Thành công phụ thuộc vào ý thức mỗi người

QĐND - Mới đây, Bộ Y tế đã đưa ra dự thảo lần 1 Luật Phòng, chống tác hại của lạm dụng rượu, bia. Dự thảo Luật do Vụ Pháp chế (Bộ Y tế) soạn thảo, trong đó có quy định cấm bán rượu, bia sau 22 giờ đang gây nhiều băn khoăn trong dư luận. Để hiểu thêm về vấn đề này, phóng viên Báo Quân đội nhân dân đã có cuộc trao đổi với TS Nguyễn Huy Quang, Vụ trưởng Vụ Pháp chế, để hiểu rõ hơn về vấn đề này.

TS Nguyễn Huy Quang, Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Y tế).

Phóng viên (PV): Thưa ông, dựa trên cơ sở nào để Bộ Y tế xây dựng Luật Phòng, chống tác hại của lạm dụng rượu, bia?

TS Nguyễn Huy Quang: Phòng, chống tác hại thuốc lá và tác hại rượu, bia là hai vấn đề quan trọng trong việc dự phòng các bệnh không lây nhiễm. Đối với rượu, bia, nếu uống mức độ vừa phải, trong hàm lượng cho phép, phù hợp với thể chất con người Việt Nam, thì sẽ tốt cho sức khỏe. Tuy nhiên, nếu lạm dụng dẫn tới nghiện sẽ gây tác hại lớn đối với sức khỏe người sử dụng. Người lạm dụng rượu, bia có thể mắc các bệnh liên quan đến tâm thần, xơ gan, ung thư, các bệnh tim mạch, huyết áp, sức khỏe tình dục... Ngoài ra, lạm dụng gây ra các rối loạn về hành vi, dẫn đến không kiểm soát được bạo lực gia đình, các hành vi gây thương tích, thậm chí đánh nhau dẫn đến chết người. Lạm dụng rượu, bia khi say còn gây ra tai nạn giao thông. Qua điều tra cho thấy, có tới 60% số vụ tai nạn giao thông có liên quan đến say rượu, bia.

PV: Trong dự thảo luật có quy định cấm bán rượu, bia từ 22 giờ đến 24 giờ, ông có thể cho biết tại sao lại có quy định này?

TS Nguyễn Huy Quang: Tôi xin đính chính lại là trong dự thảo Luật có quy định cấm bán rượu, bia từ 22 giờ hôm trước, đến 6 giờ sáng hôm sau chứ không phải từ 22 giờ đến 24 giờ. Khi xây dựng dự thảo luật, chúng tôi phải thu thập các văn bản luật của nước ngoài để tham khảo; thu thập bằng chứng khoa học trong và ngoài nước để làm căn cứ xây dựng. Sau khi tham khảo từ nhiều nguồn, chúng tôi nhận thấy đa số các nước trên thế giới đều có quy định cấm bán rượu, bia sau 22 giờ, vì thời điểm này uống rượu, bia rất có hại cho sức khỏe. Ngoài ra còn gây ồn ào, mất trật tự an toàn xã hội, ảnh hưởng người xung quanh. Còn nếu mọi người mua về nhà uống thì không ai cấm được.

PV: Theo quy định, các cơ sở hoạt động kinh doanh được phép kinh doanh đến 24 giờ, bây giờ dự thảo Luật chỉ cho phép bán rượu đến 22 giờ, liệu có "vướng" gì không, thưa ông?

TS Nguyễn Huy Quang: Đúng là các cơ sở kinh doanh được phép hoạt động đến 24 giờ. Tuy nhiên, khi kinh doanh những mặt hàng có điều kiện thì phải tuân thủ. Rượu là một trong những mặt hàng kinh doanh có điều kiện. Người bán hàng chỉ không được bán rượu, còn các mặt hàng khác vẫn được phép kinh doanh theo đăng ký.

PV: Cá nhân ông đánh giá như thế nào về tính khả thi của phương án này, khi mà lực lượng chức năng không thể giám sát được người bán rượu, bia có bán quá quy định cho phép hay không? Làm sao biết người mua uống quá lượng cho phép rồi để không bán nữa?

TS Nguyễn Huy Quang: Những vấn đề bạn nêu, khi xây dựng dự thảo luật chúng tôi đã nghĩ tới. Khả thi hay không còn phụ thuộc vào ý thức tự giác của mỗi người và trách nhiệm công dân, trách nhiệm pháp lý. Bất kể luật nào sau khi được ban hành, phụ thuộc vào ý thức chấp hành, hiểu và chấp hành đúng quy định pháp luật của mỗi người; đồng thời còn phụ thuộc vào ý thức trách nhiệm của chủ các cơ sở kinh doanh, của người bán hàng hiểu biết được pháp luật và không quá vì mục đích lợi nhuận. Tóm lại, mỗi người phải tự điều chỉnh hành vi của mình và nên nhìn các quy định của pháp luật dưới góc độ nhân văn.

PV: Vậy lực lượng nào sẽ xử phạt những vi phạm nêu trên, thưa ông?

TS Nguyễn Huy Quang: Đó là các lực lượng thanh tra như thanh tra quản lý thị trường, thanh tra y tế, thanh tra của đơn vị cấp giấy phép kinh doanh, cùng với đó là chủ tịch UBND các cấp.

Tôi cho rằng, công tác thanh tra, kiểm tra phải tiến hành thường xuyên, khi phát hiện sai phạm thì phải xử phạt thật nghiêm, thậm chí rút giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh. Ở TP Hồ Chí Minh, lực lượng công an đã từng phải chốt chặn ở các quán nhậu để xử phạt những người uống rượu bia rồi tham gia giao thông. Nếu làm thật nghiêm, lập tức mọi người sẽ thay đổi.

PV: Thưa ông, Việt Nam từng có nhiều quy định liên quan đến cấm rượu, bia, nhưng việc thực hiện thật sự chưa hiệu quả. Chẳng hạn như quy định cấm cán bộ công chức uống rượu, bia trong giờ hành chính, giờ ăn trưa... Ông nghĩ sao về điều này?

TS Nguyễn Huy Quang: Tôi được biết, gần đây đã có hơn 10 địa phương thực hiện khá tốt quy định này. Chẳng hạn như ở Trà Vinh đã kỷ luật 9-10 đảng viên, nhờ đó đã giảm hẳn tình trạng uống rượu bia lan tràn trong giờ làm việc; giảm lãng phí mà năng suất thi hành công vụ lại tăng lên. Hay như ở Bình Dương, Lạng Sơn, Bắc Ninh... cũng là những địa chỉ làm tốt việc cấm cán bộ, công chức uống rượu bia trong giờ hành chính.

PV: Xin cảm ơn ông!

THU HƯƠNG (thực hiện)