Một diện mạo nông thôn mới trù phú, thân thiện, hiện đại đang hiện lên ngày càng rõ nét, sự hài lòng, đồng thuận của người dân nông thôn ngày một nâng lên.

Bước đầu hình thành diện mạo NTM nâng cao, kiểu mẫu

Trong thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM giai đoạn 2010-2020, Nam Định về đích khá sớm khi đến giữa năm 2019, 100% số xã trong tỉnh đã đạt chuẩn. Năm 2019, Nam Định là tỉnh đầu tiên trở thành "Tỉnh NTM", về đích sớm hơn 1,5 năm so với mục tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX và sớm hơn 1,5 năm so với Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM.

leftcenterrightdel
Cảnh quan sáng-xanh-sạch-đẹp tại xã nông thôn mới nâng cao Giao Xuân, huyện Giao Thủy. 

Song để bắt tay xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu, Nam Định cũng trải qua nhiều khó khăn. Theo ông Trần Anh Dũng, Phó chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Nam Định, thời điểm bắt đầu, phong trào xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu chưa đồng đều, tiến độ thực hiện ở một số xã còn chậm, huy động nguồn lực còn hạn chế. Công tác bảo vệ môi trường cung cấp nước sạch tập trung chưa thực sự bền vững... Lợi thế lớn nhất của Nam Định khi đó, theo ông Trần Anh Dũng đó là nguồn lực từ nhân dân. Ngay từ những ngày đầu xây dựng NTM, tỉnh Nam Định đã bám sát quan điểm người dân làm trọng tâm-vừa là chủ thể, vừa là nguồn lực, cũng như là đối tượng được thụ hưởng.

Từ thực tế đó, ngày 18-6-2021, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Nam Định đã ban hành Nghị quyết số 06-NQ/TU về xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu giai đoạn 2021-2025 (Nghị quyết số 06-NQ/TU). Mục tiêu then chốt của nghị quyết là xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu để đời sống vật chất và tinh thần của người dân giàu có và thịnh vượng, tiệm cận với đô thị. Tiếp tục xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế-xã hội đồng bộ, hiện đại và kết nối chặt chẽ với đô thị hóa. Đưa kinh tế nông thôn phát triển mạnh mẽ, sản xuất tiên tiến, nông dân chuyên nghiệp, chú trọng nông nghiệp sạch, công nghệ cao gắn với công nghiệp chế biến, thương mại, dịch vụ, du lịch và ứng phó với biến đổi khí hậu...

Mặc dù gặp nhiều khó khăn do dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, ảnh hưởng toàn diện đến đời sống kinh tế-xã hội của nhân dân, song sau hơn một năm triển khai thực hiện Nghị quyết số 06-NQ/TU, Nam Định đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, nổi bật. Hết năm 2021, toàn tỉnh Nam Định có 106 xã, thị trấn (chiếm 52% tổng số xã, thị trấn) đã được công nhận đạt chuẩn NTM nâng cao. Tính đến tháng 7-2022, có thêm 65 xã, thị trấn đủ điều kiện để trình UBND tỉnh công nhận đạt chuẩn NTM nâng cao. Một số huyện có kết quả nổi bật về số xã đã được công nhận đạt chuẩn NTM nâng cao như: Hải Hậu (100% số xã), Nghĩa Hưng (71% số xã), Vụ Bản (56% số xã), Trực Ninh (48% số xã). Nam Định được Ban chỉ đạo Trung ương các chương trình mục tiêu quốc gia đánh giá là một trong những tỉnh thực hiện tốt Chương trình xây dựng NTM nâng cao và Chương trình “mỗi xã một sản phẩm” (OCOP). Một số địa phương có nhiều sản phẩm OCOP đạt 3-4 sao như: Huyện Hải Hậu (78 sản phẩm), huyện Giao Thủy (58 sản phẩm), thành phố Nam Định (23 sản phẩm).

Về xây dựng NTM kiểu mẫu, đến tháng 6-2022, toàn tỉnh có hơn 820 thôn, xóm, tổ dân phố đạt chuẩn. Đi đầu trong phong trào của tỉnh là huyện Hải Hậu, địa phương đã thực hiện hiệu quả đề án xây dựng thí điểm mô hình huyện NTM kiểu mẫu “Sáng, xanh, sạch, đẹp để phát triển bền vững”. Huyện Hải Hậu đã hình thành 4 tuyến đường kiểu mẫu; trung tâm văn hóa, thể thao huyện đạt chuẩn quốc gia; có 6/8 trường THPT đạt chuẩn quốc gia mức độ 2 lần đầu; hình thành 4 cụm công nghiệp và 1 cụm làng nghề, thu hút hơn 25.000 lao động... Đáng chú ý, tổng vốn huy động nguồn lực thực hiện Chương trình xây dựng NTM từ năm 2021 đến tháng 6-2022 đạt 17.540 tỷ đồng; trong đó, huy động đóng góp tự nguyện của người dân và cộng đồng đạt 1.561,962 tỷ đồng (chiếm 8,9%). Điều này cho thấy, tại Nam Định, vai trò của người dân được phát huy mạnh mẽ trong quá trình thực hiện các tiêu chí NTM.

Phát triển sản xuất, nâng cao chất lượng đời sống

Nam Định đặt mục tiêu đến năm 2025, toàn tỉnh có 50% số xã, thị trấn trở lên đạt chuẩn NTM nâng cao; 25% số xã, thị trấn trở lên đạt chuẩn NTM kiểu mẫu; 50% số huyện đạt chuẩn NTM nâng cao; huyện Hải Hậu được công nhận là huyện NTM kiểu mẫu; phấn đấu có từ 300 sản phẩm OCOP đạt 3 sao trở lên.

Để cụ thể hóa mục tiêu trên, ông Trần Anh Dũng cho biết, UBND tỉnh Nam Định đã đề ra các giải pháp trọng tâm để tập trung thực hiện. Trong đó, chú trọng phát triển kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại, bảo đảm kết nối nông thôn-đô thị và liên vùng; ưu tiên hạ tầng giao thông, công nghiệp, thương mại, dịch vụ, khu "đô thị mới" ở nông thôn, khu xử lý rác thải tập trung liên huyện, liên vùng... khai thác tối đa các tiềm năng, lợi thế sẵn có. Tập trung huy động, quản lý, sử dụng hiệu quả những nguồn lực, nhất là xã hội hóa để xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu; khuyến khích các mô hình người dân tự chủ, tự làm, tự chịu trách nhiệm trong xây dựng, quản lý, khai thác các cơ sở hạ tầng, thiết chế văn hóa. Đẩy mạnh phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập của người dân, cơ cấu lại ngành nông nghiệp nâng cao năng suất, giá trị gia tăng và phát triển bền vững. Chú trọng thu hút các doanh nghiệp lớn đầu tư, phát triển nông nghiệp sạch, hữu cơ, ứng dụng công nghệ cao gắn với công nghiệp chế biến. Tăng cường hợp tác quốc tế trong sản xuất nông nghiệp...

Bài và ảnh: KHÁNH AN