PGS-TS Nguyễn Trần Hiển, Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương đã cho biết, 4 loại vi-rút đóng vai trò chủ yếu của các bệnh lây truyền qua đường máu hiện nay bao gồm: Vi-rút gây hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải ở người (HIV), vi-rút gây viêm gan B, C và vi-rút gây ung thư bạch cầu Lympho T ở người (HTLV).

Vi-rút HIV ở Việt Nam đang trong giai đoạn tập trung tỉ lệ nhiễm ở những nhóm người có hành vi nguy cơ cao như: Nghiện chích ma túy 25%, gái mại dâm 5% và nhóm dân cư bình thường 0,4%. Ở nước ta hiện có rất ít nghiên cứu dịch tễ phân tử và nghiên cứu về tính kháng thuốc của vi-rút HIV. Vi-rút viêm gan B đang là nguyên nhân của hàng nghìn trường hợp ung thư gan và xơ gan hằng năm. Vắc-xin viêm gan B đã được triển khai áp dụng cho trẻ em dưới 1 tuổi từ năm 1997 nhưng đến nay hầu như vẫn chưa có một nghiên cứu đánh giá cụ thể hiệu quả của chương trình này. Tình trạng nhiễm vi-rút viêm gan C chưa được điều tra, công bố số liệu đầy đủ nhưng tỷ lệ mắc đang có xu hướng tăng cao, đặc biệt đối với nhóm người nghiện chích ma túy và gái mại dâm. Vi-rút gây ung thư bạch cầu Lympho T lây nhiễm chủ yếu qua đường tiêm chích và quan hệ tình dục nên có tỷ lệ nhiễm đáng kể trong cộng đồng. Tuy nhiên việc xét nghiệm sàng lọc HTLV của những người hiến máu chưa được tiến hành thường xuyên vì vậy nguy cơ lây truyền qua đường máu là rất lớn.

Theo PGS-TS Nguyễn Trần Hiển, những năm gần đây trên thế giới, đặc biệt ở các nước Đông Nam châu Á xuất hiện nhiều bệnh dịch mới rất nguy hiểm, tỉ lệ tử vong cao, khả năng lây truyền nhanh và rộng giữa nhiều quốc gia như HIV/AIDS, SARS, cúm A(H5N1)… có nguy cơ gây đại dịch ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe cộng đồng. Nhiều bệnh truyền nhiễm không có thuốc điều trị đặc hiệu, không có vắc-xin, hiểu biết về cơ chế sinh bệnh, tác nhân gây bệnh, đường truyền, ổ chứa bệnh còn rất hạn chế. Các bệnh dịch cũ đang tiềm ẩn nguy cơ bùng phát trở lại như: Viêm gan vi-rút, viêm não Nhật Bản, tả, dại, sốt xuất huyết… Điều này đang khiến cho ngành y tế và hệ thống y tế dự phòng Việt Nam gặp nhiều khó khăn, thách thức.

HOÀNG GIANG