Tuân thủ đạo đức nghề nghiệp là danh dự và uy tín

Phóng viên (PV): Đạo đức nghề nghiệp trong dịch vụ lưu trữ có tác động như thế nào đến hoạt động kinh tế-xã hội, thưa ông?

Ông Đinh Thế Vinh. Ảnh: NGỌC THƯƠNG

Ông Đinh Thế Vinh: Dịch vụ lưu trữ là một hoạt động đặc thù, hoạt động này không chỉ liên quan đến dữ liệu, tài liệu lưu trữ, thông tin lưu trữ-những tài sản có giá trị đặc biệt mà còn gắn với trách nhiệm bảo đảm tính chính xác, trung thực, khách quan và bảo mật. Một hành vi vi phạm đạo đức nghề nghiệp trong lưu trữ có thể gây tổn hại lâu dài, ảnh hưởng tới quyền lợi của tổ chức, cá nhân, thậm chí tới lợi ích quốc gia, dân tộc. Đạo đức nghề nghiệp đặt ra trách nhiệm và đòi hỏi những người tham gia các hoạt động trực tiếp tiếp xúc với tài liệu lưu trữ không được thay đổi hình thức, nội dung của tài liệu; không để tài liệu bị thất lạc, hoặc tự tiện tiêu hủy tài liệu lưu trữ không theo quy định. Vì vậy, việc chỉnh lý, phân loại, lập hồ sơ khoa học cần tính khách quan, trung thực.

Nếu những người tham gia hoạt động này không tuân thủ các quy trình và yêu cầu nghiệp vụ; làm ẩu, làm sai hoặc cố tình can thiệp, thay đổi cấu trúc tài liệu, sẽ làm thay đổi tính nguyên bản của tài liệu, làm tài liệu không còn giữ được tính chính xác và những giá trị ban đầu vốn có. Mặt khác, hoạt động dịch vụ lưu trữ như chỉnh lý và số hóa tài liệu, cung cấp thiết bị, phần mềm... không chỉ là những công việc mang tính chuyên môn, kỹ thuật mà còn là những hoạt động thể hiện trách nhiệm xã hội của các doanh nghiệp, góp phần lưu giữ những di sản văn hóa, lịch sử cho thế hệ mai sau. Đó cũng là đạo đức nghề nghiệp của người làm dịch vụ lưu trữ.

PV: Trong quá trình tác nghiệp, công tác bảo đảm tính an toàn và bảo mật thông tin trong các hồ sơ, tài liệu lưu trữ luôn được ưu tiên đặt lên hàng đầu. Ông có thể chia sẻ cụ thể hơn về việc này?

Ông Đinh Thế Vinh: Tài liệu lưu trữ thường chứa thông tin mật của Nhà nước, bí mật quốc gia, bí mật của từng cá nhân, cơ quan, tổ chức; bí mật, bí quyết trong sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp. Vì vậy, những người làm dịch vụ lưu trữ nếu thiếu ý thức bảo mật, có thể dẫn tới việc lộ lọt một phần hoặc toàn bộ thông tin trong tài liệu; có thể gây hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng đến lợi ích của Nhà nước, quốc gia hoặc các đối tượng liên quan. Chính vì vậy, đạo đức nghề nghiệp đòi hỏi các doanh nghiệp lưu trữ khi thực hiện các hợp đồng dịch vụ, cần xây dựng ý thức “coi tài liệu của khách hàng như tài sản của chính mình” và cam kết bảo vệ tuyệt đối bí mật thông tin có trong tài liệu. Bên cạnh đó, những doanh nghiệp và người làm dịch vụ lưu trữ cần đặt chất lượng lên hàng đầu, không chạy theo lợi nhuận trước mắt mà bỏ qua các quy chuẩn, quy trình nghiệp vụ; hoặc thiếu trung thực trong việc xác định số lượng tài liệu cần chỉnh lý; tùy tiện khi xác định giá trị và thời hạn bảo quản của tài liệu... Có thể nói, đạo đức nghề nghiệp là yếu tố trực tiếp giúp các doanh nghiệp tạo dựng thương hiệu, uy tín và duy trì quan hệ lâu dài với khách hàng.

Hoạt động nghiệp vụ lưu trữ tại Trung tâm Đào tạo nghiên cứu khoa học tổ chức và quản lý, Hội Doanh nghiệp Lưu trữ Việt Nam. Ảnh: NGỌC THƯƠNG

PV: Việc thực thi đạo đức nghề nghiệp trong lĩnh vực lưu trữ thực tế vẫn còn gặp nhiều khó khăn, thách thức. Hội Doanh nghiệp Lưu trữ Việt Nam có định hướng gì để hỗ trợ các doanh nghiệp trong ngành lưu trữ, thưa ông?

Ông Đinh Thế Vinh: Thị trường dịch vụ lưu trữ hiện nay còn non trẻ, năng lực của các doanh nghiệp thành viên chưa đồng đều, nhận thức về vai trò của đạo đức nghề nghiệp cũng chưa đầy đủ. Sức ép duy trì hoạt động và tìm kiếm lợi nhuận trong nền kinh tế thị trường khiến một số doanh nghiệp dễ buông lỏng nguyên tắc, dẫn đến vi phạm đạo đức. Ý thức đạo đức nghề nghiệp của một bộ phận cán bộ, nhân viên chưa cao, dẫn tới hành vi thiếu chuẩn mực như cẩu thả trong nghiệp vụ hoặc có thái độ, hành vi chưa đúng mực trong giao tiếp với cấp trên, cấp dưới, với đồng nghiệp và đối tác, khách hàng.

Trên cơ sở định hướng về nhận thức, lãnh đạo Hội Doanh nghiệp Lưu trữ Việt Nam và lãnh đạo các doanh nghiệp thành viên của Hội thường xuyên phổ biến, nhắc nhở cán bộ, nhân viên về việc tuân thủ đạo đức nghề nghiệp trong quá trình thực hiện những dự án liên quan trực tiếp đến hồ sơ, tài liệu lưu trữ như chỉnh lý và số hóa tài liệu. Hội Doanh nghiệp Lưu trữ Việt Nam luôn yêu cầu các cán bộ, nhân viên khi thực hiện hoạt động chuyên môn cần nghiêm túc tuân thủ những quy định về đạo đức nghề nghiệp; đồng thời thường xuyên giám sát để có biện pháp xử lý kịp thời nếu các thành viên hoặc cá nhân có hành vi vi phạm. Trong thời gian tới, Hội sẽ lồng ghép vấn đề đạo đức nghề nghiệp trong kế hoạch triển khai các hoạt động chuyên môn; tổ chức hội thảo, tọa đàm, đào tạo, bồi dưỡng về đạo đức nghề nghiệp. Hội sẽ tổ chức chia sẻ, phổ biến các tình huống thực tế, điển hình tiên tiến hoặc một số hành vi vi phạm đạo đức nghề nghiệp gây hậu quả xấu để các thành viên và từng cá nhân tham khảo, rút ra bài học. Đồng thời quan tâm xây dựng văn hóa doanh nghiệp, trong đó xác định rõ việc tuân thủ đạo đức nghề nghiệp là danh dự và uy tín của doanh nghiệp lưu trữ Việt Nam.

PV: Trân trọng cảm ơn ông!