Tuyến đường cao tốc huyết mạch giúp Thủ đô cất cánh

Khi đưa vào khai thác, tuyến đường vành đai được kỳ vọng giải quyết dứt điểm tình trạng tắc nghẽn giao thông cục bộ tại các cửa ngõ ra, vào Thủ đô.

Giảm gánh nặng ngân sách bằng đối tác công-tư

Dự án đường Vành đai 4 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch chi tiết từ năm 2011. Theo phương án mới nhất UBND TP Hà Nội trình Chính phủ, đường Vành đai 4 có tổng chiều dài khoảng 112,8km, gồm 103,1km đường Vành đai 4 và 9,7km tuyến nối theo hướng cao tốc Nội Bài - Hạ Long.

Dự án được thực hiện qua 3 tỉnh, thành gồm: Hà Nội (58,2km); Hưng Yên (19,3km); Bắc Ninh (25,6km và tuyến nối 9,7km) với mức đầu tư sơ bộ khoảng 85.813 tỷ đồng. Trong đó, chi phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư là 19.590 tỷ đồng; chi phí xây dựng và thiết bị: 49.291 tỷ đồng. Dự kiến dự án sẽ kết hợp cả nguồn vốn ngân sách và vốn xã hội hóa theo hình thức BOT. Cụ thể, vốn ngân sách Trung ương 28.173 tỷ đồng; ngân sách địa phương 28.193 tỷ đồng; vốn BOT 29.447 tỷ đồng.

Tuyến đường Vành đai 4 sẽ giúp giảm tải giao thông và mở ra cơ hội phát triển mới cho Vùng Thủ đô.

Dự án sẽ có hệ thống đường song hành không liên tục chạy dọc hai bên tuyến. Trong giai đoạn đầu chưa đầu tư các cầu vượt sông Hồng và sông Đuống. Dự án sẽ giải phóng mặt bằng theo quy mô mặt cắt ngang hoàn chỉnh từ 90 - 135m với 6 làn xe cao tốc có các công trình hạ tầng kỹ thuật đồng bộ và dự trữ cho đường sắt vành đai.

Dự án đường Vành đai 4, Vùng Thủ đô Hà Nội được chia thành 7 dự án thành phần, tách riêng phần giải phóng mặt bằng và phần xây dựng đường song hành triển khai độc lập theo địa giới hành chính giữa các địa phương, thực hiện theo hình thức đầu tư công. Riêng dự án thành phần 3: Hệ thống đường cao tốc toàn tuyến và tuyến nối 9,7km sẽ đầu tư theo phương thức đối tác công – tư (PPP).

Theo đánh giá của giới chuyên gia, đầu tư PPP là lựa chọn hợp lý để san sẻ gánh nặng ngân sách eo hẹp. Nhất là với dự án đường Vành đai 4, Vùng Thủ đô có tổng mức đầu tư lớn, phân kỳ đầu tư và chia thành các dự án thành phần để thu hút nguồn lực xã hội.

Chắp cánh để Thủ đô bay cao, bay xa

Phát biểu tại kỳ họp thứ 5, Hội đồng nhân dân TP Hà Nội khóa XVI diễn ra cuối tháng 5-2022, Chủ tịch Hội đồng nhân dân TP Hà Nội Nguyễn Ngọc Tuấn khẳng định: Dự án đầu tư xây dựng đường Vành đai 4, Vùng Thủ đô Hà Nội là dự án quan trọng quốc gia, góp phần mở rộng không gian phát triển cho Thủ đô, kéo giãn mật độ dân cư tại khu vực nội đô, từng bước chuyển dịch cơ cấu kinh tế khu vực hai bên tuyến đường; tăng cường khả năng kết nối, tạo động lực, tác động lan tỏa liên vùng, thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội của thành phố, của các tỉnh trong vùng Thủ đô, vùng đồng bằng sông Hồng và vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ.

Phối cảnh của đường Vành đai 4, Vùng Thủ đô.

Theo Sở Giao thông vận tải (GTVT) Hà Nội, mạng lưới kết cấu hạ tầng giao thông khung của Vùng Thủ đô với Hà Nội là hạt nhân trung tâm, được thiết kế với bộ khung chính gồm 7 tuyến cao tốc: Hà Nội - Lào Cai; Hòa Lạc - Hòa Bình; Hà Nội - Thái Nguyên; Hà Nội - Hải Phòng; Cầu Giẽ - Ninh Bình; Đại Lộ Thăng Long; Nội Bài - Bắc Ninh.

