QĐND Online – Hằng năm, vào ngày Hiến chương các nhà nhà giáo Việt Nam 20-11, bao thế hệ học trò lại nô nức tổ chức nhiều hoạt động kỷ niệm nhằm tri ân và tôn vinh những người thầy, cô giáo đã có nhiều cống hiến cho sự nghiệp trồng người. Người thầy chân chính nào cũng được xã hội kính trọng và tôn vinh. Thế nhưng, kính thầy không chỉ được thể hiện ở những bó hoa tươi thắm mà cần có những hành động cụ thể để việc dạy tốt, học tốt ngày càng phát huy hiệu quả.

Nhân dịp này, phóng viên Báo QĐND đã có cuộc gặp gỡ, trao đổi với Bộ trưởng Bộ GD và ĐT Phạm Vũ Luận về vấn đề này.

Bộ trưởng Bộ GD và ĐT Phạm Vũ Luận

Nâng cao chất lượng giáo viên gắn với chăm lo đời sống

Phóng viên (PV): Thưa Bộ trưởng, hiện nay đang có khoảng cách về giáo dục ở những vùng khó khăn với những vùng đồng bằng phát triển. Bộ trưởng đánh giá gì về đội ngũ giáo viên đang công tác ở các cơ sở giáo dục vùng xa, vùng sâu?

Bộ trưởng Phạm Vũ Luận: Khi đánh giá lại chiến lược phát triển giáo dục - đào tạo giai đoạn 2001-2010, một trong những thành tựu nổi bật là phát triển giáo dục dân tộc và giáo dục ở vùng khó khăn. Đến nay, chúng ta có mạng lưới trường lớp ở vùng sâu, vùng xa, dân tộc khá phát triển. Đội ngũ thầy cô làm việc tại đó khá đông đảo và số lượng đạt chuẩn ngày càng tăng. Điều đáng mừng là thầy cô rất say mê với nghề, yêu trẻ và sẵn sàng trụ lại trên vùng đất rất khó khăn, mang con chữ cho các cháu.

Nhiều giáo viên là người vùng xuôi chấp nhận bám bản, bám dân, bám trường. Các thày cô không chỉ dạy tiếng Kinh, giúp các cháu hiểu và nắm vững kiến thức cơ bản, nhận thức giữ gìn sức khỏe cho bản thân ở trên lớp, mà còn đến từng nhà vận động các cháu đến lớp, giữ các cháu trong lớp, tránh việc bỏ học.

Đội ngũ các thầy, cô công tác ở các trường, điểm trường vùng sâu, vùng xa thực sự là những chiến sĩ, đang ngày đêm đương đầu với rất nhiều khó khăn trong công tác và cuộc sống. Họ là những người chịu nhiều thiệt thòi để thực hiện nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và nhân dân tin tưởng giao phó.

PV: Chất lượng của giáo viên ở vùng sâu, vùng xa đã được nâng lên, vậy Bộ GD và ĐT đã có những chính sách gì để có thể họ gắn bó lâu dài trên những địa bàn khó khăn đó?

Bộ trưởng Phạm Vũ Luận: Không ít thầy cô giáo từ miền xuôi lên công tác vùng sâu, vùng xa đã tự nguyện gắn bó cả cuộc đời mình với nhà trường, với các cháu vùng dân tộc. Đồng thời, cũng có một bộ phận các thầy cô sau một thời gian công tác về xuôi. Việc này, đứng về mặt đạo lý là đúng vì chúng ta đã động viên các thầy, cô đến những vùng khó khăn, vùng sâu, vùng xa thì sau một thời gian nào đó, chúng ta cũng phải có trách nhiệm và tạo điều kiện để các thầy, cô trở về quê hương, có điều kiện gần gũi gia đình, học tập nâng cao trình độ và làm việc trong điều kiện tương đối thuận lợi hơn.

Nhưng nhìn nhận trên khía cạnh từ phía các cháu học sinh, nếu cứ để tình trạng giáo viên trẻ sau vài năm công tác, khi đã có kinh nghiệm lại trở về xuôi như vậy thì các cháu học sinh dân tộc sẽ mãi thiệt thòi. Các cháu sẽ chỉ luôn luôn được học các thầy cô mới ra trường, ít kinh nghiệm.

Để khắc phục khó khăn này, Bộ GD và ĐT đã và sẽ tiếp tục nghiên cứu đề xuất các chính sách để: Một mặt có những chính sách đãi ngộ phù hợp mang tính lâu dài, giúp các thầy cô giáo miền xuôi lên công tác có chỗ ở ổn định không chỉ cho bản thân mà cho cả gia đình và sự đãi ngộ thỏa đáng để các thầy, cô yên tâm trụ lại lâu dài trên những vùng khó khăn.

Hai là, tăng cường đào tạo đội ngũ giáo viên là người dân tộc và người địa phương. Đội ngũ giáo viên này về địa phương công tác sẽ ổn định lâu dài. Hơn nữa, họ lại biết tiếng dân tộc, hiểu phong tục tập quán, tâm lý học sinh địa phương thì việc dạy dỗ sẽ có nhiều thuận lợi.

Ba là, chúng tôi đang tích cực sử dụng thành quả của công nghệ thông tin, cung cấp những băng đĩa hình và phổ biến qua mạng những tài liệu bồi dưỡng cho thầy cô, để các thầy cô cập nhật kiến thức, nâng cao trình độ. Hiện nay các trường học của chúng ta ở cả vùng sâu vùng xa đã kết nối mạng Internet đến tất cả các điểm trường.

