Sửa Luật Giá: Quỹ bình ổn giá xăng dầu còn cần thiết duy trì?

Báo cáo về một số vấn đề lớn còn ý kiến khác nhau của dự án Luật Giá (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Phú Cường cho biết, tại Kỳ họp thứ 4, Quốc hội đã thảo luận và cho ý kiến về dự án luật này.

Trên cơ sở ý kiến của các đại biểu Quốc hội, Thường trực Ủy ban Tài chính, Ngân sách đã kịp thời phối hợp với cơ quan soạn thảo để thống nhất định hướng giải trình, tiếp thu ý kiến các đại biểu; tổ chức hội thảo lấy ý kiến chuyên gia, doanh nghiệp, hiệp hội, các đối tượng liên quan về dự thảo luật; chủ trì phối hợp với cơ quan soạn thảo, Ủy ban Pháp luật và các cơ quan liên quan rà soát và chỉnh lý, hoàn thiện từng điều khoản của dự thảo luật.

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Phú Cường phát biểu tại phiên họp.

Đáng chú ý, một trong những nội dung còn có ý kiến khác nhau trong dự thảo luật liên quan đến Quỹ Bình ổn giá xăng dầu.

Về vấn đề này, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Phú Cường cho biết, nhiều ý kiến tán thành về sự cần thiết duy trì Quỹ bình ổn xăng dầu, bởi nhiều nguyên nhân.

"Quỹ bình ổn là một trong những công cụ điều tiết giá xăng dầu trong nước, là biện pháp kinh tế, không phải là can thiệp hành chính. Trong bối cảnh hiện nay, khi thị trường xăng dầu của Việt Nam vẫn chưa hoàn toàn vận hành theo quy luật thị trường, cần có sự điều hành của Nhà nước; việc quản lý điều hành giá bán lẻ xăng dầu trong nước vẫn thông qua giá cơ sở; chu kỳ điều chỉnh giá xăng dầu trong nước còn tương đối dài; lượng dự trữ xăng dầu còn mỏng thì việc bỏ quỹ là chưa phù hợp", Chủ nhiệm Nguyễn Phú Cường nêu rõ một số nguyên nhân giữ Quỹ bình ổn xăng dầu.

Mặt khác, Chủ nhiệm Nguyễn Phú Cường cũng nêu thực trạng thời gian qua cho thấy: Khi giá xăng dầu thế giới biến động thì Quỹ bình ổn xăng dầu đã phát huy vai trò “điều hòa”, góp phần giảm tần suất và mức điều chỉnh tăng giá bán xăng dầu, giảm biên độ biến động giá, từ đó giảm thiểu các tác động tiêu cực đến sản xuất, kinh doanh, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát.

"Tuy nhiên, nhiều ý kiến đề nghị bổ sung quy định làm rõ tính chất hoạt động có thời hạn, Chính phủ chịu trách nhiệm công khai, hiệu quả, kịp thời trong quản lý, sử dụng quỹ", Chủ nhiệm Nguyễn Phú Cường nhấn mạnh thêm.

Quang cảnh phiên họp.

Mặc dù vậy, ở chiều ngược lại, Chủ nhiệm Nguyễn Phú Cường cho biết, một số ý kiến đề nghị không tiếp tục duy trì Quỹ bình ổn giá xăng dầu, vì đây là quỹ tài chính do người tiêu dùng chi trả, song lại do doanh nghiệp quản lý và quyết định sử dụng lại nằm tại cơ quan điều hành, chưa có quy định về thời hạn hoạt động của quỹ...

Mặt khác, cũng theo ý kiến các đại biểu, hiện nay, giá xăng dầu trong nước đã liên thông với giá thế giới, việc lập quỹ là sự can thiệp của nhà nước vào một loại mặt hàng có tính nhạy cảm rất cao với thị trường, khiến giá xăng dầu trong nước và thế giới khó đồng nhất.

"Trường hợp cần thiết, nhà nước có thể sử dụng những công cụ khác như thuế, phí hoặc hỗ trợ trực tiếp đối tượng yếu thế chịu ảnh hưởng nặng nề từ giá xăng dầu tăng cao", nhiều ý kiến đề nghị.

Từ những ý kiến như trên, Chủ nhiệm Nguyễn Phú Cường đề nghị, tiếp thu ý kiến đa số đại biểu Quốc hội, trong quản lý, điều hành Quỹ bình ổn giá xăng dầu, Chính phủ cần đề cao tính công khai, minh bạch về thực trạng nguồn lực, việc sử dụng quỹ; đồng thời nâng cao tính kịp thời, hiệu quả thực tế trong điều hành, nhất là khi có biến động, đồng thời có lộ trình để sớm đưa giá xăng dầu của Việt Nam hoàn toàn vận hành theo quy luật thị trường.

THẢO NGUYÊN