Cùng với chú trọng phát triển kinh tế, nâng cao thu nhập, chính quyền và nhân dân nơi đây còn có nhiều cách làm để giữ gìn môi trường nông thôn sạch đẹp, nâng cao đời sống tinh thần... 

Miền quê đáng sống là cảm nhận của hầu hết những người có dịp về với huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định. Những ngôi nhà yên bình được bao bọc bởi những khuôn viên cây xanh; những con đường bê tông thẳng tắp, ven đường phủ đầy sắc hoa mười giờ rực rỡ cùng hai hàng cau vươn thẳng lên trời cao, tạo vẻ đẹp riêng có cho miền quê trù phú này. Là lá cờ đầu trong phong trào xây dựng NTM, năm 2018, huyện Hải Hậu tiếp tục được Trung ương chọn là một trong 4 huyện xây dựng mô hình thí điểm huyện NTM kiểu mẫu với nội dung "sáng, xanh, sạch, đẹp để phát triển bền vững" giai đoạn 2019-2025. Hải Hậu đặt mục tiêu, hết năm 2020 có 100% các xóm và xã, thị trấn đạt NTM nâng cao, đưa huyện này thành huyện NTM nâng cao đầu tiên trong cả nước.

Xã Đồng Sơn, huyện Nam Trực là một trong những điểm sáng trong phong trào xây dựng NTM nâng cao của tỉnh. Xuất phát điểm là vùng quê thuần nông nghèo nhưng giờ đây về xã Đồng Sơn, mọi con đường liên thôn, liên xã đều được trải bê tông, cứng hóa với những dải cây xanh, điện chiếu sáng. Nhà cao tầng xuất hiện ngày càng nhiều; nhà văn hóa, sân vận động ở từng thôn đều được xây mới và nâng cấp... tạo khí thế thi đua sôi nổi trong mọi lĩnh vực kinh tế-xã hội. Đây là những thành quả quan trọng của việc huy động sức dân, tập trung mọi nguồn lực để thực hiện Chương trình xây dựng NTM của xã Đồng Sơn trong giai đoạn vừa qua. Đồng Sơn đã hoàn thành xây dựng NTM từ năm 2017 và "về đích" xây dựng NTM nâng cao vào năm 2019.

leftcenterrightdel
Đường liên thôn tại xã Nam Hồng-xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao của huyện Nam Trực.

Là huyện có 3 xã đạt chuẩn NTM nâng cao, theo ông Lưu Quang Tuyển, Chủ tịch UBND huyện Nam Trực, thành quả của quá trình xây dựng NTM tại Nam Trực nói riêng, tỉnh Nam Định nói chung có được là nhờ sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị cũng như sự đồng thuận của người dân. Ngay từ khi bắt tay vào xây dựng NTM, cấp ủy, chính quyền các cấp đã tích cực công tác tuyên truyền, vận động, làm cho dân hiểu, dân tin và nhận thức được trách nhiệm cũng như quyền lợi trong xây dựng NTM ở địa phương. Từ đó phát huy sức mạnh nội lực, khơi dậy sức dân.

Theo ông Nguyễn Sinh Tiến, Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Chánh văn phòng Điều phối NTM tỉnh Nam Định, xây dựng NTM kiểu mẫu là đi vào chiều sâu chất lượng để NTM bền vững hơn, hiệu quả hơn. Còn xã được công nhận nông thôn kiểu mẫu là xã đạt chuẩn NTM nâng cao theo quy định và đáp ứng 3 nhóm tiêu chí: Sản xuất, thu nhập, hộ nghèo; giáo dục, y tế, văn hóa; môi trường, an ninh trật tự và hành chính công.

Tháng 7-2019, Nam Ðịnh là một trong hai tỉnh đầu tiên của cả nước hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM, về đích sớm hơn 1,5 năm so với mục tiêu Nghị quyết Đại hội Ðảng bộ tỉnh Nam Ðịnh lần thứ XIX đã đề ra. Toàn tỉnh phấn đấu đến hết năm 2020 có từ 25% số xã, thị trấn đạt chuẩn NTM nâng cao, 10 mô hình NTM kiểu mẫu, 100 sản phẩm OCOP (Chương trình "mỗi xã một sản phẩm") trở lên. Năm 2025, có ít nhất 50% số xã, thị trấn trở lên đạt chuẩn NTM nâng cao; 25% số xã, thị trấn trở lên đạt chuẩn NTM kiểu mẫu và 50% số huyện đạt chuẩn NTM nâng cao, huyện Hải Hậu được công nhận huyện NTM kiểu mẫu.

Phong trào thi đua chung sức xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu đang được các cấp, ngành, địa phương và nhân dân tỉnh Nam Định hưởng ứng tích cực, bằng nhiều hoạt động thiết thực. Năm 2019, toàn tỉnh Nam định đã có 13 xã được công nhận đạt NTM nâng cao; năm 2020, có 77 xã đăng ký đạt chuẩn NTM nâng cao; 3 xã xây dựng NTM kiểu mẫu; 112 xã, thị trấn có mô hình thôn, xóm NTM kiểu mẫu. Tuy nhiên, ông Nguyễn Sinh Tiến đánh giá: Một trong những tiêu chí "làm khó" trong xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu hiện nay là môi trường. Bên cạnh đó, tỉnh xác định việc triển khai Chương trình OCOP là giải pháp quan trọng để thực hiện nhóm tiêu chí về sản xuất, thu nhập, hộ nghèo trong xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu. Hết năm 2020, Nam Ðịnh đã có 140 sản phẩm OCOP đạt 3-4 sao, bước đầu tạo phong trào khởi nghiệp, tăng cường sản xuất tập trung, liên kết theo chuỗi giá trị. Tuy nhiên, Chương trình OCOP ở một số địa phương chưa thực sự quyết liệt nên chưa có nhiều sản phẩm. Công tác cải tiến, nâng cấp sản phẩm OCOP sau khi được công nhận chưa rõ nét, các cơ sở sản xuất chưa đầu tư thay đổi nhiều trong chế biến sản phẩm. 

Để Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM giai đoạn 2021-2025 được thực hiện hiệu quả, Văn phòng Điều phối NTM tỉnh Nam Định đề nghị, Văn phòng Điều phối NTM Trung ương tham mưu cho các cơ quan liên quan sớm ban hành Bộ tiêu chí NTM giai đoạn 2021-2025 để các địa phương có cơ sở trong việc xác định mục tiêu xây dựng NTM; tăng cường hỗ trợ để tạo nguồn lực cho các địa phương xây dựng NTM; ban hành cơ chế, chính sách ưu đãi hơn, tạo điều kiện hình thành cánh đồng mẫu lớn, thu hút đầu tư vào nông nghiệp...

 Bài và ảnh: MINH ĐỨC