Trên con đường ngược về “Thủ đô gió ngàn”, đoàn công tác của Tổng cục II dừng chân tại xã La Bằng (Đại Từ, Thái Nguyên). Nơi đây có nhà bia kỷ niệm những ngày cơ quan TBQP hoạt động. Đứng trước nhà bia, các đại biểu cùng nhau đọc lại lời căn dặn của Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi Hội nghị Tình báo toàn quốc lần thứ 3 (ngày 10-3-1948) được khắc trên bia đá: “Các chú đều biết rằng tình báo là tai mắt của Quân đội, trách nhiệm của nó rất quan trọng. Binh pháp nói: Biết mình, biết địch, trăm trận đều thắng. Muốn biết địch, thì phải có tình báo giỏi. Muốn khỏi địch biết ta, cũng phải có tình báo giỏi...”. Những tư tưởng và chỉ dạy ân cần của Người là kim chỉ nam, định hướng tổ chức và hoạt động của TBQP.

Các đại biểu dự lễ khánh thành tôn tạo nhà bia kỷ niệm Cục Tình báo-Bộ Tổng chỉ huy tại xã La Bằng (Đại Từ, Thái Nguyên). 

Ôn về truyền thống của ngành, Thiếu tướng Vũ Viết Cam, nguyên Phó tổng cục trưởng Tổng cục II cho biết: “Khi lực lượng của ta rút khỏi Hà Nội lên “Thủ đô kháng khiến”, Cục Tình báo đã chọn địa bàn xóm La Cút, xã La Bằng làm trụ sở hoạt động để phục vụ tin tức cho mặt trận. Từ đây, Cục Tình báo từng bước thống nhất về nhiệm vụ, phương châm, tính chất và phương thức hoạt động của toàn ngành trong phạm vi toàn quốc. Các phương thức, lực lượng tình báo dần được hình thành, phát triển, hoạt động trên các chiến trường nhằm nâng cao hiệu suất công tác và chất lượng tin tức”.

Từ Thái Nguyên, đoàn công tác ngược lên Tuyên Quang. Đường đi uốn lượn quanh sườn núi. Phía xa, những đồi chè mướt xanh. Đến xóm nhỏ ở xã Thượng Ấm (Sơn Dương, Tuyên Quang), khu bia lưu niệm được tôn tạo ở dưới chân núi. Xung quanh mấy nếp nhà núp bóng cây xanh.

Bà con địa phương hồ hởi đón các cựu chiến binh, cán bộ, nhân viên ngành TBQP về thăm. Là người trong xóm có mặt trong ngày vui, cụ Nguyễn Thị Hang tuổi ngoại bát tuần phấn khởi nói: “Trên mảnh đất này, bộ đội và đồng bào nương tựa vào nhau trong những ngày kháng chiến gian khổ. Cho đến nay, hằng năm, bộ đội vẫn trở lại thăm chốn xưa, tổ chức thăm hỏi, tặng quà đồng bào rất tình cảm”.

Dưới bóng cây xanh mát, bên nhà bia kỷ niệm, bộ đội và bà con cùng nhau kể lại chuyện xưa. Tại địa danh Thượng Ấm, tháng 6-1951, Nha Liên lạc (tên ngụy trang của cơ quan Tình báo chiến lược) tổ chức hội nghị cán bộ tình báo nhằm quán triệt Chỉ thị số 07-CT/TW của Ban Bí thư Trung ương Đảng về tăng cường công tác tình báo. Tại hội nghị này, bộ đội tình báo vinh dự được Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi thư động viên và chỉ đạo.

Sau hội nghị, Nha Liên lạc đã triển khai một mạng lưới điệp báo có hiệu lực trên các địa bàn trọng yếu từ Bắc và Nam, cung cấp nhiều tin tức có giá trị chiến lược phục vụ tốt cho Trung ương Đảng và Bộ Tổng Tư lệnh lãnh đạo, chỉ đạo tiến hành các chiến dịch, đặc biệt là chiến lược Đông Xuân 1953-1954 để tiến tới Chiến dịch Điện Biên Phủ.

