Đi qua những con đường quanh co của làng Quỳnh Bội, xã Quỳnh Phú, tôi tìm tới ngôi nhà 2 tầng khang trang của anh Vũ Xuân An. Hiện cuộc sống của gia đình anh được coi là khá sung túc với nghề đúc đồng nổi tiếng. Tuy nhiên, để có được như ngày hôm nay, anh đã phải trải qua những vất vả, thăng trầm...

Anh Vũ Xuân An (bên trái) cùng cộng sự bên cạnh công trình tượng đồng Phật hoàng Trần Nhân Tông. Ảnh do nhân vật cung cấp 

Sinh ra trong một gia đình nghèo, năm 17 tuổi mẹ mất, bố bị bệnh, em trai nhỏ, mọi việc trong gia đình đều do An gánh vác. Ngay từ nhỏ, anh đã có chí hướng phải học được một nghề để thoát nghèo. Vì vậy, năm 1996, Vũ Xuân An quyết định lên Hà Nội vừa làm việc kiếm tiền, vừa học nghề đúc đồng. Sau gần 7 năm học nghề, anh đã có chút vốn và về quê mở xưởng đúc đồng với các sản phẩm như: Chuông khánh, lư hương, tranh đồng, tượng đồng... Nhờ sự giới thiệu của những người quen ở Hà Nội, anh sớm có một lượng khách hàng tương đối ổn định. Đến nay, cơ sở của anh mỗi năm doanh thu khoảng 1 tỷ đồng, tạo việc làm cho 7 thanh niên trong làng với mức lương 6 triệu đồng/người/tháng.  

Ngoài việc tập trung sản xuất ở xưởng, anh An còn đảm nhận các công trình đúc đồng lớn ở nhiều địa phương trên cả nước. Nhờ mối quan hệ với Công ty TNHH Xây dựng Mỹ thuật Hà Nội, anh đã có cơ hội được phụ trách xây dựng tượng đồng Phật hoàng Trần Nhân Tông lớn nhất Việt Nam, tọa lạc trên đỉnh An Kỳ Sinh, Yên Tử (Quảng Ninh). Đây là một công trình lớn, kéo dài trong 4 năm (từ năm 2009 đến 2013). Để hoàn thành công trình có sự phối hợp thực hiện của nhiều cá nhân, tổ chức như: Giáo hội Phật giáo Việt Nam, chính quyền địa phương, Ban quản lý Di tích và rừng quốc gia Yên Tử, những thành viên của tổ đúc đồng do anh trực tiếp phụ trách. Anh kể: “Được giao trọng trách, tôi đã đi tìm thợ giỏi ở khắp các tỉnh: Bắc Ninh, Hòa Bình, Bắc Giang, Lạng Sơn, Nam Định... để mời họ tham gia. Khi thực hiện, chúng tôi gặp nhiều khó khăn do điều kiện thời tiết khắc nghiệt, địa hình núi đá chật hẹp, hiểm trở, cao gần 1.000m so với mực nước biển... Theo thiết kế, tượng Phật hoàng cao 12,6m, nặng khoảng 139 tấn, tọa trên đài sen bằng bê-tông cốt thép ốp đá điêu khắc. Để hoàn thành công việc, chúng tôi tiến hành đặt các lò nấu trên giàn giáo rồi rót trực tiếp vào khuôn. Có những ngày 9 lò nấu cùng một thời điểm với số lao động lên tới hơn 100 người. Khi thời tiết lạnh giá, chúng tôi phải nhúng tay vào nước nóng cho đỡ cóng để nặn khuôn đúc tượng cho kịp tiến độ. Cuối cùng, những cố gắng của mọi người đã được đền đáp bằng lễ khánh thành công trình vào cuối năm 2013”.

Chia tay tôi, anh Vũ Xuân An vẫn còn những trăn trở về sự phát triển nghề đúc đồng của quê hương. Hiện nay, ở làng Quỳnh Bội có 18 hộ đúc đồng, tuy nhiên những sản phẩm mà họ làm ra chưa được nhiều người biết đến, mức tiêu thụ có hạn. Mong muốn của người thợ này là có thể xây dựng thương hiệu đúc đồng riêng cho làng Quỳnh Bội, từng bước tìm được chỗ đứng trên thị trường...

NGUYỄN VŨ