Chấn chỉnh hoạt động của Google và YouTube tại Việt Nam

Còn nhiều video clip xấu độc chưa được gỡ bỏ

Theo Cục Phát thanh truyền hình và Thông tin điện tử, trong 2 năm qua, Google đã hợp tác với Bộ Thông tin và Truyền thông (Bộ TT&TT) rất tích cực trong việc ngăn chặn, gỡ bỏ khoảng 8.000 video clip xấu độc trên Youtube theo yêu cầu của Bộ. Tỷ lệ đáp ứng của Google lên hơn 90%, còn 6 trong tháng đầu năm nay lên tới 95%.

Tuy nhiên, theo khảo sát của Bộ TT&TT, tình trạng đăng tải các video clip xấu độc trên nền tảng này vẫn còn rất nhiều và có chiều hướng gia tăng. Cụ thể trên Youtube hiện nay có khoảng 55.000 video clip có nội dung xấu độc vi phạm pháp luật.

Ngoài ra, theo Cục Phát thanh truyền hình và Thông tin điện tử (PTTH&TTĐT), tình trạng tái diễn quảng cáo của các thương hiệu nhãn hàng uy tín được gắn vào các clip phản động chống phá Nhà nước. Theo đó, thời gian qua, Bộ TT&TT đã phát hiện tình trạng quảng cáo sản phẩm, dịch vụ của nhiều doanh nghiệp trong và ngoài nước, kể cả một số thương hiệu toàn cầu được gắn trong các video có nội dung xấu độc, phản động vi phạm pháp luật Việt Nam phát trên mạng xã hội YouTube thông qua dịch vụ quảng cáo của Google, trong đó có sản phẩm, dịch vụ của công ty.

Đặc biệt, dòng tiền quảng cáo này lại được Google chia sẻ cho các đối tượng sản xuất clip xấu độc, phản động, vô hình chung gián tiếp tiếp tay cho các hoạt động chống phá Nhà nước Việt Nam.

"Đây là hành vi vi phạm nghiêm trọng các quy định của pháp luật về quảng cáo, là nguy cơ đáng lo ngại, gây ảnh hưởng đến sự an toàn, uy tín của các thương hiệu, doanh nghiệp. Việc tái diễn tình trạng này cho thấy các biện pháp khắc phục của Google không giải quyết được triệt để những vi phạm này, gây rủi ro các thương hiệu khi quảng cáo trên YouTube", Cục PTTH&TTĐT cho biết.

Cục Phát thanh truyền hình và Thông tin điện tử nhận thấy, quá trình theo dõi, rà soát cho thấy, các sai phạm này đến từ nhiều chủ thể tham gia hoạt động trên Youtube gồm: Youtube, Google; các đại lý quảng cáo của Google tại Việt Nam; những người mua quảng cáo trên nền tảng Youtube, Google (bao gồm các nhãn hàng, thương hiệu); những nhà sáng tạo nội dung trên Youtube (content creator) và các công ty đối tác quản lý đa kênh của Google tại Việt Nam (MCN)...

Các video dành cho trẻ em vi phạm thuần phong mỹ tục/ Ảnh do Cục Phát thanh truyền hình và Thông tin điện tử cung cấp.

Cơ chế quản lý nội dung đăng tải còn lỏng lẻo

Theo ông Lê Quang Tự Do, Phó cục trưởng Cục PTTH&TTĐT, nguyên nhân dẫn đến sai phạm trên của Google, YouTube là do cơ chế quản lý nội dung đăng tải còn lỏng lẻo. Trong khi cơ chế quản lý nội dung còn bất cập, YouTube, Google cho phép người dùng mua quảng cáo trực tiếp không thông qua đại lý trong nước. Nguyên nhân tồn tại clip xấu độc còn do nhiều đơn vị có liên quan đến Google và YouTube như các đại lý quảng cáo của Google tại Việt Nam hay các công ty đối tác quản lý đa kênh của Google tại Việt Nam (MCN) đang vi phạm quy định pháp luật nước ta… 

Đặc biệt, Youtube cũng không có biện pháp ngăn chặn người dùng đăng lại những clip vi phạm đã bị bóc gỡ theo yêu cầu của cơ quan quản lý. Youtube vẫn cho phép bật tính năng suggest cho những kênh, clip xấu độc, khiến các nội dung xấu độc chiếm tỷ lệ rất nhỏ trên Youtube nhưng lại bị phát tán, lan truyền rất mạnh mẽ.

Đối với Google Adsense, mặc dù mang lại lợi nhuận nhưng do Google không kiểm soát chặt chẽ về nội dung quảng cáo và vị trí hiển thị quảng cáo nên đã xuất hiện hiện tượng một số quảng cáo có nội dung phản cảm, dung tục, quảng cáo các sản phẩm, dịch vụ không phép. Vi phạm của các đại lý quảng cáo của Google tại Việt Nam là không chủ động kiểm soát việc đăng phát quảng cáo của các đối tác (nhãn hàng, thương hiệu) trên nền tảng Youtube khiến tình trạng quảng cáo bị gắn vào các clip xấu độc tái diễn trở lại.

