Thực trạng này khiến các doanh nghiệp (DN) VTHKBXOT đứng bên bờ vực phá sản với hàng trăm nghìn lao động thất nghiệp hoặc thu nhập rất thấp. Chúng tôi đã phỏng vấn ông Nguyễn Văn Quyền, nguyên Phó tổng cục trưởng Tổng cục Đường bộ, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam (VTOTVN), về những giải pháp cần thiết để hỗ trợ các DNVTHKBXOT.

 Ông Nguyễn Văn Quyền, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam.

PV: Ông có thể cho biết những thiệt hại lớn của các doanh nghiệp vận tải hành khách bằng xe ô tô do dịch Covid-19?

Ông Nguyễn Văn Quyền: Vận tải bằng ô tô là chuyên ngành kinh tế quan trọng. Theo đánh giá của Ngân hàng Thế giới, hiện chi phí logistic chiếm hơn 20% GDP của nước ta, trong đó chi phí vận tải bằng ô tô chiếm 60%. Trong vận tải bằng ô tô thì vận tải hành khách thiệt hại lớn nhất do dịch Covid-19 bởi phải dừng toàn bộ hoạt động, từ taxi, xe khách liên tỉnh, xe buýt, xe phục vụ du lịch và xe hợp đồng kể từ ngày 1-4 theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Trước đó, từ sau Tết Canh Tý 2020, ngay khi có dịch Covid-19 thì lượng khách đã sụt giảm rất nhiều, trong khi các DNVTHKBXOT vẫn phải triển khai các biện pháp phòng dịch cho hành khách, như phát khẩu trang miễn phí, khử trùng phương tiện… Dự kiến, phải 1 - 2 tháng nữa thì các DNVTHKBXOT mới có thể hoạt động trở lại bình thường. Có thể nói, hiện hàng nghìn doanh nghiệp, hợp tác xã và hàng vạn hộ kinh doanh VTHKBXOT đang rất khó khăn, với khoảng 300.000 chiếc xe phải đắp chiếu, cùng với đó là hơn nửa triệu người lao động bị ảnh hưởng cuộc sống do giảm và mất thu nhập. Nếu dịch bệnh kéo dài thì chắc chắn nhiều DNVTHKBXOT sẽ phải phá sản, bởi không hoạt động thì vừa không có nguồn thu để trả lương, trả lãi ngân hàng, mà còn phải chịu rất nhiều chi phí khác như tiền thuê văn phòng, bãi đỗ xe, bảo dưỡng phương tiện… Đặc biệt, nhiều người lao động chuyển sang làm việc khác để kiếm sống sẽ không quay lại, nên các DNVTHKBXOT sẽ phải đối mặt với khó khăn về tuyển dụng, đào tạo lao động sau khi hết dịch.

PV: Nhưng vừa qua, Chính phủ đã có giải pháp để tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp, thưa ông?

Ông Nguyễn Văn Quyền: Hiệp hội VTOTVN và các hiệp hội cơ sở rất phấn khởi khi Chính phủ đã có nhiều giải pháp để tháo gỡ khó khăn cho DN bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19, như: Giãn nợ ngân hàng, giảm lãi suất, cho vay lãi suất 0% để trả lương, giãn thuế, giảm tiền thuê đất, hỗ trợ an sinh xã hội cho người lao động, tạm dừng đóng bảo hiểm xã hội (BHXH)... Tuy nhiên, Hiệp hội VTOTVN vẫn nhận được rất nhiều ý kiến của các DNVTHKBXOT cho rằng, những giải pháp hỗ trợ đó chỉ có thể giúp tháo gỡ khó khăn cho DN ở lĩnh vực ít chịu ảnh hưởng của dịch Covid-19, cụ thể là DN bị giảm doanh thu từ khoảng 50% trở xuống do dịch bệnh. Còn các DN phải ngừng toàn bộ hoạt động theo yêu cầu phòng, chống dịch Covid-19 như DNVTHKBXOT, hàng không, doanh nghiệp du lịch…, hầu như doanh thu bằng 0, đồng thời còn mất nhiều chi phí khác trong thời gian không hoạt động thì Đảng, Chính phủ cần quan tâm hỗ trợ thêm. Có thể nói, trong lịch sử chưa bao giờ tất cả các DNVTHKBXOT gặp khó khăn như bây giờ. Nếu không được sự hỗ trợ cần thiết thì các DN này sẽ vô cùng khó khăn, thậm chí đối mặt với phá sản, kéo theo gây khủng hoảng kinh tế-xã hội.

Xe ô tô chở khách phải dừng hoạt động theo yêu cầu của công tác phòng, chống dịch Covid-19 (ảnh chụp tại Bến xe Trung tâm tỉnh Lào Cai). Ảnh: LÊ DŨNG.

PV: Vậy Hiệp hội VTOTVN có kiến nghị gì để góp phần giảm bớt khó khăn cho các DNVTHKBXOT?

