Ngân hàng của dân, do dân, vì dân
Một ngày trong năm 1962, Chủ tịch Hồ Chí Minh đến thăm cán bộ, công nhân Nhà máy Dệt Nam Định. Đi qua một phòng thấy có 3 người ngồi, Bác hỏi: “Các cô, chú làm gì đấy?”. Anh Đoàn Duy Bảo là kế toán đứng lên thưa: “Dạ thưa Bác, đây là bàn tiết kiệm của ngân hàng đặt tại nhà máy”. Bác cầm một quyển sổ lên, hỏi: “Nhà máy có bao nhiêu người gửi tiền tiết kiệm?”. Anh Bảo thưa: “Dạ, có tám mươi phần trăm người gửi ạ!”. Bác lại hỏi tiếp: “Thế còn hai mươi phần trăm nữa thì sao?”. Anh Bảo báo cáo: “Dạ thưa Bác, do hoàn cảnh gia đình khó khăn”... Thấy các cán bộ ngân hàng trả lời chưa đúng vào câu hỏi có lẽ là khó, Bác tìm hiểu sang vấn đề khác: “Mỗi lần được gửi bao nhiêu?”. Anh Bảo trả lời: “Dạ, gửi từ một đồng trở lên ạ!”. Bác nói: “Thế Bác có một hào, có gửi được không?”. Tất cả, từ giám đốc nhà máy, bí thư chi bộ, cán bộ ngân hàng, quỹ tiết kiệm đều không trả lời được.
Cho đến năm 1996, ông Đoàn Duy Bảo mới tâm sự với các cán bộ ngân hàng trẻ rằng: “Mãi về sau tôi mới hiểu ra rằng NHNN ta là ngân hàng của dân, do dân, vì dân nên trước hết là phải giúp đỡ dân, giúp đỡ người nghèo có vốn để làm kinh tế. Chẳng hạn, sẵn sàng nhận gửi, dù là một lần nhận gửi với số tiền rất ít. Một câu hỏi mà hơn một phần tư thế kỷ tự tôi mới tìm ra được ý nghĩa của câu trả lời”.
Trong nhiều giai đoạn lịch sử, dù bận trăm công nghìn việc, đặc biệt trong những năm cuối của giai đoạn kháng chiến chống Pháp và những năm ác liệt của cuộc đấu tranh giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, Bác Hồ vẫn luôn quan tâm đến hoạt động của ngành ngân hàng. Trong "Thư gửi Hội nghị cán bộ tài chính", ngày 20-2-1952, Bác đã đề cập rất cụ thể: “Cán bộ kinh tế tài chính phụ trách nhiều tiền của, mà chưa hoàn toàn thông thạo việc quản lý tiền của ấy. Cho nên chúng ta cần phải ra sức học tập quản lý tài sản quốc gia mà ngành mình phụ trách. Đồng thời phải trau dồi đạo đức cách mệnh: Chí công vô tư, cần kiệm liêm chính. Một lòng một dạ phụng sự Tổ quốc, phụng sự nhân dân, phụng sự kháng chiến. Dùng cách thật thà tự phê bình và phê bình, để tẩy trừ những thói tham ô lãng phí và bệnh quan liêu, để cùng nhau tiến bộ. Chiến sĩ ta liên tiếp thắng giặc ngoài mặt trận. Tôi mong rằng: Các chú là chiến sĩ kinh tế tài chính ở hậu phương, cũng cố gắng thi đua sửa chữa khuyết điểm, phát triển ưu điểm, vượt mọi khó khăn, làm cho mặt trận kinh tế-tài chính của ta cũng thắng lợi như mặt trận quân sự”.
Bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô
Trải qua 69 năm xây dựng và phát triển, thực hiện lời Bác dạy, với truyền thống đoàn kết, trách nhiệm qua các thời kỳ, ngành ngân hàng đã vượt qua muôn vàn khó khăn, thách thức, luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó. Trong công cuộc đổi mới và phát triển đất nước, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo sáng suốt của Đảng, Nhà nước, các thế hệ cán bộ ngân hàng hôm nay kế tục những thành quả của các thế hệ cán bộ đi trước, tiếp tục đồng sức, đồng lòng phấn đấu đạt nhiều kết quả đáng tự hào. Với sự chủ động, linh hoạt trong chỉ đạo, điều hành, nỗ lực, phấn đấu trong tổ chức thực hiện, hoạt động tiền tệ, ngân hàng luôn duy trì ổn định và từng bước phát triển vững chắc, góp phần quan trọng bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô, hỗ trợ tăng trưởng ở mức cao; môi trường kinh doanh được cải thiện; hệ thống các tổ chức tín dụng (TCTD) được củng cố và phát triển mạnh mẽ; cung ứng vốn kịp thời, đầy đủ và dịch vụ, tiện ích ngân hàng đa dạng, hiện đại; tiến gần hơn các thông lệ, chuẩn mực quốc tế.
Tại Hội nghị Thủ tướng Chính phủ với doanh nghiệp diễn ra ngày 9-5-2020, Thống đốc NHNN Việt Nam Lê Minh Hưng khẳng định: Trong thời gian vừa qua, đồng hành với cộng đồng doanh nghiệp, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, ngành ngân hàng đã chủ động nắm bắt, dự báo tình hình, triển khai các giải pháp cấp bách nhằm tháo gỡ khó khăn cho khách hàng vay vốn. Về điều hành chính sách tiền tệ và hoạt động ngân hàng, NHNN Việt Nam đã điều hành một cách linh hoạt, hiệu quả, góp phần kiểm soát lạm phát, không để tỷ giá biến động, bảo đảm thanh khoản nền kinh tế, giảm lãi suất, giữ nền tảng vĩ mô và môi trường kinh doanh thuận lợi, ổn định, tạo điều kiện giảm tác động của dịch Covid-19.
Bên cạnh đó, NHNN cũng chủ động đề xuất với Chính phủ cho vay tái cấp vốn lãi suất 0%, với số tiền tối đa là 16.000 tỷ đồng thông qua Ngân hàng Chính sách xã hội. Mục tiêu là giúp các doanh nghiệp có tiền trả lương cho lao động bị ngừng việc do dịch Covid-19. Tính đến ngày 8-5-2020, toàn hệ thống ngân hàng đã cơ cấu lại thời hạn trả nợ cho hơn 215.000 khách hàng với dư nợ 130.000 tỷ đồng; miễn, giảm, hạ lãi suất cho 260.000 khách hàng với dư nợ trên 1 triệu tỷ đồng, cho vay mới lãi suất ưu đãi với doanh số lũy kế từ ngày 23-1 (ngày Thủ tướng Chính phủ tuyên bố có dịch) đến nay đạt 630.000 tỷ đồng cho 182.000 khách hàng, lãi suất thấp hơn phổ biến từ 0,5% đến 2,5% so với trước dịch; miễn, giảm phí thanh toán hơn 1.000 tỷ đồng.
Trên cơ sở kết quả thực tế, kiến nghị của cộng đồng doanh nghiệp, Thống đốc NHNN Việt Nam cho biết, sẽ điều hành chính sách tiền tệ nhằm ổn định kinh tế vĩ mô, tạo điều kiện thuận lợi khôi phục kinh tế sau dịch; ổn định tỷ giá, sẵn sàng can thiệp bảo đảm ngoại tệ cho nền kinh tế. NHNN Việt Nam cam kết cung ứng đầy đủ vốn cho nền kinh tế, đồng thời căn cứ nhu cầu vốn cho tăng trưởng, sẽ cân nhắc điều chỉnh tăng trưởng tín dụng cho các ngân hàng ở mức cao hơn so với kế hoạch đầu năm.
VIỆT ANH