QĐND - 1. Cách mạng xã hội chủ nghĩa Tháng Mười Nga năm 1917 là một sự kiện "rung chuyển thế giới", có tầm ảnh hưởng lớn lao quyết định đến tiến trình phát triển của lịch sử nhân loại; khẳng định thắng lợi của Chủ nghĩa Mác - Lê-nin trong thực tiễn. Nó đã biến “bóng ma ám ảnh châu Âu” thành sức mạnh hiện hữu, Chủ nghĩa Mác - Lê-nin từ lý luận trở thành thực tiễn, từ tư tưởng trở thành hiện thực sinh động trên một vùng đất rộng lớn. Lần đầu tiên thế giới biết đến một chế độ xã hội mới, rồi một hệ thống thế giới mới-hệ thống xã hội chủ nghĩa-mà ở đó, quyền làm chủ của con người được bảo đảm và ngày càng thể hiện sinh động trong thực tế.

Sự sụp đổ chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô và Đông Âu đến nay vẫn như là một cái "cớ" không thể tốt hơn để các thế lực thù địch lợi dụng xuyên tạc, công kích và phủ định Chủ nghĩa Mác - Lê-nin; và có vẻ như chúng ngày càng tìm thấy trong sự sụp đổ đó những "lý lẽ" có sức "thuyết phục" để xuyên tạc, phủ nhận Chủ nghĩa Mác - Lê-nin. Những luận điệu công kích, phủ nhận ý nghĩa và tầm vóc của Cách mạng Tháng Mười, phủ nhận Chủ nghĩa Mác - Lê-nin, cho đó là học thuyết "viển vông", "phi thực tế", cùng những luận điệu cho rằng chủ nghĩa xã hội đã “cáo chung”, rằng chủ nghĩa xã hội là "quái thai của lịch sử", "chủ nghĩa xã hội mà Mác nêu ra chỉ là một lý tưởng, một chủ nghĩa xã hội "không tưởng", không bao giờ thực hiện được"(1)... được tung ra trên khắp các châu lục, được tuyên truyền trên khắp các phương tiện thông tin từ thô sơ đến hiện đại, được “mớm” lời cho tất cả các phần tử chống đối, thù địch ở mọi nơi, mọi chỗ.

C.Mác và Ph.Ăng-ghen. Nguồn: cpv.org.vn.

2. Chủ nghĩa xã hội ra đời dựa trên học thuyết cách mạng và khoa học, một học thuyết ra đời trên cơ sở "mảnh đất hiện thực khách quan". C.Mác và Ph.Ăng-ghen đã phát hiện ra một sự thật lịch sử: "Không phải ý thức của con người quyết định tồn tại của họ; trái lại, tồn tại xã hội của họ quyết định ý thức của họ"(2). Trên cơ sở đó, các ông đã từng bước tìm ra được quy luật vận động, phát triển của lịch sử, chỉ ra tính tất yếu diệt vong của chủ nghĩa tư bản và tính tất yếu thắng lợi của chủ nghĩa xã hội. Các ông cho rằng: Chủ nghĩa xã hội là "một phong trào hiện thực"(3), chủ nghĩa xã hội "không cần phải thực hiện một lý tưởng nào cả, mà chỉ cần giải phóng những nhân tố của xã hội mới đã phát triển trong lòng xã hội tư sản cũ đang sụp đổ"(4). Cách mạng Tháng Mười Nga thành công là sản phẩm trực tiếp, hiện thực của Chủ nghĩa Mác - Lê-nin; là kết quả của việc giải quyết các mâu thuẫn thời đại ở nước Nga những năm đầu thế kỷ XX; là sự "giải phóng những nhân tố của xã hội mới đã phát triển trong lòng xã hội" Nga đương thời.

Chủ nghĩa xã hội được sinh ra từ cuộc cách mạng ấy là sinh ra từ hiện thực, thực tế; Chủ nghĩa Mác - Lê-nin không phải là "ảo tưởng", "viển vông", "phi thực tế", Chủ nghĩa Mác - Lê-nin là sản phẩm từ "hiện thực khách quan", nó dẫn dắt các lực lượng xã hội tiến bộ thúc đẩy lịch sử phát triển và cải tạo "hiện thực khách quan".  