7 tuyến cao tốc này tạo nên 4 hành lang kinh tế rất quan trọng khu vực phía Bắc là: Lào Cai - Hà Nội - Quảng Ninh; Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh; Lạng Sơn - Bắc Giang - Hà Nội; Hà Nội - Thái Nguyên, góp phần thúc đẩy mạnh mẽ sự phát triển của Hà Nội nói riêng và Vùng Thủ đô cũng như khu vực Bắc Bộ nói chung. Các tuyến đường huyết mạch chính này đều được kết nối với đường Vành đai 4.

“Vành đai 4 mới là tuyến xương sống chính của mạng lưới giao thông vùng Thủ đô. Trong bối cảnh chưa được đầu tư xây dựng, toàn bộ áp lực đổ dồn lên Vành đai 3 - tuyến đường vốn chỉ là vành đai thuộc đô thị trung tâm, bất đắc dĩ phải gánh vác thay vai trò đặc biệt này”, Giám đốc Sở GTVT Hà Nội Trần Hữu Bảo chia sẻ.

Hiện nay, cả 7 tuyến cao tốc kết nối 4 hành lang kinh tế Bắc Bộ đều lấy Thủ đô làm tâm, hướng vào Vành đai 3 Hà Nội. Nhu cầu vận tải liên tỉnh từ các tỉnh phía Nam đi phía Bắc, phía Tây và ngược lại, quá cảnh Hà Nội chủ yếu đều thông qua tuyến này. Thực tế đó đã dẫn đến tình trạng quá tải với mật độ lưu lượng giao thông cao gấp khoảng 2,5 lần so với thiết kế của Vành đai 3. Điều này khiến hình thành những điểm nghẽn trong chuỗi lưu thông của cả Vùng Thủ đô.

Thạc sĩ quản lý đô thị Phan Trường Thành nhận định: “Khi Vành đai 4 được đầu tư, hoàn thành, đưa vào khai thác, tình trạng dồn ứ giao thông cục bộ tại một số chốt kiểm soát cửa ngõ Thủ đô, cũng như nhu cầu vận tải trên cả 4 hành lang kinh tế khu vực phía Bắc quá cảnh Hà Nội sẽ được giải quyết triệt để”. Cụ thể, hàng hóa, hành khách từ Lào Cai đi Quảng Ninh, Hải Phòng hay Bắc Giang, Thái Nguyên; Nghệ An, Hà Tĩnh... sẽ không còn phải xuyên tâm qua Hà Nội.

Với vị trí chiến lược quan trọng, đường Vành đai 4, Vùng Thủ đô sẽ giúp kết nối hệ thống đường cao tốc tại Đồng bằng Bắc Bộ và mở ra cơ hội đầu tư và phát triển cho cả vùng.

Lãnh đạo Sở GTVT Hà Nội nhận định, Vành đai 4 chính là lối thoát chiến lược trong những tình huống khó khăn đột biến, đồng thời là huyết mạch quan trọng tăng cường giao thương kết nối của cả vùng Bắc bộ. Càng sớm đầu tư xây dựng, hiệu quả của Vành đai 4 đối với Hà Nội và vùng Thủ đô cũng như khu vực kinh tế trọng điểm Bắc bộ càng cao.

Thạc sĩ Phan Trường Thành cho rằng, Vành đai 4 vừa là lối thoát chiến lược cho tình trạng ùn tắc giao thông của Hà Nội, vừa là huyết mạch chính để phát triển kinh tế - xã hội, lại có ý nghĩa chiến lược quan trọng đối với an ninh, quốc phòng của Thủ đô và cả khu vực.

“Đối với Vùng Thủ đô nói chung và Hà Nội nói riêng, việc đầu tư hoàn thành dự án đường Vành đai 4 là hết sức cần thiết và cấp bách, là động lực thúc đẩy sự phát triển về mọi mặt kinh tế - xã hội, định hình chuỗi siêu đô thị của cả nước’’, Thạc sĩ Phan Trường Thành nhấn mạnh.

Bài, ảnh: NGỌC HUY