Hóa đơn đầu vào - căn cứ pháp lý bảo vệ hộ kinh doanh

Cục Thuế (Bộ Tài chính) cho biết, hóa đơn đầu vào có vai trò đặc biệt quan trọng đối với hộ kinh doanh, không chỉ là chứng từ hợp pháp ghi nhận giao dịch mua bán hàng hóa, dịch vụ mà còn mang lại nhiều lợi ích thiết thực. Cụ thể: Hóa đơn là căn cứ chứng minh nguồn gốc hợp pháp của hàng hóa và nguyên vật liệu, giúp hộ kinh doanh tránh mua nhầm hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng, đồng thời bảo vệ uy tín và niềm tin của khách hàng. Hóa đơn đầu vào còn là chứng từ ghi nhận chi phí hợp lệ, giúp hộ kinh doanh hạch toán chính xác doanh thu, chi phí và nghĩa vụ thuế, đảm bảo việc kê khai và nộp thuế được minh bạch, công bằng. 

Ngoài ra, hóa đơn là bằng chứng pháp lý khi xảy ra tranh chấp về chất lượng hàng hóa, dịch vụ hoặc thanh toán, giúp bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của hộ kinh doanh. Do đó, việc lấy và lưu giữ hóa đơn đầy đủ thể hiện tinh thần tuân thủ pháp luật, góp phần tạo dựng uy tín, tăng tính minh bạch trong hoạt động kinh doanh và xây dựng môi trường kinh doanh lành mạnh, bền vững.

Cán bộ ngành thuế phối hợp cùng nhân viên Công ty Cổ phần MISA hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển đổi số trong quản lý bán hàng và hóa đơn. Ảnh: HÀ TRANG

Cục Thuế lưu ý, nếu hộ kinh doanh không lấy hóa đơn khi mua hàng, sẽ phải đối mặt với nhiều rủi ro nghiêm trọng cả về pháp lý lẫn tài chính. Trước hết, việc không có hóa đơn khiến hộ kinh doanh không thể chứng minh được nguồn gốc hợp pháp của hàng hóa khi cơ quan chức năng tiến hành kiểm tra, dễ bị xem là đang kinh doanh hàng hóa không rõ nguồn gốc. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến uy tín và hình ảnh của hộ kinh doanh mà còn tiềm ẩn nguy cơ bị tịch thu hàng hóa nếu không xuất trình được chứng từ hợp lệ. 

Bên cạnh đó, khi không có hóa đơn, hộ kinh doanh không được ghi nhận chi phí hợp lệ, dẫn đến việc không thể kê khai giảm trừ thuế hoặc tính đúng lợi nhuận thực tế, từ đó có thể bị cơ quan thuế truy thu hoặc xử phạt hành chính vì kê khai không đúng quy định. Ngoài ra, việc thường xuyên mua bán hàng hóa mà không lấy hóa đơn còn có thể bị nghi ngờ liên quan đến hành vi trốn thuế, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín và tính pháp lý trong hoạt động kinh doanh. 

Theo quy định tại Nghị định số 98/2020/NĐ-CP về xử phạt vi phạm trong hoạt động thương mại và Nghị định số 125/2020/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thuế và hóa đơn, hàng hóa không có hóa đơn, chứng từ hợp pháp sẽ bị xem là hàng hóa không rõ nguồn gốc, xuất xứ. Tùy theo mức độ vi phạm, hộ kinh doanh có thể bị phạt hành chính, tịch thu hàng hóa, thậm chí bị truy cứu trách nhiệm hình sự nếu có dấu hiệu gian lận hoặc trốn thuế nghiêm trọng.

Chính vì vậy, việc yêu cầu, nhận và lưu giữ đầy đủ hóa đơn đầu vào khi mua hàng là biện pháp quan trọng để tự bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của hộ kinh doanh. Hóa đơn không chỉ giúp hộ kinh doanh tránh được rủi ro về pháp lý mà còn đảm bảo hoạt động kinh doanh được minh bạch, rõ ràng, tạo niềm tin với khách hàng, đối tác và cơ quan quản lý nhà nước. Thực hiện nghiêm túc việc lấy hóa đơn khi mua hàng cũng góp phần xây dựng môi trường kinh doanh công bằng, lành mạnh và bền vững, nơi mọi chủ thể đều tuân thủ quy định pháp luật và cạnh tranh một cách trung thực.

Trao đổi với phóng viên về các giải pháp hỗ trợ hộ kinh doanh trong việc cung cấp, tiếp nhận và xử lý hóa đơn đầu vào, bà Bùi Thị Trang, Giám đốc Khối Giải pháp Bán lẻ, Công ty Cổ phần MISA cho hay: “MISA hiện cung cấp hệ sinh thái giải pháp giúp hộ kinh doanh tiếp nhận và quản lý hóa đơn đầu vào một cách nhanh chóng, chính xác, tự động. Ứng dụng AI (trí tuệ nhân tạo) trích xuất dữ liệu từ bảng kê, hóa đơn mua hàng khi chụp ảnh, giúp nhập liệu tức thời...Những công nghệ này giúp hộ kinh doanh quản lý chặt chẽ chứng từ, kiểm soát chi phí - hàng hóa, đồng thời sẵn sàng giải trình khi cần”.

Có thể nói, việc lấy hóa đơn đầu vào khi mua hàng là hành động nhỏ nhưng mang lại lợi ích to lớn. Hộ kinh doanh vừa được bảo vệ quyền lợi hợp pháp, vừa góp phần chống thất thu ngân sách nhà nước, bởi các cơ sở cung cấp hàng hóa, dịch vụ phải thực hiện kê khai và nộp thuế đầy đủ khi xuất hóa đơn. Từ đó góp phần xây dựng môi trường kinh doanh lành mạnh, tạo nền tảng cho sự phát triển bền vững của nền kinh tế.