3. Không thể vì sự đổ vỡ của một hiện thực mà cho rằng học thuyết là ảo tưởng. Không thể vì sự sụp đổ của một mô hình cụ thể mà đồng nhất với sự sụp đổ của học thuyết. Cũng không thể vì những sai lầm, giáo điều, máy móc trong vận dụng và tổ chức thực hiện mà nói bừa rằng học thuyết sai lầm. Sự sụp đổ chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô và các nước Đông Âu không phải là do sai lầm của học thuyết, không đồng nghĩa với sự sụp đổ, sự "cáo chung" của Chủ nghĩa Mác - Lê-nin. Lý luận về chủ nghĩa xã hội của Chủ nghĩa Mác - Lê-nin vẫn giữ nguyên giá trị, tiếp tục soi sáng cho nhân loại trên hành trình đi đến tương lai xã hội chủ nghĩa.

Sự sụp đổ chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô và Đông Âu không phải do Chủ nghĩa Mác - Lê-nin lạc hậu, lỗi thời, không phải là "lỗi" của học thuyết; mà đó thực sự là do đã hiểu sai, vận dụng sai, làm sai và cả sự phản động của Ban lãnh đạo ở các nước đó trong quá trình cải tổ, cải cách cùng với sự thúc đẩy của "diễn biến hòa bình". Ở đây, vẫn cần nhắc lại cho rõ: Đáng lý phải thực hiện quyền lãnh đạo duy nhất của Đảng Cộng sản, thì lại thực hiện "đa nguyên chính trị"; đáng lý phải giữ vững, tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, thì lại buông lỏng, cắt xén và từ bỏ sự lãnh đạo ấy; đáng lý phải củng cố Đảng trên nguyên tắc của Chủ nghĩa Mác - Lê-nin, nâng cao sức chiến đấu, bảo đảm Đảng thực sự là đội tiền phong của giai cấp công nhân, của nhân dân và dân tộc, thì lại "biến“ Đảng thành "một tổ chức chính trị-xã hội tự quản", thành một "câu lạc bộ" đơn thuần, mất sức chiến đấu và đi đến tan rã. Đó là vấn đề quyết định làm sụp đổ chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô và Đông Âu.

4. Trong thời đại ngày nay, Chủ nghĩa Mác - Lê-nin vẫn tỏ rõ sức sống và giá trị thời đại của nó. Chủ nghĩa Mác - Lê-nin không phải là giáo điều, chủ nghĩa xã hội không phải là một khuôn mẫu có sẵn, chủ nghĩa xã hội sinh động và sáng tạo trong đời sống hiện thực. Những người cộng sản không hề coi lý luận chủ nghĩa Mác - Lê-nin như một cái gì đã “xong xuôi hẳn” và “bất khả xâm phạm”, mà phải “đẩy” nó lên, phát triển nó phù hợp với đòi hỏi của thực tiễn. V.I.Lê-nin từng nói: “Chúng ta chỉ biết phương hướng của con đường đó (con đường tiến lên chủ nghĩa xã hội-tác giả) và những lực lượng giai cấp nào dẫn đến con đường đó, còn như về cụ thể và trên thực tế con đường đó ra sao thì kinh nghiệm của hàng triệu con người sẽ chỉ rõ, khi họ bắt tay vào hành động”(5). Không có chủ nghĩa xã hội chung chung, trừu tượng, mà bao giờ cũng phải dựa trên mảnh đất hiện thực, được thể hiện sinh động cụ thể trong từng quốc gia dân tộc.

Chủ nghĩa xã hội hiện thực đang ở thập kỷ thứ mười của sự phát triển với những bước thăng trầm gồm cả những thành tựu, công lao to lớn đối với nhân loại và cả những tổn thất nặng nề, để rồi một số nước còn lại đang tiếp tục trên con đường xây dựng chủ nghĩa xã hội, tạo cho chủ nghĩa xã hội hiện thực một diện mạo mới năng động, sáng tạo và phong phú hơn. Dù còn nhiều khó khăn, phức tạp, nhưng sự phát triển của các nước xã hội chủ nghĩa còn lại đã chứng minh một cách rõ ràng: Chủ nghĩa xã hội là hiện thực, thực tế, đã và đang đổi mới, được xây dựng, phát triển trên cơ sở từ những bài học kinh nghiệm rút ra trong quá khứ; từ sự nhận thức lại và phát triển sáng tạo Chủ nghĩa Mác - Lê-nin trong điều kiện mới, dựa trên cơ sở "hiện thực khách quan" mới, dựa chắc vào đặc điểm, đặc thù của từng quốc gia dân tộc. Điều đó cho thấy sức sống mới của Chủ nghĩa Mác - Lê-nin trong bối cảnh lịch sử mới.