 Các thế hệ cán bộ ngành tình báo quốc phòng tham quan nhà bia kỷ niệm Nha Liên lạc-Thủ tướng phủ tại xã Thượng Ấm (Sơn Dương, Tuyên Quang).

Trung tướng Phan Văn Việt, nguyên Chính ủy Tổng cục II kể lại: “Để ghi dấu sự kiện hội nghị cán bộ tình báo, nhân dịp kỷ niệm 55 năm truyền thống TBQP Việt Nam (năm 2000), thực hiện chủ trương của Thường vụ Đảng ủy Tổng cục, được sự quan tâm, giúp đỡ của chính quyền và nhân dân tỉnh Tuyên Quang, Tổng cục II đã xây dựng nhà bia kỷ niệm “Nha Liên lạc-Thủ tướng phủ”. Tấm bia có trích bức thư thứ 3 Bác Hồ gửi hội nghị cán bộ tình báo với lời căn dặn: “...

Tình báo là tai mắt. Tai phải tỏ, mắt phải sáng, thì đầu óc định kế hoạch mới đúng. Đầu óc định đúng, thì chân tay hành động mới kịp thời. Ta tai mắt sáng tỏ, kế hoạch đúng sát, hành động kịp thời, thì ta nhất định thắng địch...”. Có thể thấy những điều chỉ ra trong thư đã nói lên tầm quan trọng, sự quan tâm đặc biệt của Đảng, Bác Hồ đối với việc xây dựng ngành TBQP, nêu lên một cách súc tích, bao quát tầm quan trọng của công tác tình báo.

Trên quê hương Thái Nguyên, Tuyên Quang, hai nhà bia kỷ niệm được dựng lên trở thành địa chỉ đỏ để giáo dục lịch sử truyền thống ngành TBQP. Nhà bia xây dựng theo kiến trúc truyền thống hai tầng, tám mái, khuôn viên bao quanh bằng đá xanh, hài hòa với cảnh quan thiên nhiên. Đặc biệt, hai công trình nhà bia kỷ niệm đều được tỉnh Thái Nguyên và tỉnh Tuyên Quang công nhận là Di tích lịch sử cấp tỉnh, đưa vào hành trình kết nối với các địa danh, di tích lịch sử cách mạng để nhân dân đến tham quan.

Trong ngày vui trở lại thăm hai nhà bia kỷ niệm, các thế hệ cán bộ ngành TBQP phấn khởi khi các công trình được tôn tạo bề thề, hướng tới kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống TBQP Việt Nam (25-10-1945 / 25-10-2025). Tham dự lễ khánh thành tôn tạo hai nhà bia kỷ niệm, Thiếu tướng Nguyễn Đức Lợi, Chính ủy Tổng cục II khẳng định: “Hai công trình được tôn tạo khang trang có ý nghĩa thiết thực, thể hiện truyền thống đạo lý uống nước nhớ nguồn, ghi nhớ công ơn của Chủ tịch Hồ Chí Minh với tình báo, biết ơn cấp ủy, chính quyền, nhân dân địa phương đã đùm bọc, che chở, ghi nhận công lao của những tập thể anh hùng, các anh hùng liệt sĩ và thế hệ cán bộ, chiến sĩ TBQP đối với sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Đảng. Đây cũng là nơi sinh hoạt chính trị, giáo dục truyền thống, bồi đắp lý tưởng cách mạng cho cán bộ, chiến sĩ TBQP Việt Nam, đồng thời động viên đồng bào giữ vững niềm tự hào về truyền thống anh hùng của quê hương cách mạng”.

Bài và ảnh: VŨ DUY

*Mời  bạn đọc vào chuyên mục Quốc phòng an ninh xem các tin, bài liên quan.