Chuyến thăm chính thức CH Chi-lê của Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết từ ngày 29-9 đến 1-10-2009 theo lời mời của nữ Tổng thống Mi-chen Ba-chê-lê (Michelle Bachelet) là sự kiện quan trọng có ý nghĩa chính trị lớn trong quan hệ tốt đẹp giữa hai nước. Đây là dịp để hai bên cùng khẳng định quyết tâm xây dựng quan hệ đối tác toàn diện Việt Nam – Chi-lê; thúc đẩy hợp tác giữa hai nước trên các lĩnh vực, đặc biệt là kinh tế-thương mại; trao đổi các biện pháp thực hiện các thỏa thuận cấp cao.
 |
|
Một góc thủ đô Santiago của Chi-lê. Ảnh minh họa/internet.
|
Với diện tích 756.950km2 tại lục địa Nam Mỹ và 1,25 triệu km2 ở Nam Cực cùng khoảng 16,5 triệu dân, CH Chi-lê là quốc gia giàu tài nguyên khoáng sản, là nước sản xuất đồng lớn nhất thế giới, chiếm hơn 1/3 sản lượng toàn cầu và 46% giá trị kim ngạch xuất khẩu của Chi-lê; đứng đầu thế giới về sản xuất bột cá. Từ thập niên 1990, kinh tế Chi-lê tăng trưởng khá ổn định, đạt trung bình 6%/năm. Đến năm 2009, Chi-lê được Diễn đàn Kinh tế Thế giới xếp thứ 25/117 nước về sức cạnh tranh. Chi-lê đang phấn đấu đến năm 2015 sẽ lọt vào hàng ngũ các quốc gia phát triển. GDP năm 2008 đạt 181,5 tỉ USD và GDP/đầu người đạt hơn 10.800 USD.
Việt Nam và Chi-lê chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao từ ngày 25-3-1971 dưới thời Tổng thống Xan-va-đô A-gien-đê (Salvador Allende), khi cuộc kháng chiến giành độc lập dân tộc và thống nhất đất nước của nhân dân ta đang ở giai đoạn vô cùng quyết liệt. Chi-lê đã trở thành quốc gia đầu tiên của lục địa Nam Mỹ dang rộng cánh tay đón chào các cơ quan đại diện của Chính phủ Việt Nam dân chủ cộng hòa và Chính phủ cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam. Sự kiện đó đã mở ra một trang mới cho lịch sử quan hệ Việt Nam - Chi-lê. Khi ấy, dù đang phải đương đầu với cuộc chiến tranh khốc liệt, nhưng nhân dân Việt Nam vẫn cảm nhận được những tình cảm hữu nghị, đoàn kết nồng thắm mà nhân dân Chi-lê dành cho cuộc đấu tranh chính nghĩa của ta. Tuy nhiên, mối quan hệ đó bị gián đoạn từ tháng 9-1973 sau cuộc đảo chính quân sự tại Chi-lê lật đổ chính phủ hợp hiến của Tổng thống Xan-va-đô A-giên-đê. Tháng 9-1990, Chi-lê đã đề nghị Việt Nam khôi phục quan hệ ngoại giao ở cấp Đại sứ. Hai bên lần lượt mở sứ quán tại thủ đô Xan-ti-a-gô (Santiago) vào tháng 10-2003 và tại Hà Nội vào tháng 10-2004.
Từ đó, mối quan hệ hữu nghị và hợp tác giữa hai dân tộc, hai quốc gia nằm ở hai bờ Thái Bình Dương thường xuyên được duy trì và đang trong giai đoạn phát triển tích cực. Từ năm 1999 đến nay, lãnh đạo cấp cao của hai bên thường xuyên gặp nhau nhằm thảo luận và hoạch định các thỏa thuận hợp tác. Đặc biệt, chuyến thăm chính thức nước ta và tham dự Hội nghị cấp cao APEC-14 tại Hà Nội của đương kim Tổng thống Chi-lê M. Ba-chê-lê tháng 11-2006, và chuyến thăm hữu nghị chính thức của Tổng bí thư Nông Đức Mạnh tới Chi-lê tháng 5-2007 là hai sự kiện nổi bật gần đây nhất trong quan hệ Việt Nam – Chi-lê. Nhân chuyến thăm Chi-lê của Tổng bí thư Nông Đức Mạnh, hai bên đã ra tuyên bố chung cấp cao về hướng tới “Quan hệ đối tác toàn diện”.
Đến nay hai nước đã ký nhiều văn kiện hợp tác trong các lĩnh vực chính trị-ngoại giao, kinh tế-thương mại, khoa học-công nghệ, văn hóa, du lịch... làm cơ sở pháp lý cho quan hệ hợp tác. Quan hệ thương mại giữa hai nước tăng khá nhanh, từ 18,69 triệu USD năm 2000 lên 240 triệu USD năm 2007. Do tác động tiêu cực của khủng hoảng tài chính-kinh tế toàn cầu, trao đổi thương mại giữa hai nước năm 2008 chỉ đạt 173,3 triệu USD. Năm 2007, Chi-lê đã chính thức công nhận quy chế kinh tế thị trường cho Việt Nam. Để tăng cường hợp tác kinh tế, hai nước đã tiến hành các vòng đàm phán để tiến tới Hiệp định tự do thương mại song phương và dự kiến sẽ sớm ký kết.
Tuy ở cách xa nhau về địa lý, nhưng nhân dân hai nước có truyền thống quan hệ hợp tác, ủng hộ, giúp đỡ lẫn nhau, đều yêu chuộng hòa bình, độc lập, tự do. Từng luôn cổ vũ, ủng hộ cuộc đấu tranh giành độc lập của nhân dân Việt Nam, ngày nay nhân dân Chi-lê ủng hộ mạnh mẽ công cuộc đổi mới ở Việt Nam. Ngược lại, Việt Nam luôn mong muốn Chi-lê ngày càng phát triển. Đó là cơ sở để chúng ta tin tưởng rằng, chuyến thăm chính thức của Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết tới Chi-lê sẽ thành công tốt đẹp. Quan hệ hữu nghị, hợp tác truyền thống giữa hai dân tộc và lợi ích lâu dài trong hợp tác phát triển sẽ thúc đẩy thực hiện thỏa thuận cấp cao xây dựng mối quan hệ “Đối tác toàn diện” Việt Nam – Chi-lê.
QĐND