Giáo dục dân tộc còn rất nhiều khó khăn nhưng chúng tôi đã có những thành công bước đầu rất quan trọng và những kinh nghiệm rất quý để giải quyết những thách thức đó.

Động lực vượt mọi khó khăn là lòng yêu nghề

PV: Trong đợt lũ vừa qua, tuy ngành giáo dục đã có nhiều hỗ trợ cho giáo dục nói chung nhưng đối với bản thân người giáo viên thì họ được hỗ trợ gì, trong khi họ cũng phải lo toan như bao người để ổn định cuộc sống, trước khi yên tâm bước vào giảng dạy?

Bộ trưởng Phạm Vũ Luận: Để khắc phục hậu quả nặng nề của các trận lụt vừa qua ở miền Trung, Thủ tướng Chính phủ đã có những quyết định hỗ trợ trực tiếp cho từng tỉnh để khắc phục những mất mát về người và tài sản của người dân, trong đó có các thầy cô giáo. Đối với ngành giáo dục, Bộ GD và ĐT đã chủ động chỉ đạo NXB Giáo dục in lại sách giáo khoa theo số liệu thống kê từ các nhà trường và chuyển sớm về địa phương để các cháu và thầy cô giáo nhanh chóng có sách giảng dạy và học tập.

Cơ quan Bộ, Công đoàn giáo dục Việt Nam cũng tổ chức nhiều đợt quyên góp trong các trường học, địa phương và vận động các tổ chức quốc tế, các doanh nghiệp trong và ngoài nước ủng hộ các nhà trường và các thầy cô giáo, học sinh vùng lũ lụt. Những khoản tiền, vật chất và trang thiết bị khác một phần được chuyển thẳng về các địa phương qua hệ thống của Mặt trận tổ quốc, Hội chữ thập đỏ, trong đó đề nghị các địa phương lưu tâm giúp đỡ đời sống của thầy cô giáo. Một phần khác đã được Bộ GD và ĐT trực tiếp chuyển tới các địa phương để giúp đỡ đồng bào, trong đó có các thầy cô giáo của chúng tôi

PV:Ở những miền biên giới, hải đảo, những người lính quân hàm xanh cũng đóng một vai trò như một người thầy giáo, điều đó có ý nghĩa như thế nào trong việc khuyến khích đội ngũ giáo viên xung phong cống hiến ở những vùng khó khăn?

Bộ trưởng Phạm Vũ Luận: Theo truyền thống, giữa ngành giáo dục và quân đội đã có một mối quan hệ gắn bó chặt chẽ với nhau. Đã có nhiều gia đình hạnh phúc với người vợ là giáo viên và chồng là bộ đội, cùng ổn định cuộc sống lâu dàiỉơ khắp mọi miền đất nước, trong đó có vùng biên cương Tổ quốc.

Những đồng chí bộ đội, nhất là bộ đội biên phòng quân hàm xanh thực sự là những thầy giáo, hỗ trợ rất nhiều cho ngành giáo dục trong việc dạy các cháu vùng dân tộc, vùng sâu, vùng xa, giúp các cháu có thói quen đến lớp, bạo dạn với cuộc sống.

Những người lính nguyện cống hiến tuổi trẻ và cuộc đời mình ở những mảnh đất xa xôi, vắng bóng người, trong những điều kiện rất khó khăn để bảo vệ Tổ quốc, chính là động lực để cho ngành giáo dục, cũng như đội ngũ giáo viên thấy rõ trọng trách của mình trong chiến lược phát triển con người, xây dựng đất nước mà Đảng và nhân dân đã tin tưởng giao phó.

Hệ thống các nhà trường quân đội là một phần cấu thành của hệ thống giáo dục quốc dân; các thầy giáo, học viên các trường quân đội đều là những tập thể mạnh. Những Học viện Quân y, Học viện Kỹ thuật quân sự… không chỉ là những trường đầu ngành trong hệ thống quân đội mà còn là những trường mạnh trong hệ thống giáo dục quốc dân, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực của đất nước.

Tôi đánh giá cao sự đóng góp của cán bộ, chiến sỹ QĐNDVN đối với sự nghiệp giáo dục đào tạo của đất nước, và mối quan hệ gắn bó chặt chẽ giữa thầy cô giáo và học sinh với các Anh bộ đội Cụ Hồ.

PV: Nhân ngày Nhà giáo Việt Nam, Bộ trưởng có nhắn nhủ gì tới các thế hệ thầy, cô giáo?

Bộ trưởng Phạm Vũ Luận: Nhân ngày Hiến chương các nhà giáo 20-11, tôi xin trân trọng gửi tới tất cả các thầy cô giáo trong cả nước lời chúc sức khỏe. Đặc biệt xin gửi tới các thầy cô giáo đang gắn bó với các cháu, các nhà trường ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc, biên giới hải đảo lời thăm hỏi thân thiết nhất. Chúng tôi xin trân trọng cảm ơn các thầy cô, bằng tình cảm, ý thức trách nhiệm của mình đã mang ánh sáng của Đảng, mang chữ viết, văn hóa đến cho các cháu.

Kính chúc các thầy cô dồi dào sức khỏe, hạnh phúc, thành đạt, góp phần vào phát triển sự nghiệp giáo dục, thu hẹp khoảng cách phát triển giữa vùng khó khăn với vùng đồng bằng phát triển của đất nước.

PV: Xin cảm ơn Bộ trưởng!

Thu Hà (thực hiện)