QĐND Online – Ngày 22-5, tiếp tục chương trình làm việc, Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bảo hiểm y tế (BHYT). Các đại biểu đều đồng tình với quy định bắt buộc tham gia BHYT, tuy nhiên, nhiều đại biểu còn băn khoăn về tính khả thi của quy định này…

Nhiều ý kiến đề nghị quy định BHYT là hình thức bảo hiểm bắt buộc để đẩy nhanh lộ trình thực hiện BHYT toàn dân. Theo các đại biểu, việc quy định BHYT bắt buộc cùng với việc Nhà nước hỗ trợ ngân sách theo lộ trình cho một số nhóm đối tượng tham gia BHYT sẽ thúc đẩy mạnh mẽ hơn quá trình mở rộng đối tượng, thực hiện mục tiêu BHYT toàn dân và bảo đảm an sinh xã hội (kinh nghiệm quốc tế cho thấy, chỉ áp dụng nguyên tắc bắt buộc mới có thể tiến tới BHYT toàn dân). Tính pháp lý của việc bắt buộc tham gia BHYT mang ý nghĩa nhân văn vì lợi ích chăm sóc sức khỏe cho người dân, chia sẻ trách nhiệm với cộng đồng, như các quy định bắt buộc tiêm chủng với phụ nữ có thai và trẻ em trong Luật phòng, chống bệnh truyền nhiễm; quy định về bắt buộc chữa bệnh đối với người mắc bệnh tâm thần thể nặng, bệnh lao, phong đang thời kỳ lây truyền, bệnh lây truyền qua đường sinh dục và một số bệnh truyền nhiễm khác có thể gây nguy hại cho xã hội trong Luật Bảo vệ sức khỏe nhân dân; quy định đóng góp bắt buộc của cơ sở sản xuất, nhập khẩu thuốc lá đối với quỹ phòng, chống tác hại của thuốc lá trong Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá...

Đại biểu Quốc hội tỉnh Yên Bái Nguyễn Thị Bích Nhiệm phát biểu ý kiến. Ảnh: Nguyễn Dân - TTXVN.

Đại biểu Nguyễn Thị Bích Nhiệm (đoàn Yên Bái) phân tích: Việc quy định không bắt buộc tham gia BHYT sẽ có nhiều nhóm đối tượng khỏe mạnh, có thu nhập cao, kinh tế ổn định nhưng không tham gia BHYT, mà chỉ có những người có nguy cơ mắc bệnh cao hoặc đã mắc bệnh nặng, hiểm nghèo phải chữa trị dài hạn mới tham gia BHYT. Điều này đã tạo nên sự lựa chọn ngược, làm mất khả năng cân đối quỹ, ảnh hưởng đến tính bền vững của chính sách BHYT.

Thực tế cho thấy, vì không quy định bắt buộc nên đã có khá nhiều người không tham gia BHYT, khi phát hiện mắc bệnh nặng, bệnh hiểm nghèo, bệnh ung thư muốn tham gia BHYT thì không được tham gia, dẫn đến nhiều gia đình không đủ khả năng tài chính để chữa trị cho người bệnh, phải chữa trị cầm chừng, thậm chí vì hoàn cảnh gia đình mà họ phải buông xuôi với bệnh tật. Do vậy, đại biểu Nhiệm đồng tình cao với nguyên tắc của BHYT là chia sẻ rủi ro, dự thảo luật đã bổ sung Khoản 8, Điều 2 xây dựng gói dịch vụ y tế cơ bản chi trả cho những dịch vụ y tế thiết yếu để chăm sóc sức khỏe phù hợp với khả năng chi trả BHYT. Đây là một điểm mới hết sức quan trọng và cần thiết để người tham gia BHYT thấy rõ được quyền lợi và tạo sự hấp dẫn cho người tham gia BHYT. Nhưng theo đại biểu Nhiệm, nếu quy định BHYT bắt buộc và gói dịch vụ y tế cơ bản thì chưa đủ, chưa bảo đảm đối với người có điều kiện kinh tế phát triển muốn tiếp cận với dịch vụ y tế cao hơn, vì vậy, BHYT bắt buộc phải song hành với BHYT bổ sung. Đại biểu Nhiệm đề nghị “Nhà nước cần có chính sách BHYT bổ sung để chi trả dịch vụ theo yêu cầu nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh”.

