QĐND Online - Lịch sử Ngày Nam Bộ kháng chiến đến nay đã 69 năm (23-9-1945/23-9-2014), nhưng cứ mỗi khi nghe lại bài ca "Nam Bộ kháng chiến" của nhạc sĩ Tạ Thanh Sơn, với những lời ca: “Mùa thu rồi ngày hăm ba, ta đi theo tiếng kêu sơn hà nguy biến/Rền khắp trời lời hoan hô, dân quân Nam nhịp chân tiến đến trận tiền...” lại gợi nhớ và nhắc nhở các thế hệ người dân Việt Nam về những ngày đầu gian khổ kháng chiến của quân và dân Nam Bộ.

Trên bờ sông Vàm Cỏ Tây trên địa bàn thị xã Kiến Tường (Long An) vẫn còn nguyên khẩu súng thần công mà quân và dân Mộc Hóa-Kiến Tường đã bắn vào đoàn tàu chiến của Pháp trong những ngày Nam Bộ sục sôi kháng chiến, với quyết tâm “Thà hy sinh tất cả chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ”. Và trên mảnh đất Kiến Tường xưa, mùa thu ngày ấy vẫn còn vang mãi, in sâu vào ký ức.

Trung tướng Trần Đơn, Tư lệnh Quân khu 7 (hàng đầu, thứ 3 từ trái sang) đến thăm cửa khẩu Bình Hiệp, huyện Kiến Tường.

Chúng tôi đến thăm gia đình cựu chiến binh Tô Kường, ở khu phố 6, thị xã Kiến Tường trong những ngày cuối tháng 9. Ông nguyên là chiến sĩ Sư đoàn 8, nguyên Chủ tịch Mặt trận Tổ quốc thị trấn Mộc Hóa, là chủ một gia đình nông dân sản xuất giỏi, nuôi dạy con cái thành đạt. Dưới nắng vàng, vườn  hoa thanh long trước sân nhà nở trắng càng tôn bật tượng đài bằng đồng đen với 2 chiến sĩ trẻ hiên ngang giương cao cờ đỏ sao vàng bên khẩu súng thần công, do ông  đầu tư kinh phí xây dựng trước sân nhà với sự đồng ý của chính quyền địa phương cũng như sự ủng hộ cao của cựu chiến binh và  nhân dân Kiến Tường.

Những tư liệu lịch sử về Nam Bộ kháng chiến trên quê hương Mộc Hóa-Kiến Tường  được ông đóng lại thành tập và lưu giữ cẩn thận. Tháng 10 năm 1945, thực dân Pháp đánh chiếm thị xã Tân An và mở rộng địa bàn kiểm soát ở vùng Đồng Tháp Mười. Khu 8 do đồng chí Trần Văn Trà được chỉ định là Khu bộ trưởng đóng tại Bắc Chang, xã Tuyên Thạnh, huyện Mộc Hóa. Chi đội 14 được thành lập với hơn 100 cán bộ, chiến sĩ do đồng chí Lê Văn Tạo chỉ huy, được trang bị một khẩu súng đại liên, một khẩu trung liên với 25 viên đạn cùng một số súng trường, tiểu liên, mã tấu, đặc biệt là có khẩu thần công. Trước tình hình địch dùng máy bay ném bom bắn phá Mộc Hóa và trinh sát do thám dọc sông Vàm Cỏ Tây, Chi đội 14 nhận nhiệm vụ phục kích đánh địch trên hướng chính-hướng sông Vàm Cỏ Tây.

Với ý chí quyết tâm cao, đơn vị phát huy tốt hỏa lực của các loại súng, nhất là hỏa lực của khẩu thần công đặt sát mé sông bắn đoàn tàu chiến của địch. Đó là trận đánh đầu tiên, tiếng súng đầu tiên của quân vùng Đồng Tháp Mười trong những ngày Nam Bộ kháng chiến.

Trò chuyện với chúng tôi, cựu chiến binh Tô Kường chia sẻ về động lực thôi thúc ông xây tượng đài Nam Bộ Kháng chiến ngay trước nhà mình: “Tôi xây tượng đài xuất phát từ lòng tự hào, cũng như để giáo dục con cháu, thế hệ hôm nay phải khắc ghi trang sử vẻ vang những ngày đầu Nam Bộ kháng chiến. Sự hy sinh to lớn của thế hệ cha ông đã góp phần làm nên diện mạo của một thị xã Kiến Tường phồn vinh và tươi đẹp hôm nay”.

Một góc thị xã Kiến Tường hôm nay.

Rời thị xã sầm uất, chúng tôi đến xã biên giới Thạnh Trị-một xã thuần nông của huyện Kiến Tường. Dù đang mùa lũ nhưng nơi đây vẫn yên bình với những cánh đồng lúa vàng ươm trĩu hạt, từng đàn bò nhẩn nha gặm cỏ. Cuộc sống của bà con đang từng ngày đổi thay. Với mô hình chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, địa phương đã thành công với mô hình chăn nuôi bò vỗ béo. Anh Đặng Viết Phương, người dân xã Thạnh Trị phấn khởi nói: "Giờ gia đình tôi đã đủ ăn đủ mặc, có đầy đủ tiện nghi sinh hoạt. Làng xóm yên vui, làm ăn tấn tới. Dù xã biên giới, gần cửa khẩu, nhưng bà con không tham gia buôn lậu, hay qua biên giới đánh bạc, mà chí thú làm ăn".

Kiến Tường-thị xã vùng biên đang vươn mình hướng tới phồn thịnh và phát triển. Cửa khẩu quốc tế Bình Hiệp ngoài góp phần đưa Long An mở rộng quan hệ, giao lưu, phát triển kinh tế còn giúp Kiến Tường khẳng định vị thế và tầm quan trọng chiến lược về kinh tế-quốc phòng-an ninh. Ông Lê Minh Nhựt, Bí thư Đảng ủy thị xã Kiến Tường cho biết: "Qua hơn một năm chia tách địa giới, thành lập thị xã Kiến Tường từ huyện Mộc Hóa, quốc phòng-an ninh của địa phương vẫn được giữ vững, thương mại-dịch vụ phát triển ổn định, sản xuất nông nghiệp, công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp mang lại hiệu quả kinh tế cao, đạt và vượt so với tinh thần nghị quyết đề ra. Hướng tới chúng tôi sẽ tiếp tục đầu tư cho du lịch, chú trọng xây dựng cơ sở hạ tầng; phấn đấu xây dựng thị xã Kiến Tường xứng tầm là trung tâm kinh tế-văn hóa của khu vực Đồng Tháp Mười".

69 năm đã qua, tinh thần chiến đấu quật cường của ngày Nam Bộ kháng chiến vẫn còn nguyên giá trị, có ý nghĩa lịch sử to lớn. Ngày ấy, quân và dân Long An, trong đó đất và người Kiến Tường đã góp phần làm nên sự kiện lịch sử vẻ vang và hôm nay đang trên đường phát triển, đi lên, xứng đáng với danh hiệu cao quý “Anh hùng lao động thời kỳ đổi mới”.

Bài, ảnh: THÙY TRANG