Theo Cục Thủy sản và Kiểm ngư (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), diện tích nuôi cá nước ngọt tại khu vực Đồng bằng sông Hồng đạt hơn 94.000ha, chủ yếu nuôi trong ao đất truyền thống và hơn 900.000m3 lồng bè trên sông, hồ. Với quy mô như vậy, ngành sản xuất này trong nhiều năm đã cung ứng lượng thủy sản lớn phục vụ tiêu dùng, đem lại thu nhập lớn cho người dân, doanh nghiệp. Tuy nhiên, những khó khăn như đã nêu khiến nhiều hộ và hợp tác xã (HTX) phải giảm diện tích nuôi cá. Cụ thể, 5 năm trước đây, HTX Thủy sản sạch chất lượng cao Xuân Nẻo ở xã Tân Kỳ, TP Hải Phòng nuôi hơn 50ha thủy sản với sản lượng 600-700 tấn/năm thì nay chỉ còn khoảng 30ha. Nguyên nhân theo ông Phạm Quang Phục, Giám đốc HTX Thủy sản sạch chất lượng cao Xuân Nẻo là nuôi cá nước ngọt trong ao hiện nay gặp rất nhiều khó khăn. Không có nguồn cung giống cá rô phi, cá nheo ổn định cùng môi trường nước ô nhiễm là những thách thức lớn nhất. Theo đó, nguồn nước nuôi cá hiện sử dụng chung với nước tưới tiêu nên rất dễ bị ô nhiễm khiến chi phí thức ăn, thuốc phòng, chống các loại bệnh tăng, thậm chí là nguy cơ cá chết trắng sau một đêm.

 Nuôi cá trên sông Kinh Thầy tại xã Hợp Tiến, TP Hải Phòng.

Để khắc phục tình trạng này, các thành viên HTX Sản xuất và Thương mại thủy sản Xuyên Việt, TP Hải Phòng đã mạnh dạn đầu tư công nghệ nuôi cá sông trong ao với dòng chảy lớn, oxy được bơm liên tục, sản lượng cá rô phi đạt 50-70 tấn/ha/năm. Sau hơn 10 năm nuôi cá sông trong ao, các thành viên nhận thấy đây là mô hình rất phù hợp để nuôi thủy sản ở Đồng bằng sông Hồng và đã mở rộng áp dụng sản xuất. Tuy vậy, khó khăn về con giống vẫn là cản trở lớn nhất với các hộ nuôi. Ông Lê Văn Việt, Giám đốc HTX Sản xuất và Thương mại thủy sản Xuyên Việt cho biết: “Toàn bộ con giống cá rô phi HTX phải nhập từ Thái Lan do không có nguồn cung uy tín, bảo đảm chất lượng tại các cơ sở trong nước. Tôi thấy rằng, giải pháp để nghề nuôi cá ở Đồng bằng sông Hồng phát triển là phải có được nguồn giống ổn định, chất lượng, các đơn vị phải có sự đầu tư cho khâu này”.

Theo số liệu của Cục Thủy sản và Kiểm ngư, toàn vùng Đồng bằng sông Hồng có 493 cơ sở sản xuất, ương dưỡng giống thủy sản, trong đó đa số là thủy sản nước ngọt. Để khắc phục những khó khăn trong khâu sản xuất, cung ứng con giống, thời gian qua, các đơn vị chuyên môn đã có nhiều dự án, đề tài nghiên cứu đánh giá về vấn đề này. Qua thời gian nghiên cứu, Trung tâm Quốc gia giống thủy sản nước ngọt miền Bắc (Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản I) nhận thấy, cá rô phi là đối tượng nuôi phù hợp và cần được khuyến khích phát triển trong thời gian tới. Hiện nay, đơn vị đã nghiên cứu đánh giá hai loại giống cá rô phi 78 và cá rô phi đỏ có nhiều ưu thế vượt trội vì thời gian sinh trưởng ngắn, tỷ lệ sống cao để đưa vào sản xuất ở quy mô lớn. Điều đơn vị cần nhất lúc này là các chính sách hỗ trợ, đầu tư từ Nhà nước, doanh nghiệp để sản xuất giống cá này ở quy mô lớn.

Ông Đặng Xuân Trường, Trưởng phòng Khuyến ngư và Ngành nghề nông thôn, Trung tâm Khuyến nông quốc gia, đánh giá, nghề nuôi thủy sản nước ngọt ở vùng Đồng bằng sông Hồng có tiềm năng rất lớn và đang có sự tham gia của hàng chục nghìn hộ gia đình, các HTX, doanh nghiệp. Để nghề này tiếp tục phát triển rất cần các chính sách cụ thể từ ngành chức năng, chính quyền các địa phương trong khâu quy hoạch vùng nuôi trồng, nghiên cứu sản xuất con giống và hỗ trợ các mối liên kết trong sản xuất. Đặc biệt, cần có sự đột phá trong khâu liên kết sản xuất, khuyến khích các hộ nuôi trồng tham gia HTX, áp dụng công nghệ mới vào nuôi trồng. Ông Đặng Xuân Trường cho biết: “Trung tâm Khuyến nông quốc gia đã triển khai 10 mô hình phát triển nuôi thủy sản nước ngọt ở khu vực Đồng bằng sông Hồng như cá bống, cá lăng nha, cá nheo Mỹ. Thực hiện chỉ đạo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, chúng tôi sẽ tiếp tục tổ chức thêm nhiều chương trình tọa đàm, diễn đàn về chủ đề này để nâng cao nhận thức, kiến thức cho người chăn nuôi”.

Bài và ảnh: TUẤN PHONG - KHÁNH LONG

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Kinh tế xem các tin, bài liên quan.