Tham dự hội nghị có các đồng chí lãnh đạo Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam, Công ty AO Zarubezhneft Liên bang Nga và Hội Dầu khí Việt Nam; 250 nhà khoa học đến từ Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam, các viện nghiên cứu, trường đại học của Việt Nam và Liên bang Nga...

Tại hội thảo, các nhà khoa học đã khẳng định ý nghĩa lịch sử của việc tìm, khai thác được dầu trong đá móng của ngành dầu khí Việt Nam. Kết quả này đã giúp đất nước từng bước vượt qua các khó khăn về kinh tế, làm thay đổi khoa học nghiên cứu của ngành dầu khí thế giới. Các nhà khoa học cũng bàn các giải pháp khoa học mới trong việc tìm kiếm, khai thác, thăm dò dầu khí trên thềm lục địa Việt Nam trong thời gian tới.

Tại hội thảo, các chuyên gia bàn các giải pháp khoa học mới trong tìm kiếm, thăm dò, khai thác dầu khí tại thềm lục địa Việt Nam.

Ngoài Việt Nam, chưa nước nào tìm được dầu từ tầng đá móng

Phát biểu khai mạc hội nghị, đồng chí Lê Việt Hải, Phó tổng giám đốc Vietsovpetro đã ôn lại kỳ tích lịch sử của Liên doanh Việt - Nga Vietsovpetro nói riêng và Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam nói chung khi mà cách đây vừa tròn 30 năm, vào ngày 6-9-1988, dòng dầu đầu tiên đi lên từ khối đá móng macma cổ của mỏ Bạch Hổ được đưa vào hệ thống công nghệ khai thác của Vietsovpetro. Việc phát hiện và đưa vào khai thác thành công thân dầu trong đá móng ở mỏ Bạch Hổ đã tạo nên một bước ngoặt lịch sử cho Ngành Dầu khí Việt Nam, làm thay đổi quan điểm truyền thống về đối tượng tìm kiếm, thăm dò dầu khí, mở ra hướng tìm kiếm thăm dò dầu khí mới vô cùng quan trọng ở bể Cửu Long nói riêng và thềm lục địa Việt Nam nói chung, thậm chí thay đổi cả phần học thuật về thăm dò, khai thác của ngành dầu khí thế giới. Việc tìm ra dầu từ đá móng đã tạo động lực hấp dẫn và thu hút mạnh mẽ các công ty dầu khí trên thế giới quay trở lại đầu tư và thúc đẩy công tác tìm kiếm, thăm dò và khai thác dầu khí ở Việt Nam, đóng góp quan trọng cho sự phát triển nhanh chóng của ngành Dầu khí Việt Nam.

Theo ông Phạm Xuân Sơn, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Khoa học và Thiết kế Dầu khí biển (NIPI), từ trước khi Việt Nam tìm thấy dầu trong đá móng thì các nhà khoa học dầu khí thế giới luôn cho rằng trong đá móng không thể có dầu. Do đó, việc phát hiện thân dầu trong đá móng ở mỏ Bạch Hổ là một kỳ tích lịch sử, nhưng làm thế nào để khai thác thân dầu này với hiệu quả kinh tế và hệ số thu hồi dầu cao nhất, bảo vệ tốt môi trường sinh thái trong hoàn cảnh đây là thân dầu đặc biệt, chưa có tiền lệ, trên thế giới chưa có kinh nghiệm là công việc hết sức khó khăn. Ngay sau khi phát hiện dầu trong đá móng và đưa vào khai thác vào năm 1988, Vietsovpetro đã tổ chức nghiên cứu tỉ mỉ thân dầu hiếm có này. Nhiều vấn đề đã được các chuyên gia Vietsovpetro, vừa tìm hiểu, học hỏi vừa mày mò nghiên cứu và từng bước thành công, đã dần dần sáng tỏ cấu trúc địa chất, những đặc thù về hệ thống dầu khí, cơ chế hình thành, mô hình đá chứa - đặc trưng thấm chứa, cũng như về mức độ sản phẩm của thân dầu. Qua đó đã xây dựng một hệ thống phương pháp luận đầy đủ, khoa học để nghiên cứu thân dầu trong đá móng từ giai đoạn thăm dò, thẩm lượng, thiết kế khai thác, công nghệ khoan và khai thác mỏ.

Tại hội thảo, các nhà  khoa  học cho biết, hiện nay trên thế giới và ngay trong khu vực Đông Nam Á cũng chưa nước nào tìm được dầu từ tầng đá móng.

