà Phương chế tác hoặc giữ nguyên, không can thiệp và đặt cho nó một cái tên của hòn non bộ. Năm 2008, kho tàng nghệ thuật của Phương đã lên đến 10 tác phẩm. Tác phẩm mang tên “Huyền Sơn phụ tử” là một hòn non bộ thu nhỏ của 2 ngọn núi, biểu hiện cha và con, có bề dài 1,2m, rộng 0,8m, cao 1,4m, được dựng lên trên một thảm cỏ bằng ni-lông xanh mướt. Tác phẩm “Huyền Sơn thạch nhũ” có độ lớn tương tự tác phẩm trên, nhưng ngọn núi này là các hang động, thạch nhũ… xa trông không khác gì hang động ở Hạ Long hay Phong Nha… Tác phẩm này được huy chương Vàng Hội Hoa xuân Đà Nẵng năm ngoái. Tác phẩm “Huyền Sơn Động âm phủ”  với những hang động có đường lên thiên đàng và đường xuống địa ngục. Tác phẩm “Huyền Sơn tam thái tử” với 3 ngọn núi tượng trưng cho 3 vị thái tử, trông rất uy nghi, hùng vĩ… Hiện nay, để lấy ngắn nuôi dài, Phương đang hành nghề kim hoàn để có tiền hoàn thành tác phẩm “Hoa quả sơn”, đó là ngọn núi mà tuổi thơ của Phương đã từng xem ở phim “Tề thiên Đại Thánh”. Anh đã cố gắng làm để  kịp trưng bày Hội Hoa xuân  Đà Nẵng – 2009. “Để có được gỗ lũa, có khi Phương cùng bạn bè lên khắp cánh rừng cánh tây Thừa Thiên - Huế, Quảng Nam… thời gian đi có khi cả tuần, dầm mưa dãi nắng. Để có được những tác phẩm nói trên, tôi đã chi phí hơn 100 triệu đồng. May “bà xã” biết mình mê những tác phẩm này, nhiều lúc cô ấy hơi băn khoăn, nhưng khi tôi hoàn chỉnh những tác phẩm non bộ đẹp và nhận về huy chương, cô ấy cũng phấn khởi ra mặt.”- Phương tâm sự.

Những tác phẩm của Phương không còn mặt bằng để trưng bày, nên tạm xếp vào khu vực rửa xe của ông nội ở gần bên nhà. Vào những tháng cuối năm, dù rất bận rộn với công việc chính của người thợ kim hoàn, nhưng Phương vẫn giành nhiều thời gian trong việc “sửa soạn” lại tác phẩm cũ, sáng tác những tác phẩm mới để kịp dự triển lãm xuân Canh Dần – 2010.

Bài và ảnh: LÊ QUỐC KỲ