Nhiều DN Việt Nam đang linh hoạt chuyển hướng, đẩy mạnh sản xuất, XK khẩu trang vải đáp ứng nhu cầu trong nước cũng như XK.

Giải pháp duy trì sản xuất, giữ chân người lao động

Dệt may là một ngành công nghiệp quan trọng của Việt Nam, đứng thứ hai về kim ngạch XK. Tuy nhiên, sự bùng phát của dịch Covid-19 khiến ngành dệt may phải đối mặt với "cú sốc kép". Trong tháng 2-2020, khi dịch bệnh bùng phát ở Trung Quốc, các DN dệt may Việt Nam bị đứt nguồn cung nguyên liệu, chủ yếu là vải từ Trung Quốc. Sang đến tháng 3, khi nguồn cung được nối lại thì cũng là lúc dịch bùng phát ở châu Âu và Mỹ khiến thị trường mua sắm gần như bị đóng băng, các khách hàng liên tiếp đề nghị giãn, hoãn hoặc hủy đơn hàng. Trước bối cảnh các DN dệt may trong nước đang phải sản xuất cầm chừng, trong khi thị trường khẩu trang thế giới đang trong tình trạng khan hiếm trầm trọng thì việc chuyển hướng sang sản xuất khẩu trang là giải pháp hữu hiệu để các DN dệt may có thể duy trì sản xuất, giữ chân công nhân và có thu nhập để giảm bớt thiệt hại do bị tạm dừng các đơn hàng.

Hoạt động sản xuất khẩu trang tại Công ty TNHH Một thành viên Dệt kim Đông Xuân. Ảnh: BẢO HÂN

Tổng công ty May 10 là một trong những DN đang chuyển hướng sang sản xuất khẩu trang vải XK, nhằm vơi bớt đi những thiệt hại do dịch Covid-19 gây ra. Tổng giám đốc Tổng công ty May 10 Thân Đức Việt cho biết, trong tháng 4-2020, tổng công ty sẽ thiếu hụt gần 30% đơn hàng với các sản phẩm may mặc truyền thống. Tuy nhiên, hiện có đối tác của Mỹ đặt mua 20 triệu khẩu trang vải; có đối tác Đức đã đặt mua 2 triệu khẩu trang vải... điều này hy vọng sẽ bù đắp phần nào về đơn hàng cho DN. “Sản xuất khẩu trang không thể so với giá trị sản xuất may mặc, tuy nhiên, May 10 phải chuyển đổi để thích ứng và cố gắng bù đắp thiếu hụt vì 12.000 công nhân lao động”, ông Thân Đức Việt chia sẻ.

Nhấn mạnh Việt Nam nằm trong những nước tốp đầu về XK dệt may nên chuyển sang sản xuất khẩu trang sẽ tạo ra một thị trường sôi động, Phó cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) Trần Thanh Hải cho rằng, các DN dệt may Việt Nam đã nhanh nhạy khi sản xuất được các loại khẩu trang sử dụng vải thông thường, vải kháng khuẩn, không thấm nước, chống giọt bắn, thậm chí là ngăn được tia UV hay khẩu trang phủ muối độc đáo...

Doanh nghiệp cần lưu ý về tiêu chuẩn khắt khe của từng thị trường

Trên thực tế, dịch bệnh đang diễn biến phức tạp, nhu cầu khẩu trang trên thế giới không nhỏ, song theo ông Phạm Xuân Hồng, Chủ tịch Hội Dệt may Thêu đan TP Hồ Chí Minh, nhiều DN Việt Nam có thể sản xuất được hàng khẩu trang nhưng lại chưa tìm được đầu ra, lượng đơn hàng XK vẫn còn khá khiêm tốn. Cùng với đó, yêu cầu của đối tác khá cao, phải đáp ứng các tiêu chuẩn y tế, nguyên liệu, quy cách sản phẩm…

Có cùng quan điểm, ông Trần Thanh Hải cho biết, đã có một vài DN thông báo nhận được đơn hàng dài hạn về khẩu trang, nhưng con số này còn rất ít. Theo đó, các DN XK khẩu trang vải cần tìm hiểu về tiêu chuẩn tại các thị trường để đáp ứng, xin các giấy chứng nhận phù hợp để tạo thuận lợi cho hoạt động XK. Bên cạnh đó, công tác xúc tiến thương mại, tìm khách hàng cần được đẩy mạnh trong bối cảnh nhiều khách hàng nước ngoài chưa biết về khả năng sản xuất khẩu trang vải của Việt Nam. Hiện Bộ Công Thương đã vào cuộc, đẩy mạnh kết nối DN Việt Nam với đối tác nước ngoài, chỉ đạo các thương vụ khẩn trương tìm kiếm khách hàng mua sản phẩm khẩu trang vải, khẩu trang vải kháng khuẩn của Việt Nam, góp phần tiêu thụ sản phẩm cho DN dệt may, qua đó hỗ trợ DN giảm bớt thiệt hại do dịch Covid-19 gây ra.

Trước câu hỏi: "Liệu Việt Nam có thể trở thành “công xưởng” sản xuất khẩu trang vải cho thế giới?", đại diện Cục Xuất nhập khẩu cho rằng, các DN nên xác định sản xuất khẩu trang là mặt hàng mang tính thời điểm, tính ổn định không cao, về lâu bền vẫn phải là các sản phẩm dệt may truyền thống. “Các DN dệt may có thể tranh thủ khai thác thị trường khẩu trang vải tại thời điểm này, nhưng để coi đây là một sản phẩm lâu dài, đầu tư quy mô lớn thì cần thận trọng”, ông Trần Thanh Hải nêu rõ.

Với một số yêu cầu của thị trường EU, Thương vụ Việt Nam tại Bỉ và EU, Bộ Công Thương cho biết, hiện nhiều DN đã liên hệ tìm các đối tác để XK khẩu trang, quần áo bảo hộ y tế vào EU và nhờ hệ thống Thương vụ Việt Nam tại các nước thành viên EU liên hệ tìm đối tác. Tuy nhiên, theo đơn vị này, để tránh thiệt hại về kinh tế, các DN sản xuất khẩu trang, quần áo bảo hộ y tế muốn xuất khẩu vào thị trường EU phải đáp ứng được các tiêu chuẩn thích ứng với quy định của EU, hoặc theo từng quốc gia riêng biệt. Chẳng hạn, phải có nhãn CE (thích ứng với các quy định của EU), hoặc đáp ứng bộ tiêu chuẩn mà EU đang phối hợp cùng các nước thành viên đưa ra trong trường hợp chưa có nhãn CE, để xuất khẩu vào từng quốc gia. “Việc sản xuất đại trà khẩu trang, quần áo bảo hộ y tế mà không theo tiêu chuẩn kỹ thuật nào thì rất có thể sẽ không XK được vào EU và gây dư thừa, thiệt hại về kinh tế nếu không tiêu thụ được ở các thị trường khác”, Thương vụ Việt Nam tại Bỉ và EU khuyến cáo.

KHÁNH AN