Nghiên cứu các giải pháp tìm kiếm, thăm dò, khai thác mới

Kết quả việc phát hiện và khai thác thành công thân dầu trong đá móng ở mỏ Bạch Hổ là tiền đề quan trọng để Vietsovpetro không ngừng phát triển, đến nay, sau 32 năm kể từ ngày khai thác tấn dầu thô đầu tiên (26-6-1986), đặc biệt là sau khi khai thác thành công dầu từ tầng đá móng (6-9-1988), Vietsovpetro đã khai thác được hơn 230 triệu tấn dầu (trong đó dầu khai thác từ tầng đá móng chiếm hơn 85% sản lượng), cung cấp vào bờ hơn 34 tỷ m3 khí đồng hành, doanh thu bán dầu đạt gần 78 tỷ USD, nộp ngân sách nhà nước Việt Nam hơn 48 tỷ USD, góp phần quan trọng vào việc kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô và tăng trưởng kinh tế của đất nước, đảm bảo an ninh năng lượng, và khẳng định chủ quyền quốc gia trên biển.

Mặt khác, sự phát triển hiệu quả của Vietsovpetro đã là nhân tố kích thích, lôi kéo các nhà đầu tư nước ngoài vào công tác thăm dò và khai thác dầu khí ở Việt Nam, đã tạo ra động lực thúc đẩy nhiều ngành công nghiệp khác phát triển, như khí - điện - đạm, cơ khí chế tạo - lắp ráp, lọc hóa dầu, công nghiệp tàu biển và các dịch vụ dầu khí khác. Trên địa bàn tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu sau hơn 30 năm, công nghiệp dầu khí đã có tác động không nhỏ đến việc thay đổi căn bản về cơ sở hạ tầng, về cơ cấu kinh tế của địa phương.

Một giàn khai thác của Vietsovpetro tại mỏ Bạch Hổ.

TS Phan Ngọc Trung, Ủy  viên Hội đồng thành viên Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam cho rằng, kinh nghiệm nghiên cứu, tìm kiếm, thăm dò và khai thác có hiệu quả thân dầu trong đá móng đã đóng góp to lớn, quan trọng cho ngành Dầu khí Việt Nam, cho khoa học – công nghệ dầu khí thế giới, được Nhà nước, các tổ chức khoa học – công nghệ quốc gia và quốc tế đánh giá cao và trao những phần thưởng xứng đáng. Tiêu biểu là công trình “Tìm kiếm, phát hiện và tổ chức khai thác hiệu quả các thân dầu trong đá móng nứt nẻ trước Đệ tam” đã được nhận giải thưởng Hồ Chí Minh vào năm 2011 và công trình “Nghiên cứu, phát triển và hoàn thiện thành công hệ thống công nghệ thu gom, xử lý và vận chuyển dầu trong điều kiện đặc thù của các mỏ Liên doanh Vietsovpetro và các mỏ kết nối” được giải thưởng Hồ Chí Minh vào năm 2016. Theo TS Phan Ngọc Trung, trong giai đoạn hiện nay, khi sản lượng dầu trong tầng móng mỏ Bạch Hổ đã cạn kiệt, các nhà khoa học thuộc Vietsovpero nói riêng và ngành dầu khí Việt Nam nói chung cần tiếp tục có các giải pháp tối ưu để tiếp tục khai thác có hiệu quả, nâng cao hệ số thu hồi dầu, đồng thời tiếp tục thăm dò, tìm kiếm các thân dầu tương tự trên thềm lục địa Việt Nam.

Tại hội nghị, Ban tổ chức đã lựa chọn 12 báo cáo trên tổng số 60 báo cáo khoa học để trình bày và thảo luận. Các nhà khoa khọc, các nhà quản lý đều khẳng định việc Vietsovpetro duy trình được sản lượng tại mỏ Bạch Hổ sau 32 năm khai thác như hiện nay cũng là một kỳ tích, thể hiện trí tuệ, năng lực và sự quyết tâm rất lớn của tập thể lao động quốc tế Vietsovpetro. Hội nghị cũng nhìn nhận, đánh giá những thành tựu đã đạt được trong công tác nghiên cứu khoa học, áp dụng và phát triển công nghệ thăm dò và khai thác thân dầu đặc biệt hiếm có này, cũng như thảo luận, đề xuất những giải pháp tối ưu để tiếp tục khai thác có hiệu quả mỏ Bạch Hổ trong giai đoạn cuối.

Ông Phạm Xuân Sơn, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Khoa học và Thiết kế Dầu khí biển (NIPI) khẳng định, hiện nay, các nhà khoa học, lực lượng lao động Việt Nam đã có khả năng làm chủ công nghệ khai thác dầu trong đá móng, đồng thời đã phát hiện thêm các dấu hiệu, các giải pháp mới để tìm kiếm, thăm dò, khai thác các thân dầu khá đa dạng trên thềm lục địa Việt Nam. Các nhà khoa học cho rằng, ngành khoa học dầu khí Việt Nam cần tiếp tục được đầu tư nghiên cứu để hiểu tường tận hơn về đặc điểm địa chất khác biệt của thềm lục địa Việt Nam, từ đó khai thác hiệu quả tài nguyên, làm giàu cho Tổ quốc.

Bài, ảnh: QUANG PHƯƠNG