Mô hình hiệu quả, cách làm sáng tạo trong quá trình phát triển của tỉnh Bình Dương được phân tích, đúc kết rõ từ Hội thảo khoa học “Tiếp nối truyền thống, tỉnh Bình Dương chặng đường 1/4 thế kỷ: Thành tựu và triển vọng” diễn ra ngày 19 và 20-4 do Tỉnh ủy Bình Dương phối hợp với Hội đồng Lý luận Trung ương và Tạp chí Cộng sản tổ chức.
Hình mẫu về công nghiệp hóa, đô thị hóa
Kế thừa những thành quả của tỉnh Sông Bé, Bình Dương đã lựa chọn những cách làm mới, đúng đắn, sáng tạo để trở thành một trong những địa phương phát triển thành công trong cả nước. Qua 25 năm, quy mô nền kinh tế tỉnh tăng gấp 104 lần, thu ngân sách tăng gấp 75 lần. Đến cuối năm 2021, thu nhập bình quân đầu người đạt khoảng 152 triệu đồng/người/năm (gần 7.000USD), được Trung ương đánh giá là địa phương có thu nhập bình quân đầu người cao nhất nước. Bên cạnh đó, cơ cấu kinh tế chuyển dịch tích cực với tỷ trọng công nghiệp chiếm 67%, dịch vụ chiếm 21%, tốc độ đô thị hóa nhanh, đạt tỷ lệ hơn 82%.
Theo PGS, TS Trần Đình Thiên, thành viên Tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng Chính phủ, thực tiễn cho thấy, Bình Dương đã xác lập “kỳ tích phát triển” nhờ công thức phát triển đã tạo được đột phá chiến lược, bứt phá thành công trên nhiều lĩnh vực. Đó là duy trì tốc độ tăng trưởng cao liên tục nhiều năm, thay đổi căn bản cơ cấu kinh tế, nhảy vọt “đẳng cấp” phát triển. Kết quả này là nhờ tỉnh đã kiên trì theo đuổi thực thi một chiến lược phát triển thông minh, dựa chủ yếu vào cách tiếp cận đột phá, hướng tới đổi mới sáng tạo không ngừng.
Cùng quan điểm này, TS Trần Du Lịch, thành viên Tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng Chính phủ cho rằng, hướng đi đúng của Bình Dương là có chủ trương, quyết sách đúng đắn và tầm nhìn chiến lược tốt. Những bước đột phá chính sách "trải thảm đỏ" được tỉnh thực hiện rất tinh tế, hỗ trợ kịp thời các nhà đầu tư, việc liên kết với Singapore phát triển Khu công nghiệp Việt Nam-Singapore đã tận dụng tốt thời cơ khi cả nước mở cửa phát triển kinh tế theo hướng thị trường. Chính quyền tỉnh còn đột phá trong sử dụng công cụ xây dựng hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng kinh tế, mà đi đầu là Tổng công ty Đầu tư và Phát triển công nghiệp-CTCP (Becamex IDC) đã thúc đẩy phát triển công nghiệp nhanh, bền vững.
Theo đánh giá của các chuyên gia, nhà khoa học, sự phát triển của Bình Dương không chỉ mang lại những kinh nghiệm quý báu mà còn là động lực và nguồn cảm hứng to lớn cho các địa phương khác vươn lên. Thành công của Bình Dương xuất phát từ sự vận dụng sáng tạo các chủ trương, đường lối của Đảng và Nhà nước. Chính quyền tỉnh đã cùng với các doanh nghiệp trao đổi về những cách thức xây dựng hạ tầng cơ sở và thu hút đầu tư, đồng hành với doanh nghiệp để tạo ra môi trường kinh doanh thuận lợi và phát triển nguồn nhân lực phù hợp. Cùng với đó là phát triển kinh tế thị trường thành công với sự tham gia đúng nghĩa “chủ đạo” của doanh nghiệp nhà nước.
