Đi tắt đón đầu
Mới đây, tại tỉnh Phú Yên đã khánh thành Nhà máy Điện mặt trời Hòa Hội. Dự án có công suất 257MWp, trên diện tích 256ha, với tổng vốn đầu tư hơn 4.985 tỷ đồng, là một trong hai nhà máy điện mặt trời lớn nhất cả nước. Theo dự kiến, sau khi đi vào hoạt động, sản lượng điện phát hằng năm khoảng 367,64 triệu kWh; đóng góp ngân sách địa phương khoảng 80 tỷ đồng/năm; góp phần quan trọng phát triển kinh tế-xã hội của địa phương và bổ sung kịp thời nguồn điện cho hệ thống điện quốc gia trong thời gian cao điểm mùa nắng nóng. Tỉnh Ninh Thuận cũng vừa tổ chức lễ khánh thành Nhà máy Điện mặt trời Phước Hữu, công suất lắp đặt 50MW, trị giá đầu tư 1.420 tỷ đồng. Theo tính toán, sau khi vận hành, nhà máy sẽ cung cấp vào hệ thống điện quốc gia 106 triệu kWh/năm, tương đương khoảng 58.800 hộ dân sử dụng. Cùng với đó, hàng chục nhà máy năng lượng mặt trời ở các tỉnh: Phú Yên, Khánh Hòa, Ninh Thuận đã và đang xây dựng sẽ hòa vào điện lưới quốc gia năm nay, đóng góp một phần quan trọng bổ sung sản lượng điện truyền thống.
Ông Nguyễn Thanh Tuấn, Phó giám đốc Sở Công Thương tỉnh Phú Yên cho biết: "Do đặc thù thời tiết, trung bình mỗi năm Phú Yên có 2.467 giờ nắng, được chia đều trong 9 tháng. Phú Yên nói riêng và các tỉnh Nam Trung Bộ nói chung có lợi thế lớn về năng lượng mặt trời. Chính vì thế mà hiện nay tại Phú Yên đã có 9 đơn vị lập bổ sung quy hoạch, tiếp tục đầu tư phát triển nguồn điện năng lượng mặt trời".
    |
 |
|
Nhà máy Điện mặt trời Hòa Hội, Phú Yên được coi là nhà máy có công suất lớn nhất miền Trung. |
Tháo gỡ vướng mắc, đồng hành với ngành điện
Với mục tiêu phát triển điện mặt trời đạt 1GWp vào năm 2020, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Chiến lược phát triển năng lượng tái tạo của Việt Nam, cũng như cơ chế khuyến khích phát triển các dự án điện mặt trời. Theo đó, Bộ Công Thương cũng có thông tư hướng dẫn về phát triển dự án và hợp đồng mua bán điện mẫu áp dụng cho các dự án điện mặt trời. Giá mua điện ở thời điểm hiện tại là 2.134 đồng/kWh, kể từ năm 2020 và các năm tiếp theo, giá mua điện được xác định theo từng năm và được tính tương đương mức 9,35 Uscents/kWh. Vừa qua, tại lễ khánh thành Nhà máy Điện mặt trời Phước Hữu, Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh đã yêu cầu Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) và các đơn vị chuyên môn trực thuộc Bộ Công Thương tiếp tục phối hợp với UBND tỉnh Ninh Thuận có phương án hoàn thiện cơ chế, chính sách phát triển năng lượng mặt trời và có giải pháp giải phóng công suất, truyền tải điện của các nhà máy để hòa vào lưới điện quốc gia; đề nghị chủ đầu tư và UBND tỉnh Ninh Thuận trong quá trình triển khai các dự án năng lượng và vận hành nhà máy phải bảo đảm hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, doanh nghiệp và người dân vùng dự án.