Ông Nguyễn Văn Quyền: Trước tình hình quá khó khăn của các DNVTHKBXOT, vừa qua, Hiệp hội VTOTVN và cả các hiệp hội cơ sở đã có công văn gửi Thủ tướng Chính phủ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Bộ GTVT, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam cùng các bộ, ngành liên quan để báo cáo, kiến nghị một số giải pháp, chính sách thiết thực và khả thi nhằm hỗ trợ các DNVTHKBXOT. Cụ thể là:

Về vay vốn và nợ ngân hàng, hiện nay lãi suất ngân hàng đang áp dụng cho các DN vận tải vẫn ở mức cao (từ 10% đến 12%). Vừa qua, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị 11/CT-TTg về các nhiệm vụ, giải pháp cấp bách tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, đảm bảo an sinh xã hội ứng phó dịch Covid-19, nhưng hầu hết các ngân hàng thương mại chưa thực hiện giảm lãi suất cho DN hoặc nếu giảm thì cũng chỉ mang tính hình thức (giảm 0,5%/năm), chưa hỗ trợ thực sự cho DN. Vì vậy, Hiệp hội VTOTVN đề nghị Chính phủ chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước và các ngân hàng thương mại có chính sách hỗ trợ các DNVTHKBXOT với mức: Giảm 50% lãi suất vay cho các khoản phải trả lãi từ tháng 4 đến tháng 6-2020 (trong số này Nhà nước hỗ trợ 25% và ngân hàng 25%). Kể từ tháng 7-2020 áp dụng mức lãi suất ưu đãi cho DN nhưng tối đa không quá 6%/năm; giãn nợ bao gồm cả gốc và lãi từ 6 đến 12 tháng cho các DNVTHKBXOT; giảm 50% phí chuyển tiền, phí duy trì tài khoản, phí SMS Banking, Internet Banking. Đối với chính sách cho vay mới để DN trả lương cho người lao động với lãi suất 0%, đề nghị Chính phủ giao cho một số ngân hàng thương mại được thực hiện việc này, nhà nước sẽ cấp bù lãi suất để DN dễ tiếp cận với chính sách. Tiếp tục cho vay ưu đãi để DNVTHKBXOT bổ sung vốn lưu động khôi phục hoạt động với lãi suất ưu đãi không quá 6%/năm trong năm 2020 và không quá 9%/năm trong năm 2021.

Taxi vừa được phép hoạt động ở một số địa phương, nhưng phải tuân thủ các quy định phòng dịch Covid-19 như khử khuẩn phương tiện, đeo khẩu trang, có nước rửa tay khô cho hành khách. Ảnh: THU ÁNH.

Hai là, về chính sách thuế, phí. Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 41/2020/NĐ-CP ngày 8-4-2020 về việc gia hạn nộp thuế và tiền thuê đất cho các DN bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19. Tuy nhiên thực tế tất cả các DNVTHKBXOT đều phải dừng hoạt động theo Chỉ thị 16/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ, do vậy không có doanh thu; trong khi vẫn phải trả lương để giữ người lao động, chờ khi hết dịch có thể tiếp tục hoạt động. Ngoài ra, DN còn phải bỏ ra nhiều chi phí cho công tác phòng, chống dịch. Vì vậy, hiệp hội kiến nghị Chính phủ tiếp tục có thêm nhưng giải pháp hỗ trợ: Giảm thuế giá trị gia tăng về 0%; giảm 50% thuế thu nhập DN cho các ngành nghề bị thiệt hại nghiêm trọng bởi dịch; cho giãn nộp 6 tháng đối với số thuế còn nợ đọng đến ngày 31-3-2020 (không tính lãi chậm nộp); giảm 50% lệ phí trước bạ cho các xe ô tô đăng ký mới để kinh doanh vận tải hành khách.

Ba là, về BHXH, do các DNVTHKBXOT buộc phải dừng hoạt động, không có nguồn thu và khi được hoạt động trở lại thì cũng cần nhiều thời gian để phục hồi, nên đề nghị được ngừng đóng BHXH đến hết tháng 12-2020 và được giãn nộp 6 tháng đối với số tiền BHXH mà DN đang nợ tính đến ngày 31-3-2020 (không tính lãi chậm nộp).

Thứ tư, đối với các loại phí trong ngành GTVT, đề nghị Bộ GTVT cho các DNVTHKBXOT được miễn phí bảo trì đường bộ đến hết tháng 12-2020; giảm 50% phí đăng kiểm xe cơ giới; điều chỉnh tăng thời hạn kiểm định ô tô chu kỳ đầu là 24 tháng và chu kỳ tiếp theo là 12 tháng (do thời gian nghỉ dịch phương tiện không hoạt động); không thu phí đậu, đỗ, đón khách tại sân bay, nhà ga, bến cảng và giảm 50% giá dịch vụ qua bến xe đối với xe khách; giảm 50% lệ phí đăng ký cho các xe đăng ký mới để kinh doanh vận tải đến 31-12-2021. Bên cạnh đó, Bộ GTVT cần thống nhất với các nhà đầu tư giảm phí BOT trong thời gian có dịch và xem xét chuyển khoản tiền người sử dụng đường bộ đã mua vé tháng cho ô tô qua trạm thu phí (nhưng do dịch bệnh nên không được hoạt động) sang tháng sau.

PV: Trong giai đoạn đầy khó khăn này, Hiệp hội VTOTVN có thông điệp, nhắn gửi gì tới các DNVTHKBXOT và hàng chục vạn người lao động? 

Ông Nguyễn Văn Quyền: Hiệp hội chúng tôi chỉ biết kêu gọi và động viên các DN cùng người lao động cùng chia sẻ, cố gắng đồng sức, đồng lòng vượt qua khó khăn. Với chức năng của mình, hiệp hội sẽ báo cáo, đề nghị cấp có thẩm quyền. Chúng tôi tin rằng Chính phủ cùng các bộ, ngành đều biết chưa bao giờ các DN vận tải nói chung, đặc biệt là DNVTHKBXOT lại gặp khó khăn như bây giờ, nên rất cần những chính sách hỗ trợ hiệu quả để các DN có thể hoạt động trở lại khi hết dịch, phục vụ phát triển kinh tế-xã hội.

PV: Xin cảm ơn ông!

HUY QUANG - LÊ DŨNG (thực hiện)