Phát biểu tại phiên thảo luận chuyên đề “kinh tế-phát triển đô thị” của hội thảo, GS, TS Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương nhấn mạnh: Những kết quả phát triển mà Bình Dương đạt được là điểm sáng, phản ánh sinh động những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử trong công cuộc đổi mới của đất nước. Những thành tựu đó còn phản ánh một mô hình phát triển sáng tạo trong tiến trình đổi mới của đất nước, riêng có ở Bình Dương, đó là “Trung ương mở đường, địa phương kiến tạo, doanh nghiệp đồng hành, người dân tham gia”.
Đột phá theo hướng thông minh, đổi mới sáng tạo
Từ thực tiễn phát triển vượt bậc 25 năm qua, Bình Dương đã trở thành một hình mẫu về mở cửa, thu hút đầu tư và tiến hành công nghiệp hóa, đô thị hóa. Tuy nhiên, các chuyên gia, nhà khoa học phân tích rằng, ở trình độ phát triển công nghiệp như Bình Dương hiện nay sẽ có hai xu hướng xảy ra: Thứ nhất, nắm bắt rõ xu hướng và tận dụng tốt các cơ hội để bước lên những nấc thang phát triển mới dựa vào đổi mới sáng tạo; thứ hai, không kịp thời thích ứng và chuyển đổi sẽ phát triển chậm lại, rơi vào vòng xoáy của bẫy thu nhập trung bình.
Các tham luận trình bày trực tiếp cũng như gửi về hội thảo của các chuyên gia đã nêu nhiều đề xuất có giá trị. Trong đó, hệ sinh thái kinh tế Bình Dương tương đối đầy đủ và phong phú, nên cần chú trọng đến việc đẩy mạnh phát triển dịch vụ liên quan tới logistics, thương mại, ngân hàng... Nhiều chuyên gia cũng tâm huyết hiến kế, Bình Dương cần chủ động đột phá chiến lược trong phát triển kinh tế-xã hội với tầm nhìn xa hơn, làm tốt công tác quy hoạch, đẩy mạnh chuyển đổi số, đánh giá và xây dựng nguồn nhân lực vừa là lực lượng lao động, vừa là đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý, doanh nghiệp giỏi, có khả năng để làm việc trong môi trường hội nhập quốc tế. Cùng với đó, tiếp tục phát huy truyền thống “chung lưng đấu cật” giữa chính quyền và doanh nghiệp để thúc đẩy mạnh mẽ hơn các hệ sinh thái cho đổi mới sáng tạo với sự tham gia của 3 nhà: Nhà nước, nhà doanh nghiệp và nhà trường.
Ở góc nhìn nhà giáo dục, PGS, TS Nguyễn Văn Hiệp, Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học Thủ Dầu Một nêu quan điểm, Bình Dương đang cần một chu kỳ phát triển mới với những chính sách giải pháp vượt trội mới. Tỉnh cần xem xét mô hình tăng trưởng để tìm điểm kích hoạt cho giai đoạn mới, khơi thông động lực sáng tạo để đổi mới công nghệ của các ngành công nghiệp, dịch vụ. Từ góc độ doanh nghiệp, ông Phạm Ngọc Thuận, Tổng giám đốc Tổng công ty Becamex IDC, hiến kế: Trong giai đoạn mới, Bình Dương càng cần phải đổi mới mô hình phát triển, tập trung vào phát triển những hệ sinh thái kiểu mới, hệ sinh thái công nghiệp thông minh, lấy đổi mới sáng tạo và khoa học công nghệ làm động lực, lấy việc phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao làm trọng tâm.
Đồng chí Võ Văn Minh, Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương cho biết: Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Bình Dương sẽ tiếp tục đặt ra thử thách mới và hiện thực hóa trên cơ sở vận dụng linh hoạt, sáng tạo các chủ trương, chính sách, lĩnh hội và ứng dụng những thành tựu khoa học, công nghệ hiện đại, tìm kiếm sự cộng hưởng và đồng hành từ các địa phương bạn, các quốc gia và vùng lãnh thổ để tiếp tục phát triển lên tầm cao mới. Tỉnh phấn đấu hướng đến mục tiêu trở thành trung tâm, động lực liên kết vùng và liên vùng, tiếp tục là hình mẫu địa phương tiên phong trong vượt qua bẫy thu nhập trung bình, phát triển bền vững theo hướng đô thị thông minh, văn minh, hiện đại.
Bài và ảnh: HỒNG GIANG