Tại Khánh Hòa, tháng 5 vừa qua, Nhà máy Điện mặt trời Sông Giang cũng đi vào phát điện thương mại, góp phần khắc phục tình trạng thiếu điện của toàn tỉnh. Dự án có diện tích sử dụng khoảng 60ha, công suất thiết kế 50MWp với tổng vốn đầu tư 1.200 tỷ đồng. Sau khi đưa vào hoạt động, Nhà máy Điện mặt trời Sông Giang sẽ cung cấp cho hệ thống điện quốc gia với sản lượng điện hơn 80 triệu kWh/năm. Ông Trương Tam, Trưởng phòng Quản lý điện, Sở Công Thương tỉnh Khánh Hòa cho biết: "Toàn tỉnh đã có 9 dự án nhà máy điện năng lượng mặt trời được cấp phép đầu tư và 6 nhà máy phát điện thương mại, đấu nối với điện lưới quốc gia, cung cấp tới 220MWp và sau khi khánh thành 3 nhà máy còn lại lượng điện theo dự kiến sẽ lên tới 520MWp hòa vào điện lưới quốc gia, trong khi điện tiêu thụ toàn tỉnh chỉ ở mức 320MWp".
Theo báo cáo mới đây của tỉnh Ninh Thuận với Bộ Công Thương: Tính đến ngày 30-6-2019, có 15 dự án, tổng quy mô công suất 1.063MW chính thức đưa vào vận hành thương mại. Tuy nhiên, việc giải phóng công suất cho 15 dự án đang gặp rất nhiều khó khăn. Theo các chủ đầu tư, hiện có đến 9/15 dự án phải thực hiện giảm phát đến 60% công suất (tương ứng 193MW/321MW) để bảo đảm ổn định hệ thống truyền tải, làm thiệt hại và ảnh hưởng rất lớn đến hiệu quả đầu tư của các dự án và phát triển kinh tế-xã hội của tỉnh. Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Thuận kiến nghị Bộ Công Thương quan tâm, đề xuất Chính phủ quy định giá điện của tỉnh Ninh Thuận, kéo dài thời gian được hưởng giá điện đến hết năm 2020 như tinh thần Nghị quyết số 115/NQ-CP của Chính phủ, để các bộ, ngành chức năng, EVN căn cứ thực hiện, đầu tư hạ tầng truyền tải điện nhằm giải tỏa công suất 2.000MW điện mặt trời trong giai đoạn từ nay đến năm 2020. Theo đại diện Bộ Công Thương: Cần có phương án nâng cao năng lực các dự án năng lượng tái tạo, như đầu tư lưới điện truyền tải, nâng cấp đường dây. Bộ Công Thương đã có tờ trình Chính phủ bổ sung quy hoạch tổng sơ đồ điện 7 hiệu chỉnh, xây dựng các dự án lưới điện trên địa bàn Phú Yên, Bình Thuận, Ninh Thuận, các trạm 500kV, đường dây 500kV, mạch kép và các đường dây 220kV, các nhánh rẽ... Dự kiến sẽ có thêm nhiều công trình được đầu tư vào cuối năm 2019 và đầu năm 2020.
Trước sự cần thiết và hiệu quả kinh tế mà năng lượng điện mặt trời mang lại, PGS, TS Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam cho rằng: “Chúng ta cần bảo đảm đúng tiến độ các dự án về cung ứng điện đã được duyệt theo kế hoạch và phải có cơ chế để đẩy nhanh tiến độ. Trong thời điểm hiện tại, không nên cứng nhắc loại hình phát triển nguồn cung ứng điện nào mà cần căn cứ vào thực tế tiềm năng để vận hành giải pháp cho phù hợp, bổ sung quy hoạch và thực hiện các dự án điện gió, điện mặt trời đồng bộ với hệ thống điện lưới quốc gia”. Đây cũng là ý kiến được sự đồng thuận của nhiều cơ quan chức năng trong phát triển hệ thống quang điện, đó là công nghệ an toàn đã được chứng minh là không tạo ra tiếng ồn và không gây ô nhiễm trong quá trình vận hành. Nguồn năng lượng tái tạo thực sự là năng lượng sạch, đáp ứng yêu cầu nâng cao chất lượng cuộc sống, bảo vệ môi trường cho mỗi quốc gia.
NGUYỄN VĂN HẠNH