Mục tiêu giải phóng con người khỏi mọi ách áp bức, bóc lột, đưa con người lên làm chủ, đem lại cuộc đời tự do, hạnh phúc thực sự cho quần chúng nhân dân bằng con đường cách mạng xã hội chủ nghĩa mà Chủ nghĩa Mác - Lê-nin đã vạch ra là mục tiêu hiện thực, là con đường thực tiễn, hợp quy luật, đã và đang diễn ra trên thế giới và ở Việt Nam. Điều đó cho thấy sức sống và giá trị trường tồn của Chủ nghĩa Mác - Lê-nin; tỏ rõ con đường mà nhân dân ta đang đi là đúng đắn, chứ không phải là chúng ta “cố tình phải theo” một "học thuyết viển vông", "phi thực tế" như sự bịa đặt, xuyên tạc của một số người.

5. Hơn tám thập kỷ qua dư­ới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, do Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập và rèn luyện, cách mạng Việt Nam đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác. Nhân dân ta đã hoàn thành cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân, thống nhất Tổ quốc, đưa cả n­ư­ớc đi lên chủ nghĩa xã hội; và ngày nay, trước những biến động phức tạp của tình hình, sự nghiệp đổi mới đất nước của nhân dân ta vẫn tiếp tục phát triển và đạt được những thành tựu to lớn có ý nghĩa lịch sử. Điều đó có được là bởi vì cách mạng Việt Nam được dẫn dắt và được soi sáng bởi Chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh.

Những điều kiện chính trị, kinh tế, xã hội, văn hóa, tư tưởng của thế giới đương đại vừa đòi hỏi, vừa tạo điều kiện cho sự phát triển mới của Chủ nghĩa Mác - Lê-nin. Bản chất cách mạng và khoa học, giá trị và sức sống của Chủ nghĩa Mác - Lê-nin đòi hỏi và đặt ra yêu cầu rất cao đối với chúng ta hôm nay là phải trung thành và vận dụng sáng tạo chủ nghĩa ấy, thúc đẩy sự nghiệp cách mạng tiến lên. Vấn đề quan trọng là từ những thành công và thất bại của chủ nghĩa xã hội hiện thực, cần nghiêm túc phân tích, rút ra những bài học, những vấn đề lý luận, tiếp tục bổ sung, phát triển sáng tạo Chủ nghĩa Mác - Lê-nin. Đó là yêu cầu sống còn của Chủ nghĩa Mác - Lê-nin.

Trung thành, kiên định Chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đặt nó trên "cơ sở hiện thực" mới đương đại, vận dụng sáng tạo vào thực tiễn, thực hiện thắng lợi sự nghiệp đổi mới đất nước là câu trả lời rõ ràng của chúng ta, làm thất bại, phá sản mọi âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch. Đó là trung thành, đi theo một học thuyết cách mạng và khoa học, một học thuyết thực tế; là đi tiếp lịch sử dân tộc ta đã từng đi hơn tám thập kỷ qua; là sự nối tiếp hiện thực-thực tiễn chủ nghĩa xã hội đã có, đang có ở Việt Nam, chứ không phải là "khư khư giữ lấy" một "chủ nghĩa hết thời", "phi hiện thực", một "lý tưởng mơ hồ", cũng không phải là để "tự trấn an" như sự xuyên tạc của các thế lực thù địch.

------------------

(1) Ban Tuyên giáo Trung ương, Phê phán, bác bỏ các quan điểm sai trái, thù địch, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nxb CTQG, H. 2007, tr. 48.

(2) C.Mác và Ph.Ăngghen Toàn tập, tập 13, Nxb CTQG, H. 1993, tr. 15.

(3) C.Mác và Ph.Ăngghen, Toàn tập, tập 3, Nxb CTQG, H. 1995, tr. 51.

(4) C.Mác và Ph.Ăngghen Toàn tập, tập 17, Nxb CTQG, H. 1993, tr. 445-446.

(5) V.I.Lê-nin, Toàn tập, tập 34, Nxb Tiến bộ, H.1976, tr. 152-153.

PGS, TS NGUYỄN MẠNH HƯỞNG