Phát biểu khai mạc hội thảo, ông Hồ Kiên Trung, Phó cục trưởng Cục Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) nhận định: Ngành đồ uống hiện là một trong những ngành phát sinh lượng bao bì lớn nhất.

Các loại bao bì như chai nhựa PET, lon nhôm, hộp giấy nhiều lớp... tuy quen thuộc trong đời sống hằng ngày, nhưng lại là nguồn rác thải đáng kể. Nếu không được thu gom và tái chế hiệu quả, chúng sẽ tạo áp lực lớn lên hệ thống quản lý chất thải và môi trường.

 Các đại biểu thảo luận, trao đổi tại hội thảo.

Trong bối cảnh Việt Nam thúc đẩy phát triển kinh tế tuần hoàn và giảm thiểu rác thải nhựa, việc tái chế bao bì đồ uống trở nên đặc biệt quan trọng. Hoạt động này không chỉ giúp tiết kiệm tài nguyên và giảm phát thải, mà còn tạo ra nguồn nguyên liệu tái chế cho sản xuất mới, đồng thời mang lại lợi ích thiết thực cho doanh nghiệp trong việc xây dựng hình ảnh và phát triển bền vững.

Việt Nam đã ban hành nhiều chính sách pháp luật để quản lý chất thải, trong đó Luật Bảo vệ môi trường 2020 đánh dấu bước tiến quan trọng, khi quy định rõ ràng và toàn diện về trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR). Để triển khai, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 08/2022/NĐ-CP và Nghị định số 05/2025/NĐ-CP; Bộ Tài nguyên và Môi trường ban hành Thông tư số 02/2022/TT-BTNMT và Thông tư số 07/2025/TT-BTNMT, cơ bản hoàn thiện hành lang pháp lý cho việc thực thi EPR.

Trong 3 năm qua, dù mới ở giai đoạn triển khai, chúng ta đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận. Tỷ lệ tái chế tại Việt Nam đã tăng rõ rệt, trong khi tỷ lệ chất thải chôn lấp trực tiếp ra môi trường giảm đáng kể. Trước năm 2020, khi Luật Bảo vệ môi trường chưa có hiệu lực, tỷ lệ chôn lấp còn hơn 80%, nay đã giảm xuống còn khoảng 59,32% - một tín hiệu tích cực, cho thấy nỗ lực quản lý chất thải đang dần mang lại hiệu quả.

Cùng với đó, tỷ lệ tái chế cũng tăng mạnh, đặc biệt là một phần chất thải tái chế của Việt Nam đã được xuất khẩu ra nước ngoài. Hiện nay, hoạt động xuất khẩu mới chủ yếu tập trung ở bao bì nhựa, nhưng khối lượng và giá trị kinh tế mang lại đáng kể, thậm chí cao hơn tiêu thụ trong nước. Cụ thể, xuất khẩu sang thị trường Mỹ đạt hơn 900 USD/tấn, trong khi tiêu thụ trong nước khoảng 800 USD/tấn, mở ra tiềm năng lớn cho ngành tái chế bao bì.

Kết quả khảo sát thực hiện EPR (chính sách trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất) trong doanh nghiệp đồ uống do Viện Nghiên cứu đồ uống, Hiệp hội Bia - Rượu - Nước giải khát Việt Nam (VBA) thực hiện năm 2025, 100% doanh nghiệp đã biết tới các quy định về EPR, hơn 90% doanh nghiệp đã tham gia tập huấn của Bộ NN&MT, khoảng 80% doanh nghiệp đóng quỹ Bảo vệ Môi trường; doanh nghiệp ủy quyền tái chế hiện chiếm khoảng 15%.

 Mô hình tái chế rác thải nhựa của phụ nữ tỉnh Quảng Ninh.

Về kiến nghị cụ thể đối với Nghị định EPR sắp tới, bà Chu Thị Vân Anh, Phó chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Bia - Rượu - Nước giải khát Việt Nam đề xuất, với các doanh nghiệp ngành đồ uống đã áp dụng bao bì tái chế trong sản xuất, chính sách cần hỗ trợ và thúc đẩy việc quay vòng bao bì nhựa tái chế, tạo động lực phát triển bền vững.

Khi doanh nghiệp đóng quỹ hoặc tự tổ chức tái chế, các chi phí liên quan cần được tính là chi phí hợp lý, hợp lệ trong quá trình quyết toán, nhằm đảm bảo quyền lợi doanh nghiệp. Bên cạnh đó, cần xem xét tỷ lệ tái chế phù hợp với năng lực thực tế của Việt Nam và khả năng của các đơn vị thu gom, tái chế.

Quỹ EPR nên dành một phần cho đầu tư hạ tầng và công nghệ, nâng cao hiệu quả thu gom và tái chế. Với doanh nghiệp vừa tham gia thu gom, tái chế, vừa sử dụng bao bì tái chế, nên được xem xét miễn trừ một phần trách nhiệm thu gom độc lập, khuyến khích tích hợp hoạt động trong chuỗi giá trị.

 Tin, ảnh: VĂN GIANG - NGUYỄN KIỂM

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Kinh tế xem các tin, bài liên quan.