Đồng tình với đại biểu Nhiệm và nhiều đại biểu khác, đại biểu Tôn Thị Ngọc Hạnh (đoàn  Đắc Nông) ủng hộ quy định BHYT bắt buộc đối với mọi đối tượng ở dự thảo. Tuy nhiên, ở quy định này đại biểu Hạnh băn khoăn về tính khả thi, tính thuyết phục của dự thảo. “Sao có thể cứ bắt buộc toàn dân phải tham gia BHYT trong khi công tác này còn nhiều bất cập lớn, chưa đưa ra được giải quyết có tính chiến lược, dứt điểm để tạo điều kiện tiền đề cho BHYT toàn dân” đại biểu Hạnh nhấn mạnh.

Nhiều đại biểu cho rằng, để bảo đảm tính khả thi và thúc đẩy việc thực hiện chính sách BHYT bắt buộc, Nhà nước phải tăng cường hoạt động tuyên truyền vận động các đối tượng, bố trí nguồn lực bảo đảm, nâng cao y đức và chất lượng khám bệnh, chữa bệnh (KCB), đổi mới phương thức thực hiện chính sách BHYT để vừa khuyến khích, vừa hỗ trợ người dân chủ động tham gia BHYT, nâng cao trách nhiệm an sinh đối với bản thân, gia đình mình và xã hội; đồng thời, tổ chức để người dân có thể tiếp cận và đóng BHYT theo hộ gia đình được thuận lợi tại tất cả các địa bàn trên phạm vi cả nước.

Đóng góp ý kiến về thực hiện chủ trương xã hội hóa về mục tiêu BHYT toàn dân, đại biểu Nguyễn Hữu Đức (đoàn Đồng Tháp) kiến nghị: “Cần có những quy định cụ thể để tạo điều kiện cho các thành phần ngoài nhà nước tham gia vào lĩnh vực BHYT. Vì thực tế trong lĩnh vực khám và điều trị ở các cơ sở y tế tư nhân thì cũng đã có ký hợp đồng với bảo hiểm xã hội để khám, chữa bệnh cho người có thẻ BHYT. Hiện nay, các loại hình bảo hiểm khác cũng đã có nhiều công ty, doanh nghiệp tham gia, thậm chí là các công ty nước ngoài”.

Đại biểu Nguyễn Thị Bạch Ngân (đoàn Bà Rịa - Vũng Tàu) đề nghị xem xét lại việc giao UBND cấp xã lập danh sách đối với đối tượng quy định tại Điểm m, Khoản 3, Điều 12 (Đó là thân nhân của sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp thuộc quân đội nhân dân đang tại ngũ; hạ sĩ quan, binh sĩ đang phục vụ trong quân đội nhân dân; thân nhân sĩ quan, hạ sĩ quan nghiệp vụ và sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên môn kỹ thuật đang công tác trong lực lượng công an nhân dân; hạ sĩ quan, chiến sĩ công an nhân dân phục vụ có thời hạn, thân nhân người đang làm công tác cơ yếu hưởng lương theo bảng lương cấp bậc quân hàm sĩ quan quân đội nhân dân và bảng lương quân nhân chuyên nghiệp thuộc quân đội nhân dân nhưng không phải là quân nhân, công an nhân dân theo quy định của pháp luật về cơ yếu).

Theo đại biểu Ngân, số thân nhân của cán bộ, chiến sĩ công an, quân đội rất lớn mà phường, xã thì không thể biết hết vì có những vấn đề thuộc về bí mật, bảo mật của ngành công an, quân đội như về quân số, về danh tính. Do vậy, để nắm bắt hết đối tượng trên là rất khó khăn, mặt khác, cán bộ phường, xã cũng chỉ có từ 1-2 người chuyên trách, máy móc, trang thiết bị cũng không đầy đủ. Vì vậy, đại biểu Ngân đề nghị: “Với đối tượng quy định tại Điểm m, Điều 12 thì vẫn giao cho Bộ Quốc phòng và Bộ Công an lập như hiện nay”. Để tránh việc trùng lặp thẻ, đại biểu Ngân kiến nghị, cơ quan bảo hiểm xã hội phải chủ trì phối hợp với cơ quan, tổ chức quản lý đối tượng, Ủy ban nhân dân các phường, xã để rà soát, vì bảo hiểm xã hội quản lý bằng hệ thống công nghệ thông tin thì sẽ phát hiện được những đối tượng trùng lặp.

XUÂN DŨNG