Qua khảo sát thực tế cho thấy, hiện các doanh nghiệp vừa và nhỏ, hoặc các cá nhân kinh doanh trên mạng Internet ở trong nước đang có xu hướng lựa chọn hình thức mua quảng cáo trực tiếp, không thông qua người kinh doanh dịch vụ quảng cáo, để giảm chi phí trung gian khi quảng cáo sản phẩm, dịch vụ của mình trên các trang thông tin điện tử, mạng xã hội nước ngoài cung cấp xuyên biên giới vào Việt Nam. 

"Chính vì cơ chế quản lý nội dung trên Youtube còn rất nhiều bất cập như trên nên việc ngăn chặn gỡ bỏ này như “bắt cóc bỏ đĩa", ông Lê Quang Tự Do nhấn mạnh.

Cần có hình thức quản lý chặt hơn

Nhằm chấn chỉnh hoạt động cung cấp nội dung trên nền tảng YouTube, đầu tháng 6-2019, Cục PTTH&TTĐT đã gửi công văn yêu cầu 21 thương hiệu trong và ngoài nước dừng quảng cáo trong các clip vi phạm, chống phá Đảng, Nhà nước trên YouTube và có báo cáo giải trình gửi về cục trước ngày 17-6-2019. Sau khi nhận được thông tin từ cục, các công ty xác nhận đã dừng quảng cáo trên YouTube và yêu cầu YouTube rà soát không để tình trạng hiển thị các quảng cáo trên các clip phản động. Tuy nhiên, mặc dù YouTube đã nhận được cảnh báo từ nhiều nhãn hàng về tình trạng trên, nhưng vẫn chưa có giải pháp hiệu quả để bảo vệ các thương hiệu Việt Nam. Bằng chứng là 10 ngày sau khi Cục PTTH&TTĐT công bố danh sách 21 nhãn hàng thì tiếp tục đến ngày 19-6-2019, cục vẫn phát hiện thêm 40 nhãn hiệu khác bị gắn quảng cáo trên video xấu độc. Cục PTTH&TTĐT đã gửi công văn đến 40 nhãn hàng này yêu cầu dừng ngay quảng cáo trong các clip phản động chống phá nhà nước và hạn trả lời công văn ngày 27-6-2019.

Ngoài ra, Bộ TT&TT yêu cầu YouTube, Google phải định danh các kênh tiếng Việt. Chỉ kênh được định danh và không đăng tải nội dung vi phạm pháp luật mới có thể xem xét chia sẻ tiền quảng cáo. Đối với kênh đã bị Bộ TT&TT thông báo vi phạm thì không được chia sẻ tiền quảng cáo. Trong trường hợp Google vẫn chia sẻ tiền quảng cáo, Bộ TT&TT sẽ phối hợp với Ngân hàng Nhà nước và cơ quan chức năng quản lý chặt chẽ dòng tiền quảng cáo. Ngoài ra, Cục PTTH&TTĐT sẽ lập danh sách các nhà sáng tạo nội dung chuyên nghiệp kiếm tiền trên YouTube để quản lý; phối hợp với các cơ quan chức năng xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm. Kênh vi phạm sẽ phải đối mặt với việc bị gỡ hẳn kênh thay vì chỉ gỡ clip. 

Bộ TT&TT cũng yêu cầu YouTube bỏ tính năng gợi ý đối với các kênh mà bộ đã thông báo vi phạm, bổ sung cơ chế không cho người dùng đăng lại clip vi phạm đã bị gỡ bỏ trước đây và tiếp tục phối hợp với Bộ TT&TT để ngăn chặn, gỡ bỏ clip, kênh vi phạm. Ngoài những yêu cầu đối với Youtube, Google, cơ quan quản lý cũng đưa ra các quy định cụ thể với các đơn vị liên quan. Cụ thể, với các đại lý quảng cáo của Google tại Việt Nam cần chủ động rà soát, tuyệt đối không quảng cáo trong các clip YouTube có nội dung xấu độc, phản động, chống phá Đảng, Nhà nước; đồng thời cảnh báo với Google nhằm bảo đảm hoạt động cung cấp dịch vụ quảng cáo của công ty phù hợp với các quy định của pháp luật hiện hành. Đối với người mua quảng cáo, không mua quảng cáo trực tiếp với YouTube, Google; yêu cầu đại lý quảng cáo không được đăng phát quảng cáo của nhãn hàng, thương hiệu của công ty mình trên các clip xấu độc, vi phạm pháp luật trên YouTube. Với các MCN, Bộ TT&TT sẽ yêu cầu báo cáo toàn diện về hoạt động hợp tác với YouTube trong vai trò là MCN.

Đặc biệt, đối với người dùng mạng xã hội cần thông minh và có trách nhiệm hơn như: Trách nhiệm với nội dung đăng tải và bình luận trên mạng xã hội; trách nhiệm khi chia sẻ thông tin chưa được kiểm chứng; trách nhiệm đính chính thông tin mà mình chia sẻ sai và phản bác những thông tin sai sự thật...

